Tòa tuyên án vụ doanh nghiệp kiện UBND tỉnh Thái Nguyên vì bị thu hồi khu ‘đất vàng’

Sau một ngày thẩm vấn và tranh luận, Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã ra phán quyết vụ án hành chính Công ty CP đầu tư Đài Bắc TNKS kiện UBND tỉnh Thái Nguyên vì đã giao 8.200m² đất để thực hiện dự án xây dựng khách sạn nhưng sau lại thu hồi khu “đất vàng” này vì cho rằng doanh nghiệp “không đưa đất vào sử dụng để thực hiện dự án”. Vụ án được xử sơ thẩm ngày 7-8.

Bất đồng quan điểm trong việc dự án đã được triển khai trên khu “đất vàng” hay chưa

Trong phần tranh luận, phía doanh nghiệp và đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên đưa ra nhiều quan điểm trái ngược nhau liên quan lý do thu hồi khu “đất vàng” trên phố Phan Đình Phùng. Phía tỉnh Thái Nguyên dẫn căn cứ thu hồi đất vì cho rằng doanh nghiệp “không đưa đất vào sử dụng để thực hiện dự án”.

Còn đại diện công ty nói tỉnh trì trệ khi bàn giao đất, cấp phép, đưa ra chỉ đạo mâu thuẫn vừa yêu cầu gia hạn thực hiện dự án lại vừa yêu cầu điều chỉnh dự án khiến “mệt mỏi theo đuổi” chục năm.

Theo nội dung đơn kiện được trình bày tại tòa, từ năm 2009, Công ty Đài Bắc được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư dự án xây dựng Đài Bắc Hotel trên phố Phan Đình Phùng (TP Thái Nguyên) với diện tích 8.288m², thời hạn hoạt động 50 năm, vốn đầu tư ban đầu 254 tỉ.

Tuy nhiên do vướng mắc về việc giải phóng mặt bằng, đến năm 2014 chính quyền địa phương mới bàn giao được mặt bằng tổng diện tích 8.288m² cho Công ty Đài Bắc.

Bảo vệ quyền lợi cho doanh nghiệp, luật sư Vũ Thị Nga (trưởng Văn phòng Luật sư Công Lý Việt) đưa ra nhiều tài liệu chứng minh sau khi Chính phủ phê duyệt quy hoạch điều chỉnh chung của tỉnh, UBND tỉnh đã chấp thuận chủ trương điều chỉnh quy hoạch chi tiết dự án đầu tư xây dựng Đài Bắc Hotel.

Tỉnh ủy Thái Nguyên cũng có thông báo đồng ý đề xuất của UBND tỉnh về việc điều chỉnh dự án đầu tư xây dựng Đài Bắc Hotel. Năm 2020, UBND thành phố Thái Nguyên đã ban hành quyết định về việc phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết khu nhà ở Anh Thắng – Đài Bắc, diện tích quy hoạch là 10.688m².

Đến năm 2022, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thái Nguyên cho rằng đề xuất điều chỉnh dự án của doanh nghiệp chưa đủ cơ sở thực hiện.

Tại tòa, đại diện doanh nghiệp phân trần trong suốt 6 năm (2016-2022) đã chờ đợi và thực hiện theo đúng hướng dẫn điều chỉnh quy hoạch của các cơ quan chức năng và thực tế đã được phê duyệt nhưng “cơ hội được làm dự án vẫn mơ hồ”. Đến năm 2024, UBND tỉnh bất ngờ ban hành thông báo thu hồi khu đất.

Theo luật sư Nga, việc UBND tỉnh Thái Nguyên ban hành quyết định thu hồi đất chưa đảm bảo đúng các trình tự thủ tục bởi không gửi thông báo đến doanh nghiệp, không chứng minh được việc đã đăng tải thông báo trên trang thông tin điện tử của UBND tỉnh.

Theo quyết định của UBND tỉnh Thái Nguyên, lý do thu hồi đất: “Nhà đầu tư không đưa đất vào sử dụng để thực hiện dự án đầu tư xây dựng Đài Bắc Hotel trong thời hạn 12 tháng liên tục kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa”.

Cả luật sư và đại diện công ty đều đưa ra các dẫn chứng tranh luận rằng “thực hiện dự án nghiêm túc”, triển khai các công việc liên quan giải phóng, đền bù, làm sạch mặt bằng, quây rào, hoàn thành nghĩa vụ tài chính.

Đại diện công ty phủ nhận việc dự án “chậm tiến độ”, nguyên nhân vì đã mất 5 năm (từ 2009 đến 2014) địa phương mới giao mặt bằng, năm 2015 mới cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy phép xây dựng chưa có.

Ở chiều ngược lại, ông Kiều Quang Khánh (phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Nguyên) cho hay theo Luật Đất đai, việc chậm tiến độ được tính từ ngày giao đất, tức 2009, không có căn cứ khác.

“Đồng ý là chậm do một số lý do bất khả kháng nên chúng tôi mới đề nghị công ty làm hồ sơ xin gia hạn, không thì chúng tôi đã thu hồi luôn. Thực tế đến thời điểm ban hành kết luận kiểm tra, dự án chậm đến 11 năm, từ 2014-2024”, phó giám đốc sở nêu quan điểm.

Liên quan đến việc điều chỉnh dự án cho phù hợp quy hoạch, ông Khánh cho hay liên ngành tỉnh đã họp, tham mưu Bộ Kế hoạch và Đầu tư, thấy rằng tại thời điểm đó việc chuyển từ xây khách sạn sang nhà ở là không có cơ sở. Tỉnh Thái Nguyên do đó ban hành quyết định thu hồi.

“Việc tỉnh đấu giá khu đất sau khi thu hồi là hoàn toàn không liên quan đến yêu cầu khởi kiện của công ty”, ông Khánh nói tại tòa.

Tòa bác mọi yêu cầu khởi kiện của doanh nghiệp

Sau phần thẩm vấn và tranh luận, Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã ra phán quyết bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của Công ty Đài Bắc.

Bản án nhận định dự án khách sạn bị chậm tiến độ, cần thực hiện thủ tục gia hạn, song công ty không làm, do đó đã vi phạm quy định tại Luật Đất đai năm 2013, thuộc trường hợp phải thu hồi.

Hội đồng xét xử phân tích, sau khi quy hoạch tỉnh thay đổi, năm 2016, theo yêu cầu của tỉnh, công ty đã điều chỉnh dự án thành dự án nhà ở thương mại và được phê duyệt. Tuy nhiên, năm 2021 Luật Nhà ở có sửa đổi, bổ sung. Để thực hiện dự án theo điều chỉnh này, nhà đầu tư phải có đất ở hợp pháp, hoặc được cơ quan nhà nước cho chuyển mục đích sử dụng sang đất ở.

Trên thực tế, sau hai lần họp cùng Công ty Đài Bắc, các sở ngành đều có quan điểm, dự án này không có đất ở, nên nếu chấp thuận cho làm dự án nhà ở thương mại sẽ rất khó khăn, bản án nêu.

Năm 2022, UBND TP Thái Nguyên đề nghị UBND tỉnh giao các sở, ngành hướng dẫn Công ty Đài Bắc chấm dứt dự án khách sạn và lựa chọn nhà đầu tư để thực hiện dự án mới.

Tuy nhiên, doanh nghiệp không thực hiện chấm dứt, cũng không tiếp tục thi công dự án. Do đó hội đồng xét xử nhận định việc UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi và cưỡng chế thu hồi đất là cần thiết, đúng quy định.