Hà NộiBị cáo buộc nhiều lần tác động, giúp tập đoàn Thuận An trúng thầu gian lận, ông Phạm Thái Hà “nhận tội” song xin được tòa xem xét về “rủi ro, không thể lường trước” trong nghề trợ lý.
Chiều 8/9, TAND Hà Nội tiếp tục xét hỏi các bị cáo trong chuỗi 5 vi phạm đấu thầu của Tập đoàn Thuận An, liên quan 5 tỉnh thành.
Trong vụ án, ông Phạm Thái Hà, cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cựu Trợ lý nguyên Chủ tịch Quốc hội, là người duy nhất bị truy tố về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi.
Ông Phạm Thái Hà tại tòa. Ảnh: Danh Lam
VKSND Tối cao xác định, do quan hệ thân thiết với Chủ tịch HĐQT tập đoàn Thuận An Nguyễn Duy Hưng nên khi được nhờ vả, ông Hà đã “lợi dụng chức trách, nhiệm vụ”, tác động đến ông Dương Văn Thái khi đó là Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang. Việc này tạo điều kiện cho Thuận An tham gia đấu thầu, thi công Dự án cầu Đồng Việt với giá trị hơn 1.100 tỷ đồng.
Từ đó, ông Thái tác động cấp dưới là Nguyễn Văn Thạo, Giám đốc Ban quản lý dự án Bắc Giang, để Thuận An tham gia đấu thầu, thi công.
Theo cơ quan công tố, việc ông Hà giới thiệu, tác động và ông Thái đồng ý giúp đỡ là nguyên nhân khiến ông Thạo và các cấp dưới “thông đồng, móc ngoặc” giúp Thuận An trúng thầu trái luật, gây thiệt hại gần 97 tỷ đồng.
Ông Hà được Thuận An nhiều lần đưa tiền cảm ơn, tổng cộng 750 triệu đồng.
Trình bày tại phiên tòa chiều nay, ông Hà cho biết được phân công làm một trong 4 trợ lý của nguyên Chủ tịch Quốc hội từ tháng 7/2021, phụ trách đoàn đại biểu Bắc Giang và đảm nhiệm chức Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội từ tháng 7/2022.
Trong 5 phút trình bày, ông khẳng định ngắn gọn: “Không có ý kiến về cáo trạng, nhận tội”.
Ông nói khi được tống đạt cáo trạng đã rất hối hận, suy nghĩ rất nhiều. Ông xin tòa xem xét tình tiết “nghề nghiệp làm trợ lý, thư ký, giúp việc cho lãnh đạo có những rủi ro không thể lường trước”.
Ông “không biết” việc nhận tiền là vi phạm pháp luật, “nghĩ là tiền cá nhân” do chơi với bị cáo Hưng. Vì thế khi biết là vi phạm, ông đã nộp lại ngay, trước cả khi bị khởi tố.
Cựu phó chủ tịch Bắc Giang cất 4 tỷ đồng chưa dùng
Cùng bị truy tố trong sai phạm liên quan cầu Đồng Việt còn có ông Lê Ô Pích, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang. Ông Pích bị xét xử về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, với cáo buộc nhận 4 tỷ đồng “hoa hồng” từ Thuận An.
Với vai trò là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang từ tháng 9/2020 đến tháng 9/2024, ông Pích được phân công chỉ đạo hoạt động của Ban quản lý dự án tỉnh và ký các quyết định phê duyệt dự án cầu Đồng Việt.
VKS xác định sau khi tiếp nhận chủ trương của Bí thư Tỉnh ủy Dương Văn Thái về việc giúp đỡ, tạo điều kiện cho Tập đoàn Thuận An, ông Pích đã chỉ đạo ông Thạo “khẩn trương” hoàn thiện thủ tục, tạo điều kiện để doanh nghiệp đấu thầu, trúng thầu.
Ông Lê Ô Pích, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cũ, bị cáo buộc nhận 4 tỷ đồng. Ảnh: Phạm Dự
Tại tòa, ông khẳng định đã nhấn mạnh với ông Thạo về việc đấu thầu phải làm đúng luật và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Nhưng ông thừa nhận thực tế khác là tại một cuộc họp Ban Thường vụ, ông Thái có giới thiệu về Tập đoàn Thuận An, yêu cầu xem xét tạo điều kiện cho doanh nghiệp về tỉnh làm cầu. Do được giới thiệu như vậy, ông Pích cho rằng nếu Thuận An có năng lực, đáp ứng được các tiêu chí trúng thầu thì sẽ tốt cho tỉnh.
Ông khai xuyên suốt quá trình đấu thầu và làm dự án chỉ gặp Chủ tịch Thuận An đúng một lần và chỉ giao tiếp thông thường, không bàn bạc gì về gói thầu.
Điều này trùng khớp với nội dung bị cáo Hưng khai sáng nay. Theo đó, lần gặp gỡ duy nhất của hai người là tại bữa ăn tối do Hưng tổ chức tại nhà nguyên Chủ tịch Quốc hội với tập thể Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang.
Dù “gặp gỡ xã giao” một lần, nhưng sau khi làm xong dự án, giáp Tết 2022, ông Pích đã nhận quà biếu một tỷ đồng. Ngoài ra, ông còn được ông Thạo đưa 3 tỷ đồng – cũng là tiền của Thuận An.
“Bị cáo có hiểu đó là tiền gì không?”, chủ tọa Vũ Quang Huy hỏi. Ông Pích nói nghĩ là “hoa hồng, cảm ơn”. Thời gian này, tỉnh có rất nhiều dự án nên ông cũng “không biết đó là khoản thanh toán của dự án nào”.
Tổng 4 tỷ đồng “hoa hồng” hay tiền “thanh toán”, như lời khai tại tòa, vẫn được ông “cất giữ cá nhân” chưa sử dụng gì đến. Khi vụ án xảