MỹRạng sáng 13/11/2022, Dylan Mortensen, 19 tuổi, thức giấc vì nghe thấy tiếng động kỳ lạ như thể bị bóp nghẹt từ tầng trên ngôi nhà thuê cùng các bạn.
Sau đó, cô nhìn thấy một người đàn ông mặc đồ đen, đeo mặt nạ đi ngang qua cửa phòng ngủ.
Nữ sinh sợ hãi khóa cửa nhốt mình trong phòng. Đến khoảng 4h30, Dylan nhắn tin cho cô bạn Bethany Funke rồi chạy đến phòng Bethany ở tầng hầm. Họ khóa cửa trong suốt quãng thời gian còn lại của đêm.
Đợi đến trưa, khi những người bạn cùng nhà không trả lời điện thoại, hai cô gái tuyệt vọng gọi cho hai người bạn là Hunter Johnson và Emily Alandt, sống gần đó, nhờ đến “kiểm tra ngôi nhà vì quá sợ hãi”.
“Khi Dylan gọi, tôi không nghĩ là có chuyện gì gấp nên đi bộ đến đó. Khi đến nơi, Dylan và Bethany đã ra khỏi nhà. Họ trông có vẻ sợ hãi, chỉ đưa tay lên miệng như thể muốn nói ‘Tôi không biết chuyện gì đang xảy ra’”, Emily nhớ lại.
Hiện trường kinh hoàng
Hunter Johnson dũng cảm bước lên cầu thang đến căn phòng ở tầng hai. Ở đó, anh tìm thấy thi thể đẫm máu của Ethan Chapin và bạn gái Xana Kernodle, cùng 20 tuổi. Để bảo vệ những người khác, Hunter vội đưa họ ra khỏi nhà và giục gọi 911 vào khoảng 11h58.
Khi đến hiện trường, cảnh sát phát hiện có bốn người tử vong. Hai người còn lại là Madison Mogen và Kaylee Goncalves, cùng 21 tuổi. Cả bốn nạn nhân là sinh viên Đại học Idaho, thuê nhà ở số 1122 phố King, nằm ngoài khuôn viên trường.
Dylan kể với bạn rằng không gọi 911 ngay khi nhìn thấy người đàn ông đeo mặt nạ vì “say rượu và không muốn tin những gì đang xảy ra”.

Bức ảnh cuối cùng của các nạn nhân, chụp chỉ vài giờ trước án mạng: Madison Mogen (trên cùng), Kaylee Goncalves (thứ hai từ trái sang), Ethan Chapin, Xana Kernodle (thứ hai từ phải sang), cùng hai cô gái sống sót: Dylan Mortensen (bìa trái) và Bethany Funke. Ảnh: Instagram
Theo cảnh sát, hung thủ đã sử dụng “lực rất mạnh” khi tấn công các nạn nhân. Kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy Xana bị hơn 50 vết đâm, chủ yếu là do tự vệ, với những vết thương chí mạng ở phổi và tim. Khuôn mặt Kaylee không thể nhận dạng được vì bị tổn thương nghiêm trọng, phải chịu hơn 30 vết đâm.
Hung khí giết người là một con dao sắc, chỉ có một lưỡi. Vỏ dao bị bỏ lại bên cạnh thi thể Madison.
Bắt ‘tiến sĩ tội phạm học’
Vụ thảm sát bốn sinh viên Đại học Idaho gây rúng động nước Mỹ, sự hoảng loạn lan khắp cộng đồng thị trấn nhỏ yên bình ở thành phố Moscow, bang Idaho.
Không lâu sau, cảnh sát thông báo tìm kiếm một chiếc xe Hyundai màu trắng được phát hiện lái qua ngôi nhà hai lần vào ngày xảy ra vụ giết người, một lúc trước đó và một lúc vào khoảng 9h sáng cùng ngày.
Sau đó, nhiều tuần trôi qua mà cảnh sát vẫn chưa có câu trả lời, không có vụ bắt giữ nào, không có nghi phạm nào. Các hội nhóm trên Facebook rộ lên với hàng trăm nghìn thành viên đăng câu hỏi và giả thuyết về những gì đã xảy ra.
