Nhiều đại biểu Quốc hội đồng tình cần ưu đãi thu nhập, phụ cấp vượt trội cho giáo viên để thu hút, giữ chân nhân lực và cải thiện điều kiện làm việc, nhất là ở vùng khó khăn.
Sáng 17/11, ngay sau khi Chính phủ trình dự thảo Nghị quyết về cơ chế đặc thù phát triển giáo dục, Quốc hội thảo luận tổ về nội dung này.
Dự thảo nêu Nhà nước thực hiện chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội với nhà giáo và nhân viên các cơ sở mầm non, phổ thông nhằm tạo động lực, thu hút và giữ chân người có năng lực, tâm huyết. Phụ cấp ưu đãi nghề được đề xuất tối thiểu 70% với giáo viên, 30% với nhân viên và 100% với giáo viên vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi và trường chuyên biệt.
Đại biểu Nguyễn Tạo, Phó trưởng đoàn Lâm Đồng, cho rằng chủ trương ưu đãi thu nhập, phụ cấp là đúng, nhất là với giáo viên đang công tác ở khu vực khó khăn, thiếu thốn. Theo ông, đây là lực lượng trực tiếp quyết định chất lượng giáo dục, nhưng thu nhập hiện chưa tương xứng, trong khi nhiều nơi đang thiếu giáo viên trầm trọng. Ông đề nghị cơ quan soạn thảo, thẩm tra đánh giá kỹ mức phụ cấp 70%, làm rõ tác động đến ngân sách địa phương và có lộ trình tăng dần phù hợp với sức chịu đựng của từng tỉnh.
Đại biểu Hoàng Văn Cường, nguyên Hiệu phó trường Đại học Kinh tế quốc dân. Ảnh: Phạm Thắng
Nguyên Hiệu phó Đại học Kinh tế quốc dân Hoàng Văn Cường đồng ý đãi ngộ cao hơn, xứng đáng hơn với nhà giáo. Dẫn lại bộ phim tài liệu về một cô giáo vùng cao chấp nhận hy sinh đời sống riêng để lo bữa ăn cho học sinh, ông cho rằng những trường hợp như vậy cần được ghi nhận, bù đắp thực chất chứ không chỉ dừng ở tôn vinh. Người được hưởng cuối cùng của chính sách ưu đãi cũng không chỉ là giáo viên mà còn là học sinh, phụ huynh khi chất lượng dạy học được cải thiện.
Ông Cường cũng nêu bất cập khi một bác sĩ bệnh viện công có thể khám bệnh ngoài giờ tại cơ sở tư nhân cho chính bệnh nhân của mình, trong khi giáo viên dạy thêm cho học sinh cùng lớp lại bị cấm. Vì vậy nếu yêu cầu giáo viên toàn tâm ở trường thì chính sách tiền lương và phụ cấp phải đủ để họ yên tâm gắn bó.
Đại biểu Lâm Văn Đoan, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, cũng đồng tình việc có chính sách đột phá về tiền lương cho giáo viên, nhân viên ngành giáo dục và y tế, coi đây là khâu then chốt để giữ chân nhân lực chất lượng cao. Tuy vậy, ông nhắc lại thời gian qua đã ban hành nhiều cơ chế “đặc thù, đột phá” về tiền lương, nên việc thiết kế phụ cấp mới cần đặt trong tổng thể cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27, tránh tình trạng bỏ nhiều loại phụ cấp cũ rồi lại tạo thêm các khoản phụ cấp mới chồng chéo, khó thực hiện.
Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Trường Giang thì nhận định mức phụ cấp trong dự thảo là “niềm mong ước” của giáo viên và xã hội, nhưng vấn đề là nguồn lực và tính khả thi. Ông cho biết hiện trả lương, phụ cấp cho giáo viên, viên chức chủ yếu từ ngân sách địa phương; nếu ban hành chính sách mà không đánh giá tác động kỹ, không phân tích rõ nguồn lực, nhiều tỉnh sẽ khó đáp ứng.
Quốc hội dự kiến thảo luận dự thảo nghị quyết tại hội trường ngày 20/11 – Ngày Nhà giáo Việt Nam, và xem xét thông qua vào 11/12.
Giáo viên hiện là nhóm hưởng lương ngân sách đông nhất trong khối sự nghiệp với khoảng 1,05 triệu người, chiếm chừng một nửa biên chế viên chức cả nước. Ngoài lương, họ đang hưởng hai khoản phụ cấp chính là thâm niên và ưu đãi nghề, với mức thu nhập thực nhận khoảng 6,6 đến 30 triệu đồng mỗi tháng. Tuy nhiên, phần lớn giáo viên mầm non (chiếm khoảng 25% đội ngũ) chỉ nhận 5,8-18,5 triệu đồng, trong khi công việc được đánh giá là nặng nhọc.
Trong khoảng 100.000 chỉ tiêu giáo viên chưa tuyển được trên cả nước, gần một nửa thuộc bậc mầm non. Nhiều đại biểu cho rằng đây là nút thắt lớn nhất cần tháo gỡ khi bàn chính sách ưu đãi cho ngành.
Sơn Hà