Đồng ThápTừ hạt sen, hạt gạo quen thuộc, chị Nguyễn Thúy Kiều (41 tuổi) chế biến thành sữa, trà, bánh, giúp tăng giá trị gấp nhiều lần và tạo việc làm cho bà con quê nhà.
Sinh ra ở xã Phú Cường, huyện Tam Nông (cũ), chị Kiều lớn lên giữa đồng sen, ruộng lúa. Cha mẹ quanh năm quần quật nhưng thu nhập ít ỏi, nhiều lúc phải mua thiếu từng thùng mì, chai nước mắm, chờ đến mùa lúa mới trả nợ. Vòng luẩn quẩn “ăn trước trả sau” đeo bám gia đình nhiều năm, bởi làm lúa lời không đáng kể, gặp năm mất mùa còn nợ thêm.
Chị Nguyễn Thúy Kiều, chế biến nhiều nông sản địa phương thành sản phẩm giá trị cao hàng chục lần. Ảnh: Ngọc Tài
Là con út, chị được cha mẹ cho ăn học đến lớp 12, sau đó mở sạp vải ở chợ huyện với hy vọng thoát cảnh ruộng đồng. Nhưng việc buôn bán ế ẩm, hôn nhân cũng không trọn vẹn, chị lâm cảnh trắng tay, ôm con nhỏ về nhà cha mẹ nương nhờ. “Lúc đó tôi còn đúng 120.000 đồng để đi khám thai và một khoản nợ chưa biết bao giờ trả hết”, chị nhớ lại.
Năm 2016, thấy cha bán sen tươi giá thấp, chị nảy ra ý tưởng nấu thành sữa hạt sen đóng chai. Những ngày đầu, sản phẩm khó bán, nhiều quán từ chối. Chị kiên trì mang hàng đến ký gửi, thậm chí để thùng sữa rồi nhanh chóng đi khỏi, để chủ quán có thời gian dùng thử.
Dù phải chấp nhận lỗ vốn vài tháng, chị vẫn bám trụ. Lâu dần, khách quen ưa chuộng, số lượng tăng từ vài chục chai lên vài nghìn, rồi hàng chục nghìn mỗi ngày, có mặt ở nhiều tỉnh miền Tây. “Nếu bán sen tươi chỉ 10.000-30.000 đồng một kg, thì chế biến thành sữa, một kg hạt sen cho ra khoảng 30 chai, giá trị tăng gấp hàng chục lần”, chị Kiều tính toán. Nhờ vậy, mỗi tháng cơ sở có doanh thu hàng chục triệu đồng, tạo đầu ra cho nông dân và việc làm cho gần chục lao động địa phương.
Xưởng chế biến các dòng sản phẩm từ sen của chị Thúy Kiều. Ảnh: Nguyễn Khánh
Từ thành công bước đầu, chị tiếp tục nghiên cứu các sản phẩm từ sen như trà lá, trà tim, hạt sen sấy, bột sữa sen. Xưởng nhỏ ngày càng mở rộng, đầu tư thêm máy móc để sản xuất quy mô lớn.
Năm 2019, trong chuyến đi học tập kinh nghiệm tại Thái Lan, chị được giới thiệu món cơm cháy hạt điều. Nhận thấy tiềm năng, chị về nước thử làm nhưng nhiều lần thất bại vì bánh bị cứng, dễ ôi dầu. Không bỏ cuộc, chị cải tiến công thức, tận dụng gạo đặc sản quê nhà như nếp than, gạo lứt, kết hợp nhiều loại hạt, tạo ra nhiều dòng cơm cháy khác biệt.
Đúng lúc mở bán, dịch Covid-19 bùng lên khiến tiêu thụ khó khăn. Chị chuyển sang bán online, quảng bá qua hội nhóm, tự làm video giới thiệu sản phẩm. Kiên trì bám thị trường, mỗi ngày cơ sở vẫn bán đều đặn vài trăm kg cơm cháy. Một kg gạo giá hơn 10.000 đồng, sau chế biến thành phẩm có giá trên 120.000 đồng.
Để ổn định nguồn nguyên liệu, chị Kiều đặt hàng nông dân trồng gạo sạch, gạo đặc sản. Nhờ vậy, nông dân tăng giá bán, yên tâm sản xuất. Hiện cơ sở có hơn 15 sản phẩm, trong đó 6 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP, doanh thu mỗi năm hàng trăm triệu đồng.
Sản phẩm cơm cháy kết hợp hạt sen của chị Kiều, tận dụng nguồn nguyên lại tại địa phương. Ảnh: Nguyễn Khánh
Không chỉ sản xuất, chị còn tích cực tham gia hội chợ, triển lãm để quảng bá, học hỏi kinh nghiệm, tìm ý tưởng mới. Với chị, “khởi nghiệp là không dừng lại, phải liên tục học và làm mới mình”. Hơn 10 năm khởi nghiệp, chị Kiều nhận nhiều bằng khen, từng ứng cử đại biểu Quốc hội.
Ông Châu Văn Bo, Bí thư Đảng ủy xã Phú Cường, đánh giá chị Kiều là người dám nghĩ dám làm, gầy dựng doanh nghiệp từ vốn liếng 50 triệu nay đã gấp gần 20 lần, phát triển 15 sản phẩm từ nông sản truyền thống. Những sản phẩm này không chỉ nâng giá trị nông sản, tăng thu nhập cho nông dân mà còn thúc đẩy liên kết sản xuất – chế biến.
Ngọc Tài