TP HCMDự án chung cư Nam An (Kingsway) đã “đắp chiếu” 5 năm, chủ đầu tư qua đời trong thời gian nhà chức trách điều tra, khiến gần 500 gia đình vẫn chưa có nhà.
“Chúng tôi chỉ muốn nhận nhà, chứ giờ nhận lại số tiền đã đóng cũng chả giải quyết được vấn đề gì. Giấc mơ có được căn nhà ngày càng xa vời”, chị Phan Thị Oanh, 43 tuổi, nói.
Những ngày qua, chị Oanh và gần 500 nạn nhân của dự án Kingsway ở quận Tân Phú (cũ) có mặt tại TAND TP HCM theo dõi phiên xét xử Võ Thị Phượng (44 tuổi, Giám đốc Công ty TNHH Siêu Thành); Trần Thị Thùy Trang (Phó giám đốc) về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Có vai trò chủ mưu trong vụ án, song chủ đầu tư – ông Trịnh Minh Thanh, đã chết trong quá trình điều tra do bị Covid-19, nên Công an TP HCM đình chỉ bị can.

Hàng trăm bị hại của dự án chung cư Kingsway theo dõi phiên tòa. Ảnh: Hải Duyên
‘Không có nhà, vẫn phải vật vã đóng lãi ngân hàng như hợp đồng tín dụng’
Ngồi trước cửa phòng xử, chờ tòa mời lên trình bày, chị Phan Thị Oanh hiện rõ vẻ mệt mỏi trên gương mặt. Năm 2017, vợ chồng chị ký hợp đồng mua căn hộ tại dự án Kingsway với giá 1,1 tỷ đồng, khi công trình còn nằm trên giấy. Họ đã đóng 70% giá trị hợp đồng, gồm tiền tích góp và khoản vay hơn 200 triệu đồng từ Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank – người có quyền, nghĩa vụ liên quan trong vụ án). Khi vay, chị được chủ đầu tư và ngân hàng cam kết dự án có bảo lãnh, nên mới yên tâm ký hợp đồng.
Tuy nhiên, sau khi dự án xây xong phần thô và cất nóc, chủ đầu tư mất khả năng tài chính, không bàn giao nhà như thỏa thuận. Suốt nhiều năm qua, dù chưa nhận nhà, vợ chồng chị vẫn phải trả tiền thuê trọ và khoản nợ ngân hàng như hợp đồng tín dụng thông thường, không có hỗ trợ nào như lời cam kết ban đầu.
“Năm 2020-2021, khi cư dân khiếu nại, ABBank từng làm việc với chúng tôi nhưng sau cùng vẫn không đình chỉ hợp đồng hay giảm lãi suất”, chị Oanh nói, giọng buồn rượi.
Cáo trạng xác định, Trịnh Minh Thanh là chủ đầu tư và điều hành toàn bộ hoạt động của Công ty Siêu Thành. Cuối năm 2017, ông này chỉ định Võ Thị Phượng (em dâu) làm Giám đốc, đại diện theo pháp luật của công ty. Quá trình thực hiện, ông này chỉ đạo Phượng ký hoặc đóng dấu chữ ký (khắc sẵn) vào hợp đồng bán căn hộ, trong đó có một số căn hộ bán trùng cho nhiều cá nhân. Một phần số tiền thu được của khách hàng Thanh dùng trả nợ và các mục đích khác.
Với vai trò là giám đốc, Phượng đã trực tiếp ký hợp đồng mua bán căn hộ với 496 khách hàng, thu về hơn 477 tỷ đồng. Phần lớn số tiền này đều giao lại cho anh chồng quản lý sử dụng. Trong vụ án này, Phượng có hành vi giúp sức, đã ký bán 18 căn hộ trùng cho 36 khách hàng, phải chịu trách nhiệm về số tiền 210/477 tỷ đồng.
Dù thừa nhận đã đứng ra ký hợp đồng với khách hàng nhưng Phượng cho rằng chỉ làm theo chỉ đạo của anh chồng. Trong quá trình làm đại diện Công ty Siêu Thành, Phượng được ông này trả công khoảng 100 triệu đồng.
Còn Trần Thị Thùy Trang không phải là người đại diện theo pháp luật, không được ủy quyền hợp pháp của công ty nhưng quá trình quản lý dự án vẫn giới thiệu là Giám đốc công ty để ký bán 42 căn hộ cho 20 khách hàng (bao gồm cả các căn hộ Phượng ký trước đó), chiếm đoạt gần 42 tỷ đồng.
Kết quả điều tra xác định, số dư trong các tài khoản ngân hàng do Công ty Siêu Thành đứng tên đều không còn tiền.
Trước tình cảnh chủ đầu tư đã tử vong, các bị cáo không có khả năng bồi thường, chị Phan Thị Oanh cho biết: “Tôi không quan tâm đến chuyện bị cáo có bồi thường hay không. Điều duy nhất tôi mong sau vụ án là được nhận nhà”.