Sau hàng trăm cuộc thẩm vấn và hàng nghìn manh mối để truy tìm nghi phạm, cảnh sát nhắm thẳng vào Bryan Kohberger, 28 tuổi, đang theo học tiến sĩ về tội phạm học tại Đại học Bang Washington (WSU), sống cách hiện trường 15 phút lái xe.
Giữa tháng 12/2022, chính quyền lần ra Bryan về nhà bố mẹ ở Pennsylvania nghỉ lễ sau khi kết thúc học kỳ đầu tiên. Bryan bị bắt vào 30/12/2022, vài ngày sau bị dẫn độ về Idaho.
Lần đầu thẩm vấn, khi được hỏi có nghe gì về vụ giết bốn sinh viên không, Bryan trả lời “Tất nhiên rồi” vì đã nhận được cảnh báo về vụ việc từ WSU, ngôi trường cách Đại học Idaho khoảng 16 km. Nhưng khi thám tử hỏi có “muốn nói về chuyện đó” không, Bryan đáp “Ồ, tôi nghĩ tôi sẽ cần một luật sư”.
Ám ảnh với sát nhân hàng loạt
Với những người quen biết Bryan, việc anh ta bị bắt không phải là điều quá ngạc nhiên. Trước khi học ở Washington, Bryan đã học lớp tâm lý pháp y tại một trường đại học ở Pennsylvania. Anh ta có vẻ cô đơn, lập dị, “thông minh nhưng giống như robot” vì không có khả năng giao tiếp xã hội như người bình thường.
Bryan từ lâu đã được biết đến là có vấn đề với phụ nữ. Những cuộc cãi vã với sinh viên thậm chí còn khiến anh ta bị đuổi khỏi vị trí giảng dạy chỉ vài ngày trước khi bị bắt.
Các bạn cùng lớp nhớ đến Bryan là một học sinh giỏi, nhưng bị ám ảnh bởi những tên sát nhân khét tiếng như Ted Bundy và Jeffrey Dahmer. Tuy nhiên, nhờ lựa chọn chuyên ngành học, Bryan có thể thoải mái đi sâu tìm hiểu về những kẻ giết người hàng loạt và động cơ của chúng mà không gây nghi ngờ.
Một trợ giảng làm việc cùng Bryan tại WSU đã quan sát thấy những vết thương trông giống “vết xước do móng tay” trên mặt anh ta vào khoảng thời gian xảy ra vụ giết người. Bryan giải thích rằng bị tai nạn xe hơi.
Loạt bằng chứng lật đổ ‘tội ác hoàn hảo’
Theo công tố viên, Bryan nghiên cứu về tội phạm, thậm chí viết một bài báo chi tiết về xử lý hiện trường vụ án khi đang làm luận án tiến sĩ, có đủ kiến thức chuyên môn. Tuy nhiên, hắn mắc nhiều sai lầm khi gây án thực sự.
Đội điều tra lập dòng thời gian về những gì đã xảy ra vào ngày 13/11/2022. Theo đó, khoảng hơn 4h, Bryan vào căn nhà số 1122 qua cửa trượt nhà bếp ở phía sau nhà. Hắn lên tầng ba, dùng dao sát hại Madison và Kaylee.
Sau đó, hắn đi xuống nhà, chạm trán Xana vừa đi nhận đơn hàng giao tận nơi và tấn công cô. Ethan, bạn trai của Xana, đang ngủ trong phòng cũng bị hại.
Qua điều tra, điện thoại di động của Bryan liên tục phát tín hiệu ở gần ngôi nhà 1122. Từ ngày 9/7 đến 7/11/2022, điện thoại của hắn đã kết nối với một tháp tín hiệu trong khu vực này từ 22h đến 4h khoảng 23 lần.
Ngày 13/11/2022, Bryan rời khỏi căn hộ riêng ở Pullman, Washington, cách nhà số 1122 chỉ 15 phút lái xe. Điện thoại của hắn tắt vào khoảng 2h54, cho đến khoảng 4h48 mới bật lại khi trở về căn hộ.

