Bộ Công an đề xuất chủ sở hữu UAV, flycam cần đăng ký giấy phép với công an cấp xã, tỉnh hoặc Bộ Công an; phải tham gia khóa học 3 tháng để thi và cấp giấy phép bay.
Nội dung trên được Bộ Công an nêu trong Dự thảo Thông tư quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng không nhân dân, đang được lấy ý kiến từ ngày 5 đến 15/9.
Theo Luật Phòng không nhân dân, có hiệu lực từ 1/7 vừa qua, mọi loại tàu bay không người lái, phương tiện bay phải được đăng ký trước khi đưa vào khai thác, sử dụng. Để hướng dẫn thi hành một số điều thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Công an, dự thảo thông tư đã đưa ra thủ tục đăng ký các thiết bị này.
Dựa theo trong lượng cất cánh của thiết bị, Bộ Công an dự kiến nếu thiết bị dưới 2 kg, chủ sở hữu cần đăng ký tại công an cấp xã; trên 2-25 kg đăng ký tại Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao thuộc Công an cấp tỉnh. Các thiết bị hơn 25 kg sẽ đăng ký tại Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an.
Người dân được lựa chọn đăng ký tại địa điểm thuận tiện; không nhất thiết sinh sống, thường trú ở đâu, phải đăng ký ở đó.
Cấp phép trong 3 ngày
Chủ sở hữu cần dự kiến cần nộp: giấy đăng ký theo mẫu, giấy tờ cá nhân, giấy tờ của phương tiện bay và chứng từ hoàn thành nghĩa vụ tài chính.
Trong đó giấy tờ cá nhân là CCCD, hộ chiếu (với cá nhân) hoặc mã số thuế, quyết định thành lập (tổ chức)
Giấy tờ của phương tiện bay là phiếu chứng nhận xuất xưởng do nhà sản xuất công bố (nếu là thiết bị nội địa); hoặc tờ khai nguồn gốc (nếu là thiết bị nhập khẩu). Trong các giấy tờ này cần có nội dung về nhãn hiệu, tên của đơn vị sản xuất, màu sơn; trọng lượng cất cánh tối đa; mục đích sử dụng; serial number; năm sản xuất phương tiện bay và trang bị, thiết bị đi kèm (nếu có).
Thủ tục đăng ký sẽ được thực hiện trên cổng dịch vụ công trực tuyến toàn phần hoặc một phần. Giấy chứng nhận sẽ được cấp trong 3 ngày từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ và nộp lệ phí thành công. Trường hợp không cấp giấy chứng nhận đăng ký, đơn vị tiếp nhận phải trả lời và nêu rõ lý do.
Thời hạn của giấy chứng nhận cấp lần đầu được tính theo thời hạn bảo hành của nhà sản xuất và sẽ được gia hạn nếu bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xác nhận.
Chủ phương tiện, thiết bị cũng có thể làm thủ tục cấp đổi chứng nhận này khi các thông tin cá nhân của họ thay đổi (tên, số định danh cá nhân hoặc thông tin khác theo quy định của pháp luật); Giấy chứng nhận đăng ký phương tiện bay bị hỏng, mờ, rách hoặc chủ phương tiện bay có nhu cầu.
Trường hợp chuyển nhượng, trao đổi, tặng cho, để thừa kế thiết bị, giấy chứng nhận cần được làm thủ tục thu hồi trước khi chủ mới đăng ký cấp giấy chứng nhận mới.
Người điều khiển flycam phải tham gia khóa học ít nhất 3 tháng
Giấy đăng ký phương tiện chỉ điều kiện đầu tiên khi cá nhân, tổ chức muốn khai thác, sử dụng phương tiện bay. Trong dự thảo Nghị định được Chính phủ lấy ý kiến hồi tháng 3 đã ràng buộc nhiều điều kiện khác với người sử dụng thiết bị này.
