Gần 2.000 cây dừa, tương đương 10 ha, ở phường Tam Quan, Hoài Nhơn Tây, Bồng Sơn (thuộc Bình Định cũ, nay là Gia Lai) bị sâu đầu đen phá hoại dẫn tới suy kiệt, chết dần.
Ngày 1/9, tại thôn Cự Tài 1 (Hoài Nhơn Tây), bà Nguyễn Thị Là, 65 tuổi, cùng chồng thu gom những quả dừa khô rụng trong vườn, bổ cho đàn gà ăn. “Sâu không chỉ ăn lá mà còn khoét cả trái non lẫn già”, bà nói.
Hàng trăm quả dừa bị rụng do sâu đầu đen. Ảnh: Trần Hóa
Vườn nhà bà Là có hơn 70 cây dừa hơn 50 năm tuổi, trước đây mỗi vụ thu 10-15 triệu đồng. Vài tháng nay, nhiều cây cháy lá, héo rũ rồi lan rộng. Khi phát hiện sâu đầu đen, phần lớn cây đã nhiễm nặng, hàng chục cây chết, hàng trăm quả rụng, thất thu lớn.
Nhiều hộ dân phải chặt lá hoặc đốn cả cây để đốt phòng ngừa, song cách này không hiệu quả. Với cây dừa non ở tầm thấp, nông dân có thể phun thuốc, nhưng những vườn dừa cao khó xử lý. “Một cây dừa phải mất 5 năm mới cho trái, thu ổn định trong 20 năm. Với giá 15.000 đồng một quả, mỗi cây cho 500.000-800.000 đồng một năm. Mất dừa là mất kế sinh nhai”, bà Là nói.
Thống kê cho thấy, sâu đầu đen gây hại gần 2.000 cây dừa, tập trung nhiều nhất tại khu phố Hội An (Tam Quan) và thôn Cự Tài 1 (Hoài Nhơn Tây) với hơn 1.500 cây.
Gần 2.000 cây dừa bị sâu đầu đen tàn phá. Ảnh: Trần Hóa
Sâu đầu đen (tên khoa học Opisina arenosella Walker) có nguồn gốc Ấn Độ, Sri Lanka, hiện ghi nhận tại 16 nước. Chúng ăn biểu bì mặt trong lá, khiến cây suy kiệt, giảm năng suất, thậm chí chết. Loài này thân nhỏ, sinh sản nhanh, lây lan mạnh.
Lãnh đạo phường Tam Quan cho biết trên địa bàn có hơn 400 ha dừa, đây là lần đầu loài sâu này xuất hiện. Các vườn nằm trong khu dân cư, cây lại cao nên khó phun thuốc từ ngọn. Nếu dùng hóa chất mạnh sẽ gây hại môi trường, sức khỏe người dân và gia súc.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Gia Lai đã chỉ đạo khoanh vùng dịch, tiêu hủy cây nhiễm nặng, hướng dẫn người dân dùng thuốc sinh học để hạn chế tác động môi trường. Các lực lượng địa phương cũng được huy động để hỗ trợ kiểm soát lây lan.
Sâu đầu đen ăn biểu bì mặt trong lá, làm cây suy kiệt, giảm năng suất, thậm chí chết. Ảnh: Trần Hóa
Gia Lai hiện có hơn 9.000 ha dừa, năng suất trung bình 119,3 tạ/ha, sản lượng hằng năm hơn 111.000 tấn. Dừa là cây trồng chủ lực tại nhiều vùng ven biển và ven sông, nay đứng trước nguy cơ suy giảm vì sâu bệnh mới.
Trần Hóa