Kỷ nguyên mới ‘không chỉ tăng trưởng mà phải đột phá’

Phát biểu tại hội thảo góp ý Văn kiện Đại hội 14 ngày 31/10, PGS Nguyễn Mạnh Hùng, Phó giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Thường trực Tổ biên tập Văn kiện Đại hội 14, chia sẻ về quá trình xây dựng dự thảo và những thông điệp cốt lõi được kết tinh trong văn kiện lần này.

Ông kể, khi góp ý xây dựng dự thảo Văn kiện Đại hội 14, nhiều ý kiến e ngại khi đặt hai mục tiêu đến năm 2030 thành nước đang phát triển, công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; năm 2045 thành nước phát triển, thu nhập cao “có cao quá hay không?”.

Khi làm việc với Tổ biên tập Văn kiện, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đặt câu hỏi hai mục tiêu nêu trên “có làm được hay không?”. Tổng Bí thư nói nếu không thể thực hiện được thì phải sửa, còn nếu không sửa thì phải quyết tâm làm cho bằng được. “Chỉ đạo của Tổng Bí thư là điểm mấu chốt, đột phá, mang tính quyết định của Văn kiện Đại hội Đảng 14. Nghĩa là đặt ra mục tiêu phải quyết tâm hoàn thành cho bằng được”, ông Hùng chia sẻ.

PGS Nguyễn Mạnh Hùng nhận định Việt Nam đã trải qua 40 năm để thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu và vươn lên nhóm nước thu nhập trung bình, với thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 5.000 USD mỗi năm. Đất nước chỉ còn 20 năm để trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao. Chặng đường phía trước ngắn bằng một nửa so với thời kỳ đổi mới nhưng nhiệm vụ lại khó gấp đôi.

“Nguy cơ lớn nhất không chỉ là bẫy thu nhập trung bình, mà là bẫy tư duy trung bình – làm việc gì cũng đều đều, thiếu khát vọng, kết quả không tạo đột phá”, ông nhấn mạnh.

Dự thảo Báo cáo chính trị thừa nhận thế giới đang biến động nhanh, nhiều bất định, nhưng cũng mở ra cơ hội bứt phá nếu biết tận dụng thành tựu khoa học, công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Minh họa cho sự phát triển phi tuyến tính, ông dẫn ví dụ công ty Nvidia đạt giá trị 5.000 tỷ USD chỉ trong vài năm, cho thấy cơ hội để Việt Nam bứt lên. “Tinh thần Văn kiện Đại hội 14 không chỉ là tăng trưởng mà còn là đột phá phát triển”, ông nói.

Kể lại chi tiết trong phim Mưa đỏ, về lời hẹn của người chiến sĩ với cô lái đò Thạch Hãn “đến ngày chiến thắng sẽ đưa em ra Hà Nội ra mắt mẹ”, PGS Hùng ví đó như biểu tượng của niềm tin và khát vọng – rằng những điều tốt đẹp nhất sẽ đến vào ngày chiến thắng. Trong chiến tranh, dù chưa biết khi nào thắng lợi, nhưng chính niềm tin ấy đã tạo nên sức mạnh tinh thần cho cả dân tộc, và hôm nay cần được khơi dậy trong hành trình phát triển đất nước.

Ông kể một thành viên tổ biên tập cũng tính toán từ nay đến kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng còn 1.566 ngày, và đến 100 năm thành lập nước còn 7.246 ngày. Hai “chiếc đồng hồ” ấy tượng trưng cho hai mục tiêu lớn mà Việt Nam đang hướng tới, kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai, khơi dậy khát vọng đưa đất nước vào kỷ nguyên hùng cường, thịnh vượng.

“Niềm tin và khát vọng đã làm nên chiến thắng 50 năm trước. Không lẽ gì một dân tộc từng làm nên chiến thắng vĩ đại lại không thể lập kỳ tích phát triển”, PGS Nguyễn Mạnh Hùng tin tưởng.

PGS Đoàn Minh Huấn, Phó giám đốc thường trực Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, bổ sung rằng dự thảo lần này coi bảo vệ môi trường là một trong những nhiệm vụ trung tâm – phản ánh cách tiếp cận mới, coi con người, tự nhiên và phát triển là một chỉnh thể thống nhất. Ông cũng đề cập đến xu hướng hội tụ công nghệ đang diễn ra nhanh chóng, như máy tính lượng tử, công nghệ sinh học, thần kinh số, có thể làm thay đổi cấu trúc phát triển và quản trị quốc gia.

Theo ông, sau khi sắp xếp lại đơn vị hành chính, Việt Nam cần đổi mới quản trị không gian phát triển, tính đến cả những không gian mới như “ngầm” và “vũ trụ”, đồng thời đối diện với các thách thức an ninh mới như an ninh năng lượng, sinh học, số, dinh dưỡng. “Tất cả những yếu tố đó đòi hỏi chúng ta phải tái cấu trúc mạnh mẽ, chủ động trong cuộc cách mạng khoa học – công nghệ và chuyển đổi số để bước sang kỷ nguyên phát triển mới”, ông nói.

Vũ Tuân