Liên minh Ngân hàng Net Zero do Liên Hợp Quốc hậu thuẫn thông báo tạm dừng hoạt động, sau sự ra đi của một loạt nhà băng lớn.
Thông tin trên được Liên minh Ngân hàng Net Zero (NZBA) thông báo ngày 27/8. Họ đồng thời đề xuất thành viên bỏ phiếu chuyển đổi mô hình hoạt động từ liên minh (Alliance) với các cam kết ràng buộc, sang mô hình sáng kiến khung (Framework Initiative), với cấu trúc linh hoạt hơn.
NZBA được thành lập vào năm 2021 do Liên Hợp Quốc tập hợp, là một nhóm các ngân hàng hàng đầu toàn cầu, cam kết điều chỉnh các hoạt động cho vay, đầu tư và thị trường vốn theo mục tiêu phát thải khí nhà kính bằng 0 vào năm 2050.
Sau khi mở rộng quy mô nhanh chóng từ 43 ngân hàng lên hơn 140, đại diện cho 74.000 tỷ USD vào năm 2024, các thành viên NZBA đã chịu áp lực đáng kể, đặc biệt là từ các chính trị gia Đảng Cộng hòa tại Mỹ trong bối cảnh ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống.
Người dân đi ngang qua biển hiệu ngân hàng dọc theo một con đường ở New Delhi, Ấn Độ, ngày 25/11/2015. Ảnh: Reuters
Họ cáo buộc các tổ chức tài chính, gồm ngân hàng, công ty bảo hiểm, quản lý tài sản và đầu tư có nguy cơ vi phạm pháp luật vì tham gia vào các “băng đảng khí hậu”, nơi nhóm môi trường và tài chính thông đồng nhằm thúc đẩy quá trình phi carbon hóa.
Làn sóng rời NZBA bắt đầu từ cuối năm ngoái, với tuyên bố đầu tiên từ Goldman Sachs. Chỉ vài tuần sau đó, loạt ngân hàng lớn Phố Wall gồm Wells Fargo, Bank of America, JPMorgan Chase, rồi đến các đối tác Canada cũng rời liên minh này.
Sau sự ra đi của nhóm ngân hàng Bắc Mỹ, NZBA đã thông qua các thay đổi quan trọng về khuôn khổ và nguyên tắc hoạt động của liên minh, gồm việc bỏ yêu cầu buộc ngân hàng thành viên phải điều chỉnh hoạt động cấp vốn với mục tiêu hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở ngưỡng 1,5°C vào tháng 4.
Những thay đổi này không ngăn được việc HSBC rời liên minh vào tháng 7. Đến tháng 8, UBS và Barclays cũng quyết định rời bỏ. “Với sự ra đi của hầu hết các ngân hàng toàn cầu, liên minh này không còn đủ thành viên để hỗ trợ quá trình chuyển đổi của chúng tôi nữa”, ngân hàng Anh Barclays tuyên bố.
Làn sóng rời bỏ NZBA bắt đầu từ các ngân hàng Mỹ cuối năm 2024, khi ông Donald Trump đắc cử Tổng thống. Những tên tuổi rời đi gồm Goldman Sachs, , Citigroup.
Với đề xuất chuyển đổi lần này, NZBA tin rằng đây là mô hình phù hợp nhất để tiếp tục hỗ trợ ngân hàng toàn cầu duy trì khả năng phục hồi, cũng như đẩy nhanh quá trình chuyển đổi nền kinh tế thực theo Thỏa thuận Paris. Quá trình bỏ phiếu của thành viên dự kiến kết thúc vào cuối tháng 9.
NZBA là một phần của các liên minh tài chính tập trung vào khí hậu, vốn phải đối mặt với áp lực chính trị trong vài tháng qua. Các liên minh khác bao gồm Sáng kiến Quản lý Tài sản Net Zero (NZAM), Liên minh Sở hữu Tài sản Net Zero (NZAOA), và Liên minh Bảo hiểm Net-Zero (NZIA).
Thực tế, NZIA đã ngừng hoạt động vào năm 2024, trong khi NZAM đầu năm nay cũng thông báo tạm dừng các hoạt động chính để thích ứng với môi trường chính trị và pháp lý đang thay đổi.
Bảo Bảo (theo ESG Today, Reuters)