Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đề xuất ‘mở lối’ cho tư nhân vào sân chơi khoa học công nghệ

Thiếu hướng dẫn, dự án công nghệ cao “đứng hình”

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online hôm 30-6, đại diện Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam cho biết khảo sát từ các hội viên về thực thi các chính sách cho thấy một trong những điểm nghẽn được cộng đồng doanh nhân trẻ chỉ rõ là việc thiếu hướng dẫn cụ thể trong thực thi các chính sách đã ban hành. 

Đơn cử, từ năm 2016, bằng văn bản số 5181/VPCP-KTN, Thủ tướng Chính phủ đã cho phép địa phương chủ động thành lập khu nông nghiệp công nghệ cao bằng nguồn vốn xã hội hóa. 

Tuy nhiên, sau nhiều năm, vẫn chưa có hướng dẫn chi tiết, khiến nhiều dự án đã có chủ trương đầu tư vẫn chưa thể triển khai. 

Trong khi đó, quy định tại nghị định 10/2024 yêu cầu các khu nông nghiệp công nghệ cao chỉ được thành lập bằng ngân sách nhà nước đang đi ngược với chủ trương xã hội hóa, và trao quyền cho tư nhân.

Ông Đặng Hồng Anh – chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam – cho hay cộng đồng doanh nhân trẻ đang hoạt động trong lĩnh vực này mong muốn kiến nghị sửa đổi quy định. 

Trong đó, ông Hồng Anh cho rằng cần cho phép doanh nghiệp tư nhân được đầu tư và vận hành các khu công nghệ cao với điều kiện đáp ứng tiêu chí kỹ thuật và bảo đảm phát triển bền vững. 

“Việc giao thẩm quyền cho địa phương trong cấp phép và quản lý các khu công nghệ cao có nguồn vốn tư nhân cũng được đề xuất để rút ngắn thời gian và tăng tính chủ động”, ông Hồng Anh nói.

Cần cơ chế linh hoạt cho doanh nghiệp đăng ký hoạt động khoa học công nghệ

Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam cho hay thủ tục công nhận doanh nghiệp khoa học và công nghệ hiện nay vẫn là rào cản lớn. 

Nhiều doanh nghiệp dù đã đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển, đổi mới quy trình sản xuất nhưng không thể tiếp cận các chương trình hỗ trợ vì không có “danh hiệu” doanh nghiệp khoa học và công nghệ. 

Do đó, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đề xuất bãi bỏ yêu cầu bắt buộc phải thành lập doanh nghiệp khoa học và công nghệ mới được hưởng ưu đãi, thay vào đó là cơ chế đăng ký hoạt động khoa học công nghệ đơn giản, linh hoạt hơn.

Bên cạnh đó, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam nhận định việc các chương trình khoa học và công nghệ cấp quốc gia hiện nay hầu như chưa mở rộng cho khu vực tư nhân. 

Do đó, hội này kiến nghị Chính phủ cho phép doanh nghiệp tư nhân được tham gia các chương trình như giải mã công nghệ, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, bản đồ gen, hoặc chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp, môi trường. 

“Nếu được tạo cơ chế phù hợp, tư nhân hoàn toàn có thể đóng vai trò chủ lực trong những lĩnh vực mới nổi, nhiều tiềm năng. Việc thiếu phối hợp giữa các bộ ngành cũng khiến quy trình thủ tục trở nên lòng vòng, kém hiệu quả. 

Chúng tôi đề nghị có một đầu mối liên ngành hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân thực hiện các dự án khoa học và công nghệ, thống nhất đầu mối hướng dẫn và rút gọn quy trình xét duyệt”, ông Hồng Anh đề xuất.

Đề xuất chính sách hỗ trơ doanh nghiệp nhỏ và vừa

Song song với các cải cách về thủ tục và phối hợp, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đề xuất Chính phủ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa thông qua các chương trình tư vấn pháp lý, đào tạo quản trị khoa học và hướng dẫn sở hữu trí tuệ.

Theo ông Hồng Anh, đây là nhóm doanh nghiệp có khát vọng, có năng lượng đổi mới nhưng thiếu nền tảng pháp lý để triển khai bài bản. Nếu được hỗ trợ, họ sẽ là lực lượng nòng cốt của đổi mới sáng tạo tại cơ sở.

Ông Hồng Anh cho hay trong bối cảnh hiện nay, việc hoàn thiện hành lang pháp lý để tư nhân đầu tư mạnh vào khoa học công nghệ không chỉ là một nội dung chính sách đơn lẻ mà là lời cam kết cho một chiến lược phát triển dài hạn, thể hiện vai trò đồng hành của Nhà nước với doanh nghiệp.

“Hành lang pháp lý cần được làm rõ, niềm tin cần được trao gửi đúng lúc, đúng chỗ. Khi đó, tư nhân sẽ không ngần ngại bước vào những lĩnh vực khó, đầu tư dài hạn, và đóng vai trò thực sự trong công cuộc nâng tầm vị thế quốc gia bằng trí tuệ và khoa học”, ông Hồng Anh nói.