Xuất khẩu tôm sang Trung Quốc tăng mạnh

Số liệu trên vừa được Hải quan công bố. Theo đó, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đại lục và Hong Kong chiếm gần 29% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm cả nước, trở thành thị trường tăng trưởng nhanh nhất của tôm Việt trong năm nay. Riêng nửa đầu tháng 8, kim ngạch sang thị trường này gần 57 triệu USD, tương đương gần 30% tổng xuất khẩu.

Đáng chú ý, cơ cấu sản phẩm xuất khẩu sang Trung Quốc cũng đang thay đổi theo thị hiếu tiêu dùng. Các dòng tôm hùm, tôm rảo và nhiều loại tôm khác tăng trưởng ba con số, đặc biệt ở nhóm sản phẩm tươi sống, đông lạnh cao cấp. Tôm sú ghi nhận mức tăng hai con số, trong khi tôm chân trắng giảm ở dạng nguyên liệu nhưng lại đi lên ở sản phẩm chế biến sẵn, phản ánh xu hướng chuyển dịch sang hàng tiện lợi, giá trị gia tăng.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), sức mua lớn của Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh thị trường này đang phục hồi nhập khẩu.

Theo số liệu hải quan nước này, 7 tháng đầu năm, Trung Quốc nhập hơn 519.000 tấn tôm nước ấm đông lạnh, giảm 2% về lượng nhưng giá trị lại tăng 7% lên 2,73 tỷ USD do giá bình quân nhích 9% lên 5,25 USD mỗi kg. Riêng tháng 7, khối lượng nhập khẩu tăng vọt lên hơn 90.000 tấn, cao nhất kể từ đầu năm ngoái. Tuy nhiên, lượng tồn kho lớn cùng sự chững lại của ngành dịch vụ thực phẩm vẫn khiến giá tôm nhập khẩu tại Trung Quốc liên tục giảm trong tháng 8, phản ánh nguy cơ bão hòa ngắn hạn ở phân khúc phổ thông.

Trên bản đồ cung ứng, Ecuador vẫn giữ vị thế thống trị với 389.000 tấn, tương đương 75% thị phần, nhờ lợi thế về giá và nguồn cung dồi dào. Ấn Độ, nhà cung cấp lớn thứ hai, lại suy giảm 7% xuống còn 76.000 tấn, do khó khăn trong kiểm soát chất lượng và chi phí sản xuất. Ngược lại, một số nhà cung cấp nhỏ như Myanmar, Argentina hay Thái Lan lại bất ngờ vươn lên với tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ.

Trong bối cảnh đó, VASEP cho rằng tôm Việt Nam đang tìm cách chen chân bằng một hướng đi khác: thay vì cạnh tranh trực diện về giá ở phân khúc phổ thông, doanh nghiệp Việt chọn tập trung vào phân khúc cao cấp với các sản phẩm như tôm sú size lớn, tôm hùm sống hay các mặt hàng chế biến sâu. Chiến lược này vừa giúp tránh được áp lực cạnh tranh từ Ecuador, vừa bắt đúng xu hướng tiêu dùng cao cấp hóa của người Trung Quốc.

Ngắn hạn, VASEP dự báo xuất khẩu tôm sang Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng trong mùa lễ hội cuối năm, nhất là Trung thu, Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán, khi nhu cầu quà biếu và hải sản tăng cao. Nhưng về trung hạn, thách thức không nhỏ vẫn chờ phía trước, bởi sản lượng nuôi trong nước của Trung Quốc ngày càng lớn, còn Ecuador và Ấn Độ vẫn duy trì sức ép cạnh tranh.

Để giữ thị phần, các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp Việt Nam cần kiên định với chiến lược nâng cao chất lượng, đa dạng sản phẩm, đồng thời tuân thủ chặt chẽ các yêu cầu về kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc và bao bì nhãn mác – những yếu tố then chốt để hiện diện bền vững tại thị trường này.

Hồng Châu