Tổng thống Donald Trump đổ lỗi giá điện tăng do năng lượng tái tạo nhưng vấp phải chỉ trích từ chuyên gia và đảng dân chủ.
Trung tuần tháng 8, dữ liệu do Cục Thống kê Lao động Mỹ cho biết chỉ số giá điện tại nước này tăng 5,5% trong 12 tháng qua, tương đương nhanh gấp đôi tốc độ lạm phát. Trong khi, chỉ số giá xăng và dầu sưởi giảm lần lượt 9,5% và 2,9% cùng giai đoạn.
Phản ứng với thông tin, trong bài đăng trên nền tảng Truth Social hôm 20/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc năng lượng tái tạo từ gió và mặt trời là nguyên nhân khiến giá điện tăng vọt.
Ông gọi hai nguồn này là “trò lừa thế kỷ” và cam kết sẽ không phê duyệt các dự án điện gió hoặc các dự án “điện mặt trời phá hoại nông dân”. “Thời kỳ ngu ngốc ở Mỹ đã chấm dứt!!!”, ông viết. Vào chiến dịch tranh cử 2024, ông từng hứa sẽ giảm một nửa hóa đơn điện của người dân Mỹ.
Tổng thống Donald Trump tại một cuộc họp báo ở Nhà Trắng ngày 11/8. Ảnh: AFP
Tuy nhiên, các nhà phân tích không đồng tình với lập luận này. Họ cho rằng các đợt tăng giá điện gần đây xuất phát từ nhu cầu nhiều hơn, hạ tầng xuống cấp và hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng nghiêm trọng, như hạn hán gây cháy rừng.
Trong đó, sự phát triển nhanh chóng của điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo làm gia tăng nhu cầu tiêu thụ điện của các trung tâm dữ liệu. Sử dụng xe điện tăng mạnh cũng góp phần. Ngoài ra, giá khí đốt tự nhiên – nguồn cung cấp hơn 40% điện của Mỹ cũng đang tăng mạnh do xuất khẩu sang châu Âu và các nước.
Phản hồi bài đăng của tổng thống, Hiệp hội Công nghiệp Năng lượng Mặt trời (SEIA) tuyên bố “trò lừa thực sự là đổ lỗi cho năng lượng mặt trời”. “Nông dân, gia đình và doanh nghiệp chọn năng lượng mặt trời để tiết kiệm chi phí, bảo vệ đất đai và tránh giá cao của những nguồn nhiên liệu cũ, bẩn mà chính quyền này đang ép họ sử dụng”, hiệp hội bổ sung.
Thậm chí, đảng Dân chủ còn quy trách nhiệm cho tổng thống về việc giá điện tăng, viện dẫn những hành động cản trở năng lượng sạch trong “Đạo luật To đẹp” cùng các quy định bổ sung nhằm siết chặt hơn nữa điện gió và mặt trời.
“Chúng ta hiện cần nhiều năng lượng hơn để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng và đảm bảo lưới điện vận hành. Thay vì tăng cung, ông Donald Trump lại đang ‘đập tan’ ngành năng lượng sạch, phá hủy việc làm và các dự án”, Thượng nghị sĩ Martin Heinrich, thành viên cấp cao của Ủy ban Năng lượng và Tài nguyên Thiên nhiên Thượng viện, nói.
Báo cáo từ tổ chức nghiên cứu Energy Innovation dự báo “Đạo luật To đẹp” sẽ làm hóa đơn điện mỗi hộ gia đình tăng trung bình 130 USD mỗi năm vào 2030. Họ cho rằng việc loại bỏ nhanh chóng các ưu đãi cho năng lượng sạch và bổ sung các yêu cầu phức tạp về nguồn nguyên liệu sẽ “làm suy yếu nghiêm trọng việc phát triển năng lực sản xuất điện trong nước”.
John Quigley, nghiên cứu viên cấp cao tại Trung tâm Chính sách Năng lượng Kleinman thuộc Đại học Pennsylvania nhận định đạo luật mới làm tăng giá điện do làm chậm việc xây dựng các dự án năng lượng mặt trời, gió và lưu trữ pin, đồng thời có thể khiến mất tới 45.000 việc làm vào năm 2030.
Theo Quigley, chính sách nhấn mạnh nhiên liệu hóa thạch là cực kỳ lạc hậu. “Ngoài việc nhường tương lai năng lượng sạch cho các quốc gia khác, chúng ta đang trả giá cho sự ‘ngu ngốc hóa thạch’ không chỉ bằng tiền mà còn sức khỏe và sự an toàn. Và con cái chúng ta sẽ phải trả giá đắt hơn nữa”, ông cảnh báo
Hơn 90% công suất năng lượng mới đưa vào vận hành ở Mỹ năm 2024 là năng lượng sạch, theo Jason Grumet, Giám đốc điều hành Hiệp hội Năng lượng Sạch Mỹ. Khi công nghệ cải tiến, điện gió và mặt trời đang trở thành những cách rẻ và nhanh nhất để cung cấp điện.
Dữ liệu của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ cho thấy các bang có tỷ lệ sản xuất năng lượng sạch cao nhất đã chứng kiến giá điện giảm trong năm qua, trong khi giá tăng ở những bang ít dùng năng lượng tái tạo. “Bằng việc làm chậm lại tiến trình triển khai năng lượng sạch, chính quyền ông Trump đang trực tiếp đẩy giá tăng”, ông Grumet nói.
Phản hồi lại các ý kiến trái chiều, Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright quy trách nhiệm giá cả leo thang do “đà” từ các chính sách thời Tổng thống Joe Biden, vốn ưu tiên năng lượng tái tạo hơn các nguồn nhiên liệu hóa thạch như dầu, than và khí đốt. “Đà đó đang đẩy giá lên lúc này. Và ai sẽ bị đổ lỗi? Chúng tôi sẽ bị đổ lỗi vì chúng tôi đang nắm quyền”, ông bình luận.
Phiên An (theo AP)