Sau tháng 4 lo lắng vì thuế quan của Mỹ, ngành sản xuất trong nước có tín hiệu ổn định hơn nhờ triển vọng đàm phán thương mại, tiêu thụ nội địa và đa dạng hóa thị trường.
Chuyên sản xuất các sản phẩm từ bột gạo như ống hút, bún, mì, Thực Phẩm Sao Khuê (SK Foods) đang có nhịp độ sản xuất ổn định. Giám đốc Kinh doanh Phạm Thị Bích Phượng nói điều này nhờ hai tháng qua thị trường nội địa tiêu thụ tốt. Họ cũng có các đơn hàng xuất khẩu sang Malaysia và Australia.
Với thị trường Mỹ, công ty vẫn chào hàng sẵn. “Khách thực sự quan tâm nhưng chính sách thuế chưa chốt nên họ chờ thêm. Khi tình hình ổn định, hàng sẽ xuất được ngay”, Phượng cho biết.
Sản phẩm SK Foods giới thiệu tại một siêu thị Aeon Mall ở Malaysia, cuối tháng 5/2025. Ảnh: SK Foods
Tương tự, đối diện với những cơn gió ngược thương mại, xuất khẩu thủy sản tháng qua vẫn tăng dù chậm lại, theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP). Hiệp hội này nhận định ngành đã “nỗ lực vượt khó” trong 5 tháng qua, mang về kim ngạch 4,2 tỷ USD, tăng hơn 18% so với cùng kỳ 2024. Các mặt hàng như tôm, mực, cua ghẹ đạt tăng trưởng hai con số.
Các dữ liệu khảo sát và thống kê cũng cho thấy tình hình sản xuất ổn định hơn, sau tháng 4 tâm lý bất ổn do các chính sách thuế quan của Mỹ. Theo khảo sát của hãng phân tích dữ liệu S&P Global, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 5 tăng lên mức 49,8 điểm so với 45,6 điểm tháng liền trước.
Đây là tháng thứ hai liên tiếp PMI dưới ngưỡng 50 điểm, tức vùng suy giảm nhưng hãng phân tích dữ liệu Mỹ đánh giá các điều kiện kinh doanh của ngành sản xuất gần như ổn định. Sản lượng đã tăng lại tháng qua, sau khi giảm vào tháng 4.
Theo Giám đốc Kinh tế S&P Global Market Intelligence Andrew Harker, tin tức về thuế quan tiếp tục tác động đến xu hướng ngành sản xuất. “Tháng 5 chứng kiến bức tranh ổn định hơn về các chính sách thuế quan của Mỹ so với tháng 4, từ đó sản lượng tăng trở lại và niềm tin kinh doanh cải thiện”, ông nêu.
Nguồn: S&P Global
Dù vậy, vẫn còn những yếu tố bất định cần theo dõi. Theo S&P Global, một số doanh nghiệp sản xuất trả lời khảo sát còn lo ngại về tác động tiềm tàng của thuế quan. Từ đó, tâm lý kinh doanh cải thiện nhưng còn dưới mức trung bình.
Ông Andrew Harker lưu ý đơn đặt hàng xuất khẩu mới vẫn giảm, góp phần làm tổng lượng đơn hàng mới tiếp tục đi xuống. “Khi gần đến thời điểm giữa năm, mọi ánh mắt đổ dồn vào chính sách thuế quan của Mỹ để xem ngành sản xuất Việt Nam sẽ ảnh hưởng thế nào”, ông bình luận.
Trong bối cảnh này, đa dạng hóa thị trường và sản phẩm vẫn là chìa khóa được giới phân tích khuyến nghị ưu tiên. Theo bà Lê Hằng, Phó tổng thư ký VASEP, các doanh nghiệp cần tranh thủ hiệp định thương mại tự do (FTA) như CPTPP, EVFTA, UKVFTA để mở rộng thị trường, đồng thời nâng cấp hạ tầng, giảm chi phí logistics và tăng khả năng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
Thực tế, nhiều doanh nghiệp thủy sản đã xác định lại chiến lược thị trường theo hướng đa dạng hóa và tăng chế biến sâu các sản phẩm như cá viên, cá hộp hay collagen từ phụ phẩm… “Đây là tín hiệu tích cực cho nỗ lực tái cấu trúc thị trường, và cho thấy sức hút từ các sản phẩm phù hợp khẩu vị, giá và chuỗi cung ứng thuận tiện”, bà Hằng nhận xét.
Theo số liệu thống kê của VASEP, xuất khẩu thủy sản sang các thị trường CPTPP tăng mạnh trong 5 tháng đầu năm, đạt hơn 1,15 tỷ USD, tăng trên 24%. Trong đó, kim ngạch thị trường Trung Quốc và Hong Kong đạt hơn 900 triệu USD, tăng gần 49%.
Giám đốc Kinh doanh của SK Foods Phạm Thị Bích Phượng cũng liên tục đi xúc tiến thương mại quốc tế những tháng qua, chào hàng thêm các đối tác Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. “Chúng tôi đang đợi đơn hàng đầu tiên từ một công ty của Nhật”, bà cho biết.
Nhận định tại phiên họp tình hình kinh tế – xã hội hôm 3/6, Giám đốc Sở Tài chính TP HCM Lê Thị Huỳnh Mai cho biết Việt Nam đang tham gia nhiều FTA, tạo cơ hội cho hàng Việt thâm nhập các thị trường. Do đó, bà kỳ vọng triển vọng xuất khẩu vẫn tăng trưởng khá thời gian tới.
Viễn Thông