Ngôi nhà số 1122 phố King, nơi xảy ra vụ sát hại bốn sinh viên, sau đó đã bị chính quyền phá hủy. Ảnh: NYP
Chiếc xe Hyundai màu trắng do Bryan lái được nhìn thấy đi qua ngôi nhà 1122 nhiều lần qua video giám sát. Cảnh sát Idaho xác định chiếc xe đáng ngờ thuộc về Bryan do hắn từng bị chặn lại vì vượt đèn đỏ vào ngày 22/8/2022, bị ghi lại tên, số điện thoại và địa chỉ.
Ngày 13/11/2022, dữ liệu video giám sát cho thấy chiếc Hyundai màu trắng đến Moscow vào khoảng 3h02. Khoảng 3h30, camera giám sát bên đường cho thấy xe chạy vòng quanh khu phố gần nhà 1122. Lúc 4h05, Bryan đỗ xe trên con phố phía sau nhà.
4h20, dữ liệu giám sát cho thấy xe rời khỏi khu vực với tốc độ cao. Sau đó, Bryan lái xe vào những con đường nông thôn hẻo lánh, tránh xa đường cao tốc có camera, trở về căn hộ lúc 5h30.
Khoảng 9h, tín hiệu điện thoại cho thấy Bryan đã quay trở lại khu vực phố King, ở lại khoảng 10 phút rồi về căn hộ ở Pullman.
Về hung khí, Bryan đã mua một con dao Ka-Bar, chuyên dùng cho chiến đấu, trên Amazon bằng thẻ quà tặng vào tháng 3/2022. Hắn đã cố gắng xóa lịch sử mua hàng.
Kết quả xét nghiệm cho thấy có mẫu ADN của một nam giới duy nhất được tìm thấy trên vỏ dao vứt bên cạnh thi thể Madison, cũng như trong máu của Madison và Kaylee.
Trước khi Bryan bị bắt, chính quyền đã bí mật thu thập rác thải tại nhà cha mẹ hắn ở Pennsylvania. Các chuyên gia xác định ADN trên một chiếc tăm bông thuộc về “cha của người có ADN được tìm thấy trên vỏ dao tại hiện trường vụ án”.
Sau khi Bryan bị dẫn độ về Idaho, cảnh sát đối chiếu mẫu ADN của hắn và cho kết quả trùng khớp với ADN trên vỏ dao.
Nhà chức trách không tìm thấy hung khí, cũng không tìm thấy bằng chứng hữu ích nào trong căn hộ hay văn phòng của Bryan. Khi khám xét chiếc Hyundai, họ phát hiện nó được lau chùi kỹ lưỡng đến mức không còn gì ngay cả trong các khe hở của xe.
Theo công tố viên, Bryan nắm vững các kỹ thuật điều tra thông thường và đã cố gắng che đậy dấu vết, như việc rửa xe thật sạch sau khi gây án, nhưng điều này khiến hắn càng đáng ngờ hơn.
“Hắn ta chắc chắn thông minh hơn hầu hết những kẻ giết người khác. Nhưng đó không phải là tội ác hoàn hảo”, cựu công tố viên liên bang Neama Rahmani nói. Ông Rahmani cho biết sai lầm mấu chốt về vỏ dao cho thấy vụ giết người này khó khăn hơn Bryan dự đoán, chứng tỏ hắn phải đối mặt với cảnh hỗn loạn khi tấn công nhiều người và bị chống trả quyết liệt.
Thỏa thuận nhận tội gây tranh cãi
Các công tố viên đề nghị án tử hình, nhưng vào ngày 2/7, Bryan đồng ý thỏa thuận nhận tội, thừa nhận mọi cáo buộc và từ bỏ quyền kháng cáo để tránh án tử. Thỏa thuận nhận tội không yêu cầu hắn phải giải thích động cơ hoặc hành động của mình trong quá trình tuyên án.
Gia đình các nạn nhân có ý kiến khác nhau về thỏa thuận nhận tội. Bố Madison nói cảm thấy nhẹ nhõm, để gia đình có thể “thực sự quên đi chuyện này”. Gia đình Kaylee lại chỉ trích gay gắt, tin rằng thỏa thuận nhận tội sẽ mang lại cho Bryan cơ hội sống một “cuộc sống tốt đẹp và trọn vẹn hơn trong tù”.
