Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất doanh nghiệp được mua 30% tín chỉ trên tổng hạn ngạch để bù trừ phát thải, gấp 3 lần mức dự kiến trước đó.
Thông tin được ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường nêu tại Diễn đàn Thị trường Carbon Việt Nam năm 2025, ngày 10/4.
Sàn giao dịch carbon Việt Nam dự kiến vận hành vào tháng 6, là công cụ khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi xanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, góp phần thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) của Việt Nam vào 2050.
Hai loại hàng hóa chính trên sàn giao dịch này là hạn ngạch phát thải và tín chỉ carbon. Tín chỉ carbon (carbon credit) là một loại giấy phép hoặc chứng chỉ có thể giao dịch, có giá trị mua bán và cung cấp cho người nắm giữ tín chỉ quyền phát thải một tấn CO2 hoặc loại khí thải khác nằm trong danh sách khí thải nhà kính.
Theo dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 06/2022 về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ozon, các doanh nghiệp có thể trao đổi hạn ngạch hoặc sử dụng tín chỉ carbon để bù trừ phát thải. Theo ông Cường, mức tín chỉ doanh nghiệp được mua để bù trừ phát thải là 30% trong giai đoạn đầu, thay vì mức tối đa 10% như bản thảo đưa ra trước đây.
“Đề xuất này để doanh nghiệp không chịu sức ép giảm phát thải quá mức, có thể sử dụng tín chỉ từ trồng rừng hoặc hoạt động giảm thải khác bù vào”, ông Cường nói. Dự thảo trên dự kiến được ban hành cuối tháng 4.
Chia sẻ bên lề sự kiện, ông Cường cho biết các bộ đang đẩy nhanh tham mưu về pháp lý lẫn kỹ thuật để sớm vận hành sàn giao dịch carbon trong 2025.
Mới đây, Bộ Tài chính đã trình dự thảo Nghị định về sàn giao dịch carbon trong nước. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đang xây dựng cơ chế trao đổi carbon quốc tế. Theo Cục trưởng Cường, nhiều quốc gia, doanh nghiệp quốc tế rất quan tâm tới thị trường carbon Việt Nam. Họ sẽ đầu tư công nghệ giảm phát thải khí nhà khí để tạo tín chỉ.
Ngoài ra, một hệ thống đăng ký được xây dựng nhằm quản lý hạn ngạch phát thải và tín chỉ carbon. Hệ thống này sẽ ghi nhận hai loại hàng hóa trên từ thời điểm đăng ký, cấp, biến động giao dịch trong nước và quốc tế, đồng thời kết nối với sàn giao dịch carbon trong nước và các tổ chức xác lập toàn cầu như Verra, Gold Standard.
Theo lộ trình, sàn giao dịch carbon Việt Nam thí điểm trong 3 năm (đến 2028), sau đó đi vào vận hành chính thức. “Thị trường carbon châu Âu, Trung Quốc, Hàn Quốc đã đi trước. Chúng ta sẽ bắt nhịp, tiến tới kết nối với sàn quốc tế”, Cục trưởng Biến đổi khí hậu nói.
Trong khi sàn giao dịch carbon trong nước chưa vận hành, một số doanh nghiệp chủ động tham gia thị trường carbon tự nguyện. Công ty cổ phần Mía đường Thành Thành Công – Biên Hòa mới được xác lập thành công 5.000 tín chỉ carbon từ ủ phân hữu cơ, giảm khí methane. Husk bán thành công tín chỉ carbon biochar tại thị trường Campuchia và tìm hiểu để giao dịch tại thị trường carbon Việt Nam.
Để hỗ trợ doanh nghiệp tham gia thị trường mới và nặng tính kỹ thuật, Cục Biến đổi khí hậu sẽ cùng Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) xây dựng và phát hành sổ tay hướng dẫn chi tiết cho doanh nghiệp Việt.
Thủy Trương