Từng là loại trái cây có giá cao gấp 3-6 lần hàng thường, nhãn bắp cải nay rớt giá mạnh, còn 35.000-45.000 đồng một kg.
Nhãn bắp cải – một loại đặc sản của Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ). Cùi của chúng xếp lớp như bắp cải, có vị ngọt thanh, ráo, giòn. Loại này năm 2022 từng được săn lùng với giá đắt đỏ 120.000-150.000 đồng mỗi kg, thậm chí hàng tuyển loại 1 chạm ngưỡng 250.000 đồng. Từ 2023, giá bắt đầu hạ nhiệt còn khoảng 90.000-120.000 đồng. Năm nay, tại chợ đầu mối TP HCM, loại nhãn này còn 35.000-45.000 đồng một kg – thấp nhất 5 năm qua.
Ở kênh bán lẻ, nhiều cửa hàng trái cây và siêu thị tại TP HCM nhập về bán với giá 60.000 đồng, ngang với nhãn xuồng cơm vàng, chỉ cao hơn nhãn Bắc khoảng 10.000 đồng.
Tại Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ), một cơ sở phân phối lớn cho các đầu mối TP HCM, bán nhãn này với giá 105.000 đồng cho 3 kg, giảm 50-70% so với cùng kỳ 2024. “Thương lái mua nhiều nhưng giá quá thấp, nông dân khó có lời”, chị Hạnh – chủ vựa nhãn ở xã Xuyên Mộc chia sẻ.
Nhãn bắp cải được bán đầy các chợ ở TP HCM. Ảnh: Thi Hà
Theo các hộ trồng, nguyên nhân chính khiến giá giảm mạnh là do sản lượng tăng đột biến. Ông Nguyễn Văn Thành, chủ 1,5 ha nhãn tại xã Hòa Hiệp cho biết sản lượng đạt 15 tấn, gấp rưỡi 2024. “Trái nhiều nhưng giá quá thấp, trừ chi phí phân bón, nhân công, tôi lỗ hàng chục triệu đồng”, ông nói.
Không chỉ nhãn bắp cải mà cả nhãn xuồng cơm vàng – đặc sản nổi tiếng Bình Châu – cũng rơi vào cảnh dư thừa. Toàn vùng chuyên canh khoảng 500 ha nhãn xuồng cơm vàng, sản lượng ước hơn 5.000 tấn, đang bước vào chính vụ. Riêng Phước Hải có hơn 100 ha nhãn xuồng bắp cải vào vụ thu hoạch, khiến áp lực càng lớn.
Để giải bài toán dư cung, một số địa phương đã triển khai liên kết sản xuất, cấp mã vùng để xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ. Xã Phước Hải còn phát triển mô hình du lịch cộng đồng kết hợp vườn nhãn, cho khách tham quan và hái trái tại chỗ. Khoảng 12 ha nhãn tại đây đang áp dụng cách làm này, mang lại nguồn thu ổn định hơn.
Sở Nông nghiệp và Môi trường TP HCM khuyến cáo, nông dân áp dụng kỹ thuật xử lý ra hoa rải vụ, kết hợp đầu tư bảo quản sau thu hoạch để tránh tình trạng “được mùa mất giá”. Sản phẩm cần được đa dạng kênh tiêu thụ, xây dựng thương hiệu và tăng liên kết với doanh nghiệp để đưa đặc sản này ra thị trường quốc tế.
Nhãn bắp cải, còn gọi là nhãn Thanh, có nguồn gốc tại Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ). Điểm khác biệt là phần cơm giòn, ráo, dễ tách từng lớp như bắp cải thu nhỏ, cùi dày, ngọt đậm và nhiều vân đẹp mắt. Chính nhờ sự độc đáo này, giai đoạn 2020-2022, loại trái cây này được coi là “hàng hiếm” trên bàn tiệc, nhiều khách phải đặt trước cả tuần.
Tuy nhiên, chỉ sau vài năm, nhãn bắp cải từ đặc sản “đắt đỏ” rơi xuống mức phổ thông. Theo chuyên gia nông nghiệp, nếu không có giải pháp căn cơ trong sản xuất và tiêu thụ, loại trái cây từng được săn lùng có nguy cơ mất dần giá trị.
Thi Hà