Tránh xe máy ngược chiều ngã trúng xe tải chết: Người đi xe máy ngược chiều có bị xử lý hình sự?

Vụ tai nạn xảy ra trên quốc lộ 1A qua Long An khiến T.P.S. chết tại chỗ vì tránh xe máy do P.H.P. chạy ngược chiều rồi ngã trúng xe tải. Nhiều bạn đọc bày tỏ sự quan tâm hành vi của người đi xe máy ngược chiều trong trường hợp này có thể bị xử lý ra sao.

Nếu có va chạm sẽ truy cứu trách nhiệm hình sự

Theo luật sư Nguyễn Ngô Quang Nhật (Đoàn luật sư TP.HCM), việc đi xe ngược chiều là hành vi vi phạm điều cấm của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024. 

Theo quy tắc chung, người tham gia giao thông đường bộ phải đi bên phải theo chiều đi của mình, đi đúng làn đường, phần đường quy định, chấp hành báo hiệu đường bộ và các quy tắc giao thông đường bộ khác.

Trong trường hợp này, cần làm rõ việc người đi xe máy ngược chiều có va chạm với xe máy của nạn nhân hay không. 

Nếu hai xe máy có sự va chạm nhau, có thể xác định là tác động trực tiếp dẫn đến việc xe máy bị nạn ngã ra rồi va chạm với xe tải, thì người lái xe máy ngược chiều có thể bị truy cứu về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ theo điều 260 Bộ luật Hình sự. 

Bên cạnh đó còn phải chịu trách nhiệm dân sự như phải bồi thường thiệt hại cho thân nhân người chết (chi phí mai táng, tổn thất tinh thần…) và người bị thương (chi phí điều trị…).

Vậy nên, việc người đi xe máy ngược chiều có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không sẽ do cơ quan điều tra làm rõ hành vi xe đi ngược chiều có phải là nguyên nhân khiến xe đi đúng chiều gặp tai nạn? 

Hay tai nạn xảy ra là nguyên nhân khác như xe nạn nhân tự mất lái, hoặc do trúng ổ gà, hoặc không phải do xe ngược chiều gây ra, hoặc do lỗi xe tải…

Còn trong trường hợp như thông tin ban đầu cho thấy chưa có sự va chạm giữa hai xe máy, xe máy chạy ngược chiều không là nguyên nhân gây tai nạn thì người lái xe máy đi ngược chiều sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên vẫn có thể xử lý vi phạm hành chính và xem xét trách nhiệm dân sự nếu có liên quan.

Có thể yêu cầu bồi thường

Luật sư Lê Trung Phát (Đoàn luật sư TP.HCM) cũng đồng ý với nhận định do xe ngược chiều không va chạm trực tiếp nên không có cơ sở xử lý hình sự người đi xe máy ngược chiều.

Theo luật sư Phát, qua video do camera ghi lại và thông tin bước đầu xác định, xe tải đi đúng phần đường quy định, đi bên phải phần đường và do người lái xe máy té ngã khiến xe tải cán tử vong.

Do đó trong trường hợp này xe tải không có lỗi, nên cũng không thể khởi tố vụ án đối với người lái xe tải.

Tuy nhiên luật sư Phát nói thêm riêng đối với hành vi người lái xe máy đi ngược chiều là nguyên nhân đã khiến cho nạn nhân lái xe máy phải tránh né và dẫn đến té ngã vào xe tải cùng chiều, thì gia đình của nạn nhân có thể khởi kiện vụ án yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, cụ thể là bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra, theo điều 601 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Bởi trong tình huống này, người điều khiển xe máy ngược chiều đã sử dụng phương tiện không đúng quy định, lái xe ngược chiều, tạo tình huống nguy hiểm cho nạn nhân lái xe máy, từ đó khiến nạn nhân phải tránh né sự va chạm trực tiếp với xe máy ngược chiều.

Tuy không tông trực tiếp nhau, nhưng nó có mối liên hệ nhân quả trong chuỗi hành vi dẫn đến tai nạn này, nên có thể sẽ được quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại vì sức khỏe tính mạng bị xâm phạm do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra.