Cà MauGần 200 nông dân liên kết doanh nghiệp trồng hơn 100 ha lúa hữu cơ, sản xuất loại gạo dinh dưỡng, tách đường, bán giá 119.000 đồng một kg.
Dự án trồng lúa sạch triển khai từ đầu 2024 ở phường Láng Tròn và xã Vĩnh Thanh, do Công ty CP Tập đoàn Misun Group đầu tư. Doanh nghiệp áp dụng phương thức canh tác hữu cơ, tuyệt đối không dùng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, chất kích thích tăng trưởng.
Mỗi hạt gạo hình thành từ quy trình sinh học tự nhiên, hấp thụ dinh dưỡng từ đất, nước và ánh sáng, không bị ép chín. Điểm nổi bật là không chứa glucose tổng hợp, phù hợp nhiều nhóm khách hàng, đặc biệt người ăn kiêng, người lớn tuổi và trẻ nhỏ. Gạo còn ít chất béo, dễ tiêu hóa nhưng vẫn đảm bảo năng lượng.

Giống lúa ST24 được sử dụng trong mô hình trồng gạo dinh dưỡng, tách đường. Ảnh: Chúc Ly
Trong mô hình, doanh nghiệp đầu tư giống, chi phí làm đất, nhân công và chế phẩm sinh học. Nông dân sở hữu đất có trách nhiệm tuân thủ quy trình hữu cơ nghiêm ngặt, chủ động giữ chuột, diệt ốc bươu vàng, nhổ cỏ, dặm lúa và quản lý nguồn nước. Khi phát hiện sự cố, họ báo ngay để kỹ thuật viên doanh nghiệp xử lý. Sau thu hoạch, công ty đưa máy móc cắt lúa, bao tiêu toàn bộ sản phẩm, đồng thời khấu trừ 35% chi phí ban đầu. Trường hợp thiên tai gây thiệt hại, công ty hỗ trợ 2 triệu đồng mỗi 1.000 m2.
Ông Nguyễn Văn Đua, nông dân phường Láng Tròn, đã trải qua 4 vụ liên kết cho biết “cái lợi lớn nhất là thu nhập ổn định và đồng ruộng được bảo vệ lâu dài”. Hiện ông trồng 2,5 ha, đạt năng suất trung bình 7 tấn mỗi ha. Doanh nghiệp thu mua 11.000 đồng một kg, cao hơn nhiều so với giá thị trường các giống ST24, ST25 (7.100-7.500 đồng). Sau khi trừ chi phí, gia đình ông lãi 80-100 triệu đồng mỗi vụ, mỗi năm ba vụ.
Ông Đua cho rằng canh tác hữu cơ giúp nông dân tiết kiệm công chăm sóc, chi phí, đồng thời bảo vệ sức khỏe vì không tiếp xúc thuốc hóa học. “Từ ngày tham gia liên kết, tôi không còn lo bị thương lái ép giá khi thị trường biến động”, ông nói.
Nhiều nông dân khác cũng chia sẻ ban đầu gặp khó khăn do cách làm mới, không quen canh tác không hóa chất. Tuy nhiên, nhờ sự hướng dẫn và hỗ trợ kỹ thuật, bà con ngày càng vững vàng, sản xuất hiệu quả.

Ông Đua kiểm tra lúa chuẩn bị thu hoạch. Ảnh: Chúc Ly
Ông Tạ Văn Lâm, Giám đốc kỹ thuật Misun Group, cho biết linh hồn của loại gạo tách đường nằm ở dịch dinh dưỡng hữu cơ sinh học DDMS24 – sản phẩm của công ty, chiết xuất từ thực vật, giàu enzyme, axit amin và khoáng vi lượng. Nhờ đó, cây lúa phát triển khỏe mạnh mà không cần thuốc hóa học.
“Trồng lúa hữu cơ không chỉ nâng giá trị hạt gạo mà còn thân thiện môi trường, hạn chế độc tố tồn dư trong đất”, ông Lâm nói và cho biết doanh nghiệp sẽ mở rộng thêm 60 ha tại phường Lý Văn Lâm.
Hiện công ty chủ yếu dùng giống ST24 – loại gạo hạt dài, thơm nhẹ, cơm dẻo ngọt hậu, được thị trường quốc tế đánh giá cao. Tuy nhiên, hương vị và chất lượng sản phẩm còn phụ thuộc vào thổ nhưỡng, quy trình canh tác của từng vùng.
Gạo dinh dưỡng từ mô hình đã được SGS Hoa Kỳ kiểm định, đạt chuẩn FDA với các chỉ số: không chứa đường glucose, không cholesterol, carbohydrate cân bằng ở mức 81,1%.
Ông Hồ Trung Việt, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận tỉnh Cà Mau, trong chuyến tham quan mô hình mới đây, đánh giá cao tinh thần đổi mới tư duy sản xuất của nông dân, sự đồng hành của doanh nghiệp và sự hỗ trợ từ địa phương. Ông khẳng định tỉnh sẽ tiếp tục tạo điều kiện phát triển lúa hữu cơ ở vùng đất thích hợp, nhằm nâng cao thu nhập và xây dựng thương hiệu nông sản sạch.
Chúc Ly