Từ vụ người giúp việc cho chủ nhà uống nước giẻ lau: Cần đào tạo kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp

Mới đây, Công an phường Ngọc Thụy (quận Long Biên, Hà Nội) đã lập biên bản, xử lý bà N.T.O. (58 tuổi, quê Nghệ An, làm nghề giúp việc) về hành vi vắt nước từ giẻ lau bếp vào nồi nước uống của gia chủ.

Trước đó, sau khi bị đau bụng, chị H. (ở phường Ngọc Thụy) đã kiểm tra lại camera giám sát khu vực bếp của gia đình. Chị phát hiện người giúp việc đã dùng giẻ lau bếp lau nước tràn ra ngoài rồi vắt vào nồi lá tía tô cho chị uống. Bà O. là giúp việc được chị H. thuê qua một công ty môi giới từ ngày 16/4 với mức lương 9 triệu đồng/tháng.

Thời gian qua, tại một số địa phương cũng đã có những vụ việc người giúp việc có hành vi bạo hành trẻ hoặc hoặc có những dấu hiệu xâm hại đến sức khỏe chủ nhà khiến dư luận bức xúc. Cuối năm 2024, Công an quận Cầu Giấy đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam bà N.T.L. (57 tuổi, quê Tuyên Quang, là người giúp việc) để làm rõ hành vi bạo hành bé trai 1 tháng tuổi.

Tuy nhiên, qua các vụ việc, hầu hết chỉ người giúp việc bị xử lý (hình sự hoặc đuổi việc), còn trách nhiệm của đơn vị cung ứng lao động chưa được đề cập.

Chị Lê Thị Thu (trú quận Cầu Giấy) cho biết, nếu không tìm được được người quen giúp việc, chị và những người khác sẽ ký hợp đồng với công ty cung ứng lao động. Bởi chị tin rằng, những người giúp việc do công ty cung ứng đã được xác minh lý lịch thân nhân và phải qua khóa đào tạo. Tuy nhiên, khi xảy ra các vụ việc liên quan đến người giúp việc (như bạo hành trẻ em) thì cơ quan chức năng mới xử lý người giúp việc.

“Tôi cho rằng, khi xảy ra vụ việc liên quan đến nhân lực do các công ty cung cấp thì họ cũng phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại chứ không chỉ đổi người khác là được”, chị Thu đề nghị.

Hình ảnh người giúp việc vắt nước giẻ lau vào nồi nước lá tía tô cho chủ nhà uống tại quận Long Biên

Cần đào tạo kỹ năng nghề, đạo đức nghề giúp việc

Bà Nguyễn Thị Thanh Hòa, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền Trẻ em Việt Nam cho rằng, thực tế hiện nay ở Việt Nam đã sử dụng nhiều người giúp việc để chăm sóc trẻ, làm việc nhà. Thế nhưng, lực lượng lao động này chưa được quan tâm bồi dưỡng, đào tạo kỹ năng nghề nghiệp và đạo đức. Hầu hết, người giúp việc vẫn chỉ làm theo những gì mình biết chứ không chịu học hỏi. Các công ty nếu có đào tạo thì cũng chỉ 1-2 buổi chứ không đào tạo chuyên sâu.

Theo bà Hòa, nếu được đào tạo bài bản, người giúp việc sẽ biết đâu là hành vi nguy hiểm, đâu là điều cấm kỵ trong chăm sóc trẻ, trong chế biến thực phẩm… nhưng hiện sự đào tạo này gần như là không có gì. Do thiếu kiến thức, kỹ năng nên khi trẻ quấy khóc, không nghe lời thì người giúp việc chỉ có cách đánh, mắng hoặc giận chủ thì tìm cách trả thù, trong khi họ là người trả lương cho mình.

“Để nâng cao chất lượng đội ngũ giúp việc phải đào tạo, trang bị kỹ năng chăm sóc trẻ, làm việc nhà cho họ. Bên cạnh đó, người giúp việc cũng cần phải đào tạo đạo đức nghề nghiệp, kỹ năng ứng xử”, bà Hòa đề xuất.

Luật sư Nguyễn Thị Vinh (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho rằng, trong quan hệ dân sự từ 3 bên trở lên là có nghĩa vụ liên đới.

Căn cứ làm phát sinh nghĩa vụ liên đới có thể thông qua một số trường hợp, gồm: hợp đồng, hành vi pháp lý đơn phương, thực hiện công việc không có ủy quyền…

Trường hợp người giúp việc ký hợp đồng qua công ty cung ứng lao động khi xảy ra vi phạm, luật sư Vinh cho rằng công ty cũng phải chịu trách nhiệm liên đới trong việc bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, trách nhiệm như thế nào còn tùy thuộc vào hợp đồng ký kết và thỏa thuận giữa các bên chứ không thể vô can.