Sản phẩm thân thiện môi trường đang dần chiếm ưu thế trên kệ hàng Việt – Ảnh: QUANG ĐỊNH
Thiết kế bền vững, vật liệu tái chế đang trở thành xu hướng
Tại Việt Nam, Tổng Công ty CP Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (SABECO) cho biết đã liên tục cải tiến bao bì, chẳng hạn giảm độ dày cuộn nhôm nắp lon từ 0,245mm xuống 0,240mm, giúp hạ 15% trọng lượng bộ lon và nắp so với năm 2019.
Doanh nghiệp đặt mục tiêu đến năm 2040, 100% bao bì sẽ có thể tái sử dụng hoặc tái chế. Việc chuyển đổi sang mô hình bao bì bền vững và tuần hoàn, không chỉ mang lại lợi ích môi trường mà còn mở ra cơ hội chiến lược cho doanh nghiệp.
“Từ góc độ kinh doanh, đây là cách để xây dựng lợi thế cạnh tranh bền vững, khi người tiêu dùng và nhà đầu tư ngày càng ưu tiên những thương hiệu có trách nhiệm với môi trường.
Bao bì xanh cũng giúp chúng tôi củng cố niềm tin của khách hàng, đặc biệt là thế hệ trẻ”, đại diện SABECO cho hay.
Chia sẻ về tầm nhìn dài hạn của SABECO, ông Lester Tan, tổng giám đốc SABECO, khẳng định phát triển bền vững chính là “kim chỉ nam” định hình bản sắc và chiến lược doanh nghiệp.
“Bằng việc quản lý tài nguyên có trách nhiệm, nâng cao hiệu quả vận hành, cũng như tập trung phát triển nhân viên và cộng đồng, chúng tôi tin sẽ tiếp tục xây dựng mô hình phát triển bền vững, tạo ra những tác động tích cực lâu dài cho môi trường và xã hội”, ông nhấn mạnh.
Trong khi đó, ông lớn ngành thực phẩm và đồ uống Nestlé cho biết 94% bao bì của doanh nghiệp hiện nay đã được thiết kế để tái chế.
Các sản phẩm quen thuộc như sữa Milo, cà phê Nescafé, nước tương Maggi hay bánh KitKat đều đã đổi mới với vật liệu thân thiện hơn.
“Chai Maggi đã bỏ màng co nhựa, viên nén cà phê giảm lớp màng bọc, còn La Vie đã tung ra chai nước làm từ nhựa tái sinh”, đại diện Nestlé cho biết.
Doanh nghiệp coi đầu tư bao bì bền vững không chỉ giúp tiết kiệm tài nguyên, giảm chi phí mà còn là đòn bẩy tạo lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh nhu cầu của người tiêu dùng ngày càng nâng cao.
Cần thêm động lực cho ngành tái chế bứt phá
Dù quyết tâm mạnh mẽ, các doanh nghiệp vẫn đối diện nhiều rào cản trên hành trình xanh hóa.
Đại diện SABECO thừa nhận, việc tối ưu thiết kế để vừa đạt chuẩn tái chế, vừa bảo toàn chất lượng và trải nghiệm sản phẩm là một bài toán phức tạp.
Từ khâu lựa chọn vật liệu, tính toán khối lượng đến đảm bảo khả năng tương thích với hạ tầng tái chế hiện hữu đều đòi hỏi doanh nghiệp đầu tư lớn về công nghệ và chi phí.
Ở góc nhìn đơn vị tái chế, ông Lê Anh, Giám đốc Phát triển bền vững Duy Tân Recycling, cho biết giá nhựa tái chế hiện cao hơn khoảng 30% so với nhựa nguyên sinh, chủ yếu do việc phân loại rác tại nguồn chưa hiệu quả. Điều này khiến chi phí xử lý tăng cao và chất lượng nguyên liệu suy giảm. Từ đó, các doanh nghiệp mong muốn ứng dụng vật liệu tái chế vào dây chuyền sản xuất cũng gặp khó khăn trong bài toán cân đối chi phí.
Cùng quan điểm, đại diện Công ty TNHH Công nghiệp Dong-A bổ sung: “Việt Nam còn thiếu hệ thống trạm thu hồi vật liệu đạt chuẩn công nghệ và công suất. Các trạm phân loại giúp nhà tái chế như chúng tôi tiếp cận được nguồn phế liệu chất lượng tốt, giúp giảm chi phí và tài nguyên xử lý đầu vào.”.
Dẫu vậy, ngành tái chế nội địa đã có những tín hiệu tích cực từ khi chính sách Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được đưa vào thực thi.
Một góc dây chuyền phân loại phế liệu đầu vào tại nhà máy tái chế nhựa Dong-A – Ảnh: PRO VIỆT NAM
Theo Công ty Dong-A, sau khi chính sách này đi vào thực tiễn, nhiều cơ sở tái chế đã chuyển từ phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu sang tận dụng nguồn thu gom trong nước. Đồng thời quy trình thu gom dần minh bạch hơn để đáp ứng quy định pháp luật và tiêu chuẩn đầu vào của ngành tái chế.
Đại diện công ty Dong-A đề xuất: “Nhà nước nên có chính sách thúc đẩy sử dụng nguyên liệu tái chế, chẳng hạn quy định tỷ lệ thành phần tái chế trong bao bì, nhằm tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm tái chế”.
Đại diện Liên minh Tái chế Bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) cho rằng để thị trường tái chế thực sự bứt phá, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp.
Trong đó, quan trọng nhất là đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn, giúp nâng cao chất lượng vật liệu tái chế được thu hồi và giảm chi phí phân loại, xử lý cho các giai đoạn sau.
Khi thực hiện tốt việc phân loại rác tại nguồn, người tiêu dùng đã góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả của toàn hệ thống thu gom và tái chế – Ảnh: QUANG ĐỊNH
Song song, công tác truyền thông – giáo dục cộng đồng về ý nghĩa môi trường của việc tái chế cũng cần được chú trọng. Nhà nước nên khuyến khích nghiên cứu và phát triển (R&D) công nghệ tái chế mới, giúp gia tăng giá trị cũng như tỷ lệ thu hồi nguyên liệu.