Cụ thể, người trực tiếp điều khiển phương tiện bay phải đủ 18 tuổi trở lên, trừ trường hợp thiết bị có trọng lượng cất cánh tối đa nhỏ hơn 0,25 kg. Ngoài ra, trong máu, hơi thở của người điều khiển thiết bị không được có nồng độ cồn, ma túy, chất gây ngủ, các chất bị cấm theo quy định của pháp luật.
Với các thiết bị trên 0,25 kg, người sử dụng bắt buộc phải được huấn luyện, đào tạo kiến thức về hàng không, kỹ năng điều khiển phương tiện bay, thông qua khóa học ít nhất 3 tháng. Hình thức đào tạo sẽ kết hợp trực tiếp và trực tuyến, theo dự thảo.
Học viên cần làm hồ sơ nhập học gồm đơn xin nhập học, bản sao giấy tờ tùy thân, giấy khám sức khỏe, sơ yếu lý lịch và cả phiếu lý lịch tư pháp. Chi phí học chưa được nêu cụ thể.
Tại dự thảo, Chính phủ dự kiến sau quá trình đào tạo, học viên sẽ cần thi lý thuyết, thi thực hành và được cấp Giáy phép điều khiển phương tiện bay khi kết quả đáp ứng yêu cầu.
Hai loại giấp phép dự kiến gồm: Giấy phép điều khiển bay bằng trực quan (hạng A); và Giấy phép điều khiển bay bằng thiết bị (hạng B), đều có hiệu lực 10 năm.
Người có giấp phép hạng A sẽ chỉ được điều khiển phương tiện bay 0,25-2 kg.
Với phương tiện bay có trọng lượng 2 kg trở lên hoặc bay ngoài tầm nhìn trực quan, bay theo chương trình cài đặt sẵn thông qua bộ điều khiển trung tâm, phải có giấy phép hạng B.
Về tính cấp thiết của việc xây dựng, ban hành các quy định này, Bộ Công an cho rằng hiện nay, xu hướng ứng dụng phương tiện bay vào đời sống và an ninh, quốc phòng đã phát triển mạnh. Đặc biệt tại các khu vực xung đột, chiến tranh hiện nay cho thấy phương tiện bay là thiết bị rất hiện đại, có tính năng ứng dụng vào công tác chiến đấu rất hiệu quả với chi phí thấp.
Đối với lĩnh vực an ninh, quốc phòng, phương tiện bay được ứng dụng trong việc quan sát, theo dõi ở những khu vực đất đai rộng lớn hoặc địa hình hiểm trở như khu vực truyền tải điện, rừng, đường bờ biển, biên giới… và truyền thông tin về cho các đơn vị chức năng quản lý nhằm đưa ra các biện pháp ngăn chặn, xử lý sự cố kịp thời.
Ngoài ra, phương tiện bay còn hỗ trợ lực lượng công an trong việc cứu hộ, cứu nạn, công tác phòng cháy, chữa cháy, tuần tra, giám sát giao thông, trinh sát, theo dõi, truy bắt tội phạm, giám sát và giải tán đám đông.
Thiết bị này còn nhiều ứng dụng khác trên các lĩnh vực trong đời sống hiện nay như giám sát nông nghiệp, trình diễn, điện ảnh, giải trí…
Trước xu hướng trên, Bộ Công an đánh giá các loại hình này tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng và xâm phạm trực tiếp an ninh quốc gia trong thời gian tới như: thu thập thông tin tình báo; thu thập thông tin bí mật nhà nước đặc biệt đối với các mục tiêu quan trọng về an ninh quốc gia; là công cụ thực hiện các hành vi phạm tội, thực hiện hành vi xâm phạm an ninh quốc gia; kích động biểu tình, tấn công khủng bố; xâm phạm đời tư cá nhân, thu thập, sử dụng hình ảnh trái phép.
Bộ Công an cho rằng việc xây dựng và ban hành Thông tư quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng không nhân dân là phù hợp với thực tiễn. Điều này góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý, tạo sự thống nhất, đồng bộ trong việc quản lý hiệu quả phương tiện bay, thúc đẩy phát triển kinh tế và ổn định an ninh, trật tự xã hội.
Hải Thư