Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng – Ảnh: GIA HÂN
Chiều 12-6, Quốc hội thảo luận ở hội trường dự thảo nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Cơ chế, chính sách đề xuất đột phá, vượt trội so với pháp luật hiện hành
Đáng chú ý, nhiều đại biểu tập trung vào ý kiến cho rằng cần làm rõ các quy định đã tạo lập được cơ sở pháp lý cho việc hình thành và vận hành trung tâm tài chính quốc tế đảm bảo sự vượt trội, khác biệt, cạnh tranh so với các trung tâm tài chính trên thế giới.
Một số đại biểu cho rằng với nguồn lực, hạ tầng còn hạn chế, Việt Nam chỉ nên xây dựng trung tâm tài chính ở TP.HCM, thay vì đặt cả ở Đà Nẵng như dự kiến.
Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết để xây dựng dự thảo nghị quyết trình Quốc hội, Bộ Tài chính (trước đây là Bộ Kế hoạch và Đầu tư) đã phối hợp với hai thành phố, tổ chức nhiều hội thảo, hội nghị, khảo sát quốc tế và gặp gỡ hầu hết các nhà đầu tư, trung tâm tài chính, quỹ đầu tư lớn và ngân hàng lớn toàn cầu – những chủ thể sẽ tham gia vào thị trường Việt Nam.
Chính phủ cũng đã khảo sát, tham vấn rộng rãi các định chế tài chính, nhà đầu tư, chuyên gia trong nước và quốc tế.
Chính vì vậy các cơ chế, chính sách đề xuất trong dự thảo nghị quyết được đánh giá đột phá, vượt trội so với pháp luật hiện hành và nhiều trung tâm tài chính quốc tế, nhất là về thuế, đất đai, hạ tầng, nhân lực và bảo hiểm; một số chính sách khác tiệm cận thông lệ quốc tế (quản lý ngôn ngữ, xuất nhập cảnh, kế toán, lao động, fintech, sandbox, hợp tác công tư).
Một số chính sách mở cửa hiện nay được thực hiện có lộ trình, kiểm soát và điều chỉnh dần, đặc biệt là chính sách ngoại hối và giải quyết tranh chấp. Hai chính sách này được mở cửa nhưng có lộ trình do tiềm ẩn rủi ro.
Phân định chức năng hai cơ sở của trung tâm tài chính tại TP.HCM, Đà Nẵng
Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay việc định vị phát triển trung tâm tài chính tại TP.HCM và Đà Nẵng nhằm phát triển hài hòa và không cạnh tranh nhau.
Ông Thắng cho biết ban đầu kết luận của Bộ Chính trị về thành lập hai trung tâm tài chính quốc tế (tại TP.HCM và khu vực tại Đà Nẵng).
Qua nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế và xuất phát từ chủ trương phát triển trung tâm tài chính quốc tế một cách toàn diện, có tính chiến lược, căn cứ trên tiềm năng, lợi thế của từng địa phương và yêu cầu phát triển cân đối, hài hòa vùng miền, Chính phủ đã báo cáo Bộ Chính trị về việc thành lập 1 trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam và đặt tại TP.HCM, Đà Nẵng, có sự phân công chức năng, định hướng rõ ràng, đã được Bộ Chính trị đồng ý.
“Kinh nghiệm của thế giới về việc tổ chức theo mô hình này có rất nhiều cho nên chúng ta không quá lo lắng. Sau khi nghiên cứu và tham khảo ý kiến chuyên gia, Chính phủ đề nghị Bộ Chính trị chỉ thành lập một trung tâm tài chính quốc tế, đặt tại cả TP.HCM và Đà Nẵng để tận dụng thế mạnh riêng của mỗi thành phố, tránh cạnh tranh và khó khăn trong phân định chức năng giữa hai trung tâm”, ông Thắng nói.
Ông Thắng dẫn chứng kinh nghiệm quốc tế: Trung Quốc (Thượng Hải: tài chính tổng hợp toàn cầu; Thâm Quyến: Fintech, đổi mới sáng tạo); Saudi Arabia (Dubai: tài chính truyền thống; Abu Dhabi: quản lý tài sản, đầu tư bền vững); Mỹ (New York và Chicago).
Nêu định hướng cụ thể, ông Thắng cho hay trong phân định, TP.HCM sẽ phát triển thị trường vốn, phát triển hệ thống ngân hàng, sản phẩm thị trường tiền tệ, phát triển cơ chế thử nghiệm sandbox, fintech, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính.
Cạnh đó, thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng giao dịch mới, phát triển thị trường hàng hóa, xây dựng sàn giao dịch hàng hóa, hàng hóa phái sinh, phát triển các dịch vụ chuỗi cung ứng khu vực, trung tâm logistics, vận tải, cảng biển.
Tại TP Đà Nẵng sẽ phát triển tài chính xanh, tài chính thương mại phục vụ doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, các hoạt động thương mại xuyên biên giới gắn với khu thương mại tự do.
Cùng với đó, thử nghiệm có kiểm soát một số mô hình mới như tài sản số, tiền số, thu hút các quỹ đầu tư, quỹ kiều hối, công ty quản lý quỹ vừa và nhỏ; phát triển các start-up cung cấp các giải pháp tài chính phục vụ tiêu dùng, du lịch, thương mại và logistics.