Nghiên cứu của Đại học Yale cho thấy chính sách thuế của Tổng thống Trump sẽ khiến số người nghèo tại Mỹ tăng vọt năm 2026.
Ngày 9/9, The Budget Lab – trung tâm nghiên cứu thuộc Đại học Yale công bố báo cáo chỉ ra chính sách thuế nhập khẩu của Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ khiến số người Mỹ sống trong cảnh nghèo khổ tăng thêm 875.000 người năm 2026, trong đó khoảng 375.000 trẻ em.
Kết quả này dựa trên Official Poverty Measure – chỉ số lâu đời của Cục Thống kê Dân số Mỹ, đánh giá mức độ nghèo khổ thông qua thu nhập trước thuế. Các chính sách thuế nhập khẩu và việc tăng giá được dự báo sẽ ảnh hưởng nhiều nhất tới các gia đình có thu nhập thấp, do họ dành phần lớn thu nhập cho chi phí thiết yếu. Việc này khiến họ dễ chịu tổn thương hơn trước biến động giá cả.
Bên cạnh đó, các nhà kinh tế học cho biết nhóm thu nhập thấp cũng mua nhiều đồ nhập khẩu hơn. Đây là các sản phẩm chịu tác động mạnh nhất từ thuế. Số liệu do giới chức Mỹ công bố ngày 9/9 cho thấy tính đến cuối năm ngoái, nước này có gần 36 triệu người sống trong cảnh nghèo khổ.
“Thuế nhập khẩu là thuế với các gia đình Mỹ. Vì nó đánh vào hàng hóa, dịch vụ, chứ không phải thu nhập”, John Ricco – Giá đốc nghiên cứu chính sách tại The Budget Lab cho biết. Nhóm này cũng ước tính tỷ lệ nghèo đói tại Mỹ sẽ tăng từ 10,4% lên 10,7% vì thuế nhập khẩu.
Người vô gia cư tại Los Angeles (Mỹ) năm 2019. Ảnh: Reuters
Trả lời CNN, người phát ngôn Nhà Trắng Taylor Rogers khẳng định kế hoạch kinh tế của ông Trump trong nhiệm kỳ đầu đã “giúp các hộ gia đình giàu lên, đồng thời thu hẹp bất bình đẳng thu nhập”. “Trong nhiệm kỳ 2, nhờ chính sách giảm thuế trong nước, áp thuế nhập khẩu, khả năng thu hút các khoản đầu tư lớn… người Mỹ có thể tin tưởng thảm họa kinh tế thời Joe Biden sắp chấm dứt”, Rogers nói.
Ông cũng chỉ ra số liệu kinh tế công bố ngày 10/9 cho thấy lạm phát đang hạ nhiệt và thuế nhập khẩu không làm tăng giá “như những người được gọi là chuyên gia từng dự báo”. Chỉ số giá sản xuất (PPI) của Mỹ bất ngờ giảm 0,1% trong tháng 8. Tuy nhiên, các nhà kinh tế học tại Barclays cảnh báo PPI tháng 8 “không yếu như số liệu bên ngoài”. Họ khẳng định “lạm phát vẫn dai dẳng”.
Tính trung bình, thuế nhập khẩu với các sản phẩm vào Mỹ hiện là 17,4% – cao nhất kể từ năm 1935, theo The Budget Lab.
Dù vậy, các chính sách thuế của ông Trump đang gặp thách thức pháp lý. Sau khi nhận phán quyết bất lợi tại Tòa án Thương mại Quốc tế tại Manhattan và Tòa phúc thẩm liên bang khu vực Washington, chính phủ Mỹ tiếp tục kháng cáo lên Tòa án Tối cao. Ngày 9/9, Tòa Tối cao đã đồng ý tiếp nhận vụ kiện.
Nếu phán quyết vẫn là thuế nhập khẩu bất hợp pháp, khoảng 70% chính sách thuế ông Trump đã công bố năm nay bị vô hiệu hóa. Dù vậy, các nhà phân tích và cả quan chức chính quyền Trump đều cho biết Tổng thống sẽ tìm cách khác để giữ lại chúng.
Hà Thu (theo Reuters, CNN)