
Biển thông báo tính thuế VAT cho khách dùng tại chỗ tại một quán ăn ở TP.HCM – Ảnh: N.B.
Từ ngày 1-6, khoảng 37.000 hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm phải bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối trực tiếp với cơ quan thuế. Các hộ có doanh thu thấp hơn được miễn áp dụng, nhưng vẫn được khuyến khích chủ động chuyển đổi để quen dần với những yêu cầu quản lý mới.
Theo thông tư 40/2021, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống không phải nộp thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Trường hợp có doanh thu trên 100 triệu đồng mỗi năm sẽ phải đóng ba loại thuế, phí gồm lệ phí môn bài, thuế VAT và thuế TNCN.
Đã có thay đổi
Tại một số cửa hàng, quán ăn đã bắt đầu thông báo với khách hàng sẽ tính VAT vào tất cả hóa đơn của khách. Điều này khác trước đây, quán chỉ xuất hóa đơn có tính VAT khi khách thanh toán dịch vụ yêu cầu “hóa đơn đỏ”.
Hoặc những hộ kinh doanh không đáp ứng điều kiện kế toán đầy đủ, không đăng ký phương pháp tính thuế khấu trừ thì giá bán đã bao gồm thuế và không được phép tách riêng thuế VAT trong giá bán.
Tuy nhiên, từ ngày 1-6, tất cả hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng được lựa chọn chuyển đổi áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối trực tiếp dữ liệu với cơ quan thuế.
Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ Online, trong ngày đầu tiên chính sách mới được áp dụng, đã có những hộ kinh doanh đầu tư hệ thống thiết bị, phần mềm để phát hành hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối trực tiếp với cơ quan thuế cũng như tính thuế VAT vào hóa đơn bán.
Bên cạnh đó, vẫn còn hộ kinh doanh chần chừ do thiếu hướng dẫn và lo ngại tốn kém chi phí đầu tư phần mềm thiết bị; đồng thời đặt ra bài toán về việc tính VAT vào hóa đơn bán hàng có thể ảnh hưởng đến sức cạnh tranh.
Chị Minh Lan, chủ một cửa hàng ăn uống tại TP Thủ Đức, cho biết đã nghe về quy định này nhưng chưa thể triển khai, phần vì bận rộn (vì làm nhiều công việc – PV) và một phần muốn chờ thêm hướng dẫn từ cán bộ thuế địa phương.
“Tôi cũng lo, giờ hàng đầu vào tăng cao quá dù đã bán có hóa đơn nhưng trước nay chưa tính VAT” – chị Minh Lan chia sẻ.
“Ra chợ mua ít ai quan tâm hóa đơn hay VAT”
Chia sẻ với Tuổi Trẻ Online bên lề buổi họp báo “Ngày không tiền mặt” năm 2025 do báo Tuổi Trẻ tổ chức chiều 2-6, ông Phạm Anh Tuấn – vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước – cho rằng thời gian qua, một số kiốt ở nhiều khu chợ đồng loạt đóng cửa do người bán gặp khó khăn trong việc kê khai thuế, phần vì vấn đề nguồn gốc đầu vào.
Việc áp dụng quy định mới có thể buộc người bán phải tăng giá hoặc giảm lợi nhuận, tạo ra một bài toán mới.
“Ra chợ mua ít ai quan tâm đến hóa đơn hay VAT, nên có thể dẫn đến việc giá hàng rẻ hơn một chút (so với siêu thị – PV). Giờ phải nộp thuế theo cách tính khác ngày trước thì sẽ phải đẩy giá lên. Đó là bài toán phải đối mặt” – ông Phạm Anh Tuấn chia sẻ.
Nhiều hộ kinh doanh cũng cho biết chi phí tuân thủ để đáp ứng quy định mới có thể dao động từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng mỗi năm. Vì thế các hộ này mong muốn có giai đoạn chuyển tiếp cùng các chính sách hỗ trợ cụ thể như miễn phí phần mềm hay giảm thuế trong thời gian đầu.
Theo Cục Thuế, việc bỏ thuế khoán chuyển sang hình thức tự kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế, giúp phản ánh đúng năng lực kinh doanh và đảm bảo nguyên tắc trong Luật Quản lý thuế là “người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”.
Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân nhấn mạnh việc hỗ trợ thực chất và hiệu quả đối với doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh.
Theo đó, nhà nước sẽ rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đối với kinh doanh cá thể, thu hẹp tối đa các chênh lệch về tổ chức quản trị, chế độ tài chính, kế toán nhằm tạo điều kiện thuận lợi để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp.
Đồng thời, đẩy mạnh việc số hóa, minh bạch hóa, đơn giản hóa các thủ tục liên quan đến kế toán, thuế, bảo hiểm… theo hướng dễ tuân thủ, dễ thực hiện. Một mục tiêu quan trọng là xóa bỏ hoàn toàn hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất vào năm 2026.
Ngoài ra, cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung, dịch vụ tư vấn pháp lý, cùng với các chương trình đào tạo về quản trị doanh nghiệp, kế toán, thuế, nhân sự và pháp luật dành cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.