Tăng trưởng xanh, phát triển bền vững phải đi cùng với khoa học công nghệ và hợp tác công-tư, theo Thủ tướng.
Ngày 17/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên đối thoại giữa các nhà lãnh đạo với doanh nghiệp về chủ đề “Hợp tác công-tư thúc đẩy đổi mới sáng tạo và bền vững”, trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh diễn đàn Đối tác vì tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G).
Thủ tướng khẳng định tăng trưởng xanh, phát triển bền vững phải đi cùng với khoa học công nghệ và hợp tác công-tư. Bên cạnh đó, phát triển xanh đòi hỏi chi phí cao, cần có bàn tay Nhà nước, theo Thủ tướng.
Ông thêm rằng Việt Nam luôn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, nhất là các đơn vị đầu tư vào kinh tế xanh, với những ưu tiên về chính sách.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị thượng đỉnh P4G, ngày 17/4. Ảnh: TTXVN
Các đại biểu cũng đồng thuận rằng một nguồn lực công hay tư là không đủ để đầu tư vào chuyển đổi xanh. Ông Francesco Corvaro, đặc phái viên về biến đổi Khí hậu của Thủ tướng Italy, nói công và tư như hai mặt của một đồng xu. Trong khi tư nhân thực hiện tốt nhiệm vụ số hóa, khu vực công sẽ đưa ra các khuôn khổ pháp lý và môi trường kinh doanh ổn định.
Để phát triển mối hợp tác công-tư, Thủ tướng cho rằng cần hệ sinh thái, trong đó có thể chế và nhân lực. Về thể chế, Chính phủ và địa phương tiếp tục hoàn thiện chính sách, cải cách theo hướng giảm chi phí tuân thủ, tăng cạnh tranh cho sản phẩm đầu ra, đồng thời tập trung đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao năng suất lao động cho doanh nghiệp.
Thêm vào đó, nhân lực chất lượng cao là yếu tố quyết định thành công của mô hình phát triển nhanh và bền vững. Thủ tướng đề nghị doanh nghiệp từ các nước phát triển khi đầu tư cần góp phần đào tạo nguồn nhân lực, quản lý thông minh, một nhu cầu rất lớn từ các nước đang phát triển như Việt Nam.
Ngoài ra, ông đề nghị tập đoàn nước ngoài mạnh dạn chuyển giao công nghệ, để Việt Nam “không phải đi gia công mãi”.
Để thúc đẩy chuyển đổi xanh bền vững, ông Mathias Cormann, Tổng Thư ký Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), đề xuất cần cải thiện khả năng tiếp cận tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn chiếm 40% tổng lượng khí thải nhà kính của các nước trong nhóm. Hợp tác toàn cầu là chìa khóa để đảm bảo hành động ứng phó với biến đổi khí hậu song hành cạnh tranh kinh tế, tạo sân chơi bình đẳng cho doanh nghiệp.
Khó tiếp cận vốn cũng là thực trạng của Alternō, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ lưu trữ nhiệt trong cát, dù là một startup được nhận vốn 350.000 USD từ các quốc gia thành viên P4G. Lý do bởi ngân hàng chưa sẵn sàng cấp vốn cho những công nghệ mà họ chưa hiểu rõ, theo đại diện doanh nghiệp.
“Trong khi đó, chúng ta chỉ còn 1.720 ngày đến năm 2030. Nếu không có một cơ chế đặc biệt hỗ trợ, chúng ta sẽ đánh mất cơ hội lịch sử để chuyển đổi kịp thời sang các công nghệ mới bền vững hơn”, ông Hồ Việt Hải, nhà sáng lập Alterno, nói.
Đà Nẵng là một địa phương tiêu biểu tận dụng được sức mạnh công-tư. Theo ông Lê Trung Chinh, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, tại đây hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo đang phục vụ khu vực công, phát triển thành phố thông minh. Chẳng hạn, thành phố ứng dụng AI hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán hình ảnh tại bệnh viện Đà Nẵng hay ứng dụng chatbot, voice bot cho tổng đài dịch vụ công và trung tâm hỗ trợ du khách 24/7.
Ông Chinh cho biết thành phố sẽ dành 15% ngân sách sự nghiệp khoa học Nhà nước cho hoạt động R&D (nghiên cứu và phát triển), xây dựng phòng thí nghiệm AI. Thêm vào đó, chính quyền thành phố khuyến khích nhà khoa học, người có tài tham gia sáng tạo, sẵn sàng chấp nhận rủi ro trong đầu tư mạo hiểm cũng như độ trễ nghiên cứu, nhằm nuôi dưỡng ý tưởng và công nghệ đột phá.
Bế mạc hội nghị P4G, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh các nước và tổ chức quốc tế đồng thuận về huy động tài chính thúc đẩy chuyển đổi xanh, phát triển bền vững. Các nước cũng khuyến khích nghiên cứu, phát triển các giải pháp công nghệ xanh, đầu tư nhiều hơn cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.
Bên cạnh đó, P4G đạt đồng thuận về chuyển đổi năng lượng hiệu quả và bền vững, thân thiện với môi trường, cung cấp các khoản vay ưu đãi cho các dự án năng lượng tái tạo, trong đó khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân.
Nước chủ nhà Việt Nam cũng thông qua Tuyên bố Hà Nội về chuyển đổi xanh bền vững, lấy con người làm trung tâm và Tuyên bố P4G về tăng cường hợp tác, phối hợp giữa P4G cùng các tổ chức, cơ chế quốc tế về tăng trưởng xanh.
Diễn đàn P4G là sáng kiến từ năm 2017, với 9 quốc gia thành viên cùng Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC). Sáng kiến đã cung cấp hỗ trợ tài chính, kỹ thuật cho các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ trong lĩnh vực chống biến đổi khí hậu, với kinh phí từ ba nước thành viên Đan Mạch, Hà Lan và Hàn Quốc. Hội nghị tiếp theo sẽ diễn ra tại Ethiopia vào năm 2027.
Thủy Trương