Khai quật di tích khảo cổ Mán Bạc ở huyện Yên Mô, các nhà khoa học phát hiện nhiều đồ gốm, công cụ lao động đá hoặc vỏ nhuyễn thể niên đại 3.800-4.000 năm.
Thông tin được Sở Văn hóa Thể thao tỉnh Ninh Bình phối hợp với các nhà khoa học khảo cổ công bố ngày 24/6 sau đợt khai quật kéo dài hai tháng.
Theo thông báo sơ bộ, tại khu vực hố khai quật ở thôn Bạch Liên, xã Yên Thành, huyện Yên Mô, nhà khảo cổ tìm thấy các chất liệu bằng đá, đồ gốm, xương và vỏ nhuyễn thể. Một trong những phát hiện quan trọng là tổ hợp công cụ làm từ vỏ hàu, các mảnh bích (có chức năng như đồ trang trí) làm từ vỏ nhuyễn thể và mảnh vỡ có thể là nha chương.
Nha chương là hiện vật đá được chế tác tinh xảo, thường có hình dạng như thanh kiếm hoặc dao ngắn, có các rãnh, lỗ và được mài nhẵn bóng. Nha chương được coi là biểu tượng quyền lực của các thủ lĩnh thời cổ đại, đồng thời cũng có thể là một loại tế khí trong nghi lễ cổ xưa.
Đồ gốm, công cụ lao động được tìm thấy ở di chỉ Mán Bạc. Ảnh: Hoa Lư
Các nhà sử học nhận định tổ hợp di vật tìm được cho thấy đời sống vật chất và tinh thần phong phú, phản ánh các mối quan hệ văn hóa liên khu vực của cư dân Mán Bạc cổ xưa.
Căn cứ trên kết quả khai quật những lần trước đây cùng với đợt khai quật này, các nhà khoa học khẳng định Mán Bạc là di tích cư trú – mộ táng đặc biệt. Cư dân Mán Bạc có ý thức về khu chôn cất riêng mặc dù vẫn nằm cạnh nơi ở. Mật độ mộ táng tìm được dày đặc ở khu vực phía Tây, còn khu phía Đông chủ yếu tập trung dấu tích cư trú.
Từ kết quả khai quật tại Mán Bạc, đoàn khảo cổ đề nghị giữ nguyên trạng cảnh quan thiên nhiên xung quanh di tích, hướng tới xây dựng công viên khảo cổ. Tỉnh Ninh Bình cũng xúc tiến xây dựng hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích cấp quốc gia cho di tích Mán Bạc.
Di tích khảo cổ học Mán Bạc, nằm tại xã Yên Thành, huyện Yên Mô, được giới chuyên môn đánh giá là một trong những di chỉ tiền Đông Sơn tiêu biểu và nguyên vẹn nhất ở miền Bắc Việt Nam. Được phát hiện từ năm 1998 và khai quật nhiều đợt với sự hợp tác của các chuyên gia quốc tế, Mán Bạc có niên đại khoảng 3.500-4.000 năm, thuộc văn hóa Phùng Nguyên. Di tích gồm khu cư trú và hơn 100 mộ táng cho thấy cư dân thời kỳ này đã có tổ chức xã hội, tập quán chôn cất riêng biệt và đời sống tinh thần khá phát triển.
Hàng nghìn hiện vật từng được tìm thấy tại đây như đồ gốm, công cụ đá, xương động vật và di cốt người… Các tư liệu này đã cung cấp nguồn tư liệu quý giá để nghiên cứu về kỹ thuật chế tác, tập tục mai táng cũng như tình trạng sức khỏe của người Việt cổ.
Hiện di tích đã được xếp hạng cấp tỉnh, với định hướng xây dựng công viên khảo cổ và bảo tàng ngoài trời nhằm phục vụ nghiên cứu và du lịch. Nhiều chuyên gia đề xuất đưa Mán Bạc vào danh sách di tích quốc gia đặc biệt.
Lê Hoàng