Đáp lại, công tố viên Bill Thompson chỉ ra rằng nhóm luật sư bào chữa đã thực hiện rất nhiều nỗ lực để bác bỏ vụ án, và dù các công tố viên có đủ bằng chứng, phiên tòa xét xử có thể dẫn đến nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ kháng cáo.

Bryan Kohberger luôn giữ vẻ mặt vô cảm, kiệm lời khi ra tòa. Trong hình, hắn mặc áo tù đến nghe tòa tuyên án hôm 23/7. Ảnh: MEGA
Ngày 23/7, Bryan bị tuyên bốn án tù chung thân không ân xá và phải bồi thường 50.000 USD cho mỗi gia đình.
Khi đưa ra án phạt, thẩm phán Steven Hippler gọi Bryan là “kẻ hèn nhát”, chỉ trích hắn vì không tỏ ra hối hận hay ăn năn về tội ác. Ông xúc động đến mức phải lấy khăn giấy lau nước mắt.
Khi được thẩm phán hỏi có bình luận gì sau lần đầu tiên đối mặt với gia đình các nạn nhân, Bryan chỉ lạnh lùng đáp: “Tôi xin từ chối”. Đó là câu nói dài nhất của hắn tại tòa kể từ khi bị bắt.
Câu hỏi bỏ ngỏ về động cơ gây án
Sau khi tuyên án, Cảnh sát bang Idaho cho biết trong họp báo: “Đến nay, chúng tôi chưa tìm thấy mối liên hệ nào giữa bị cáo với bất kỳ nạn nhân nào và hai người bạn cùng phòng còn sống sót”. Ông nói thêm rằng giữa Bryan và các nạn nhân thậm chí không có bất kỳ kết nối qua mạng xã hội nào.
Nhà chức trách cho biết vẫn chưa rõ Bryan nhắm mục tiêu vào ai, nếu có, trong vụ tấn công này.
Kể từ khi Bryan bị bắt, đã có rất nhiều giả thuyết về lý do hắn nhắm vào các nạn nhân.
Madison được các “thám tử online” đặc biệt chú ý như một mục tiêu tiềm năng. Hai nhà văn Vicky Ward và James Patterson đã đưa ra giả thuyết trong cuốn sách gần đây – The Idaho Four: An American Tragedy – rằng Bryan có thể muốn giết Madison để bắt chước Elliot Rodger.
Elliot, tự nhận là kẻ “độc thân không tự nguyện” và khinh thường phụ nữ, đã giết sáu người vì bị một cô gái tóc vàng tên Maddy trong hội nữ sinh từ chối. The Idaho Four cho rằng Bryan có thể đã thần tượng kẻ giết người và ghét Madison.
“Hắn ta đi thẳng đến phòng cô ấy. Và phòng cô ấy có thể được nhìn thấy từ đường nếu đỗ xe ở ngõ cụt phía sau nhà họ”, Vicky Ward viết.
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 21/7 cho biết hy vọng thẩm phán Hippler “ít nhất phải khiến Bryan Kohberger giải thích lý do thực hiện những vụ giết người khủng khiếp này”. Nhưng ông Hippler đặt câu hỏi liệu Bryan có thể buông bỏ lòng ích kỷ để đưa ra lời giải thích trung thực hay không.
“Ngay cả khi tôi có thể buộc anh ta nói, dù về mặt pháp lý thì tôi không thể, làm sao ai đó có thể chắc chắn rằng những gì anh ta nói là sự thật?”, ông Hippler bày tỏ.
Thẩm phán Hippler kêu gọi truyền thông và công chúng chấm dứt “khoảnh khắc nổi tiếng” của Bryan, lập luận rằng việc tiếp tục tập trung vào lý do hắn giết hại bốn nạn nhân sẽ mang lại cho kẻ sát nhân sự chú ý và quyền lực mà hắn khao khát.
Tuệ Anh (theo NYP, CBS, Sun)