Bị cáo Võ Thị Phượng (trái) và Trần Thị Thùy Trang tại tòa. Ảnh: Hải Duyên
Tương tự chị Oanh, phần lớn người mua căn hộ tại dự án Kingsway đều có thu nhập trung bình, phải vay mượn mới đủ tiền đóng. Thiệt hại vật chất và tinh thần với họ là rất lớn, nhiều gia đình lục đục. Hiện, họ đều có nguyện vọng được nhận lại nhà. “Chúng tôi khổ lắm rồi, chỉ biết mong chờ tòa xem xét giải quyết”, người phụ nữ trung niên bật khóc khi trình bày với HĐXX về số tiền bị chiếm đoạt.
Tay ôm xấp hồ sơ dày cộm, ông Huỳnh Văn Vịnh (65 tuổi, ngụ quận Tân Phú) cùng vợ được các con ủy quyền đến dự phiên tòa. Ông kể, năm 2017, vợ chồng ông tích góp được vài trăm triệu đồng, muốn dành làm vốn cho hai con mua nhà ra ở riêng nên đã đứng ra mua hai căn hộ 1,2-1,4 tỷ đồng tại dự án Kingsway. Sau khi đóng toàn bộ hơn 800 triệu đồng tiền mặt, phần còn lại, các con ông vay ngân hàng để nộp cho chủ đầu tư theo tiến độ. Tính đến thời điểm vụ án được khởi tố, gia đình ông đã đóng tổng cộng 1,7 tỷ đồng, trong đó hơn một nửa là tiền vay. Hiện, mỗi tháng các con ông phải trả cả gốc lẫn lãi khoảng 8 triệu đồng.
“Ngân hàng nói sẽ bảo lãnh cho chúng tôi mua nhà, nhưng thực tế không có thư bảo lãnh nào, chỉ là hợp đồng tín dụng”, ông Vịnh nói, thêm rằng bản thân là quân nhân đã nghỉ hưu, toàn bộ số tiền tích góp đều bỏ ra mua nhà cho con với mong muốn chúng có chỗ ở ổn định, yên tâm làm ăn. Nhưng giờ bị lừa, vợ chồng ông rất chua xót khi các con vẫn chưa có nhà, một đứa phải thuê trọ, một đứa sống chung với cha mẹ.
“Tôi mong tòa xử công bằng, đúng pháp luật”, ông nói. Nhưng điều kỳ vọng lớn hơn với ông là các cơ quan nhà nước sớm có giải pháp để dự án được tiếp tục xây dựng và bàn giao nhà cho người dân, thay vì hoàn tiền. “Dự án đã cất nóc rồi, phần còn lại phụ thuộc vào chính quyền có hướng đi phù hợp. Nếu cần đàm phán lại với cư dân và phải đóng thêm, chúng tôi sẵn sàng – miễn có chỗ ở”, ông Vịnh nói.

Trước khi vụ án được khởi tố, người dân đã tố cáo bị chủ đầu tư chiếm đoạt tiền, dự án Chung cư Nam An nhiều năm nay vẫn đang “đắp chiếu”. Ảnh: Nhật Vy
Công an TP HCM đang làm rõ trách nhiệm của ABBank
Liên quan đến dự án, ngày 9/3/2018, Ngân hàng An Bình có văn bản với nội dung đồng ý chủ trương cấp bảo lãnh trong bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai đối với Dự án chung cư Nam An. Để đảm bảo cho nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư đối với khách hàng theo quy định toàn bộ tiền thu được từ việc bán căn hộ chung cư phải được chuyển về tài khoản của Công ty Siêu Thành mở tại ABBank. Tuy nhiên, do Công ty Siêu Thành không đáp ứng đủ điều kiện, nên phía ngân hàng không cấp bảo lãnh cho dự án.
Theo cơ quan công tố, mặc dù không đồng ý cấp bảo lãnh trong bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai cho dự án, nhưng ABBank lại cấp tín dụng cho 70 cá nhân vay mua căn hộ tại Chung cư Nam An.
Hồi tháng 6/2024, quá trình điều tra bổ sung vụ án, Công an TP HCM đã tách hành vi này để tiếp tục làm rõ vai trò, trách nhiệm của phía ngân hàng và xác định thiệt hại do sai phạm gây ra trong việc thẩm định, cấp tín dụng. Hành vi này được cho là có dấu hiệu tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng.
Sáng 30/7, phiên tòa đã kết thúc phần xét hỏi và tạm dừng đến ngày 4/8 sẽ tiếp tục với phần tranh luận. Dự kiến ngày 18/8 tòa ra phán quyết.
Hải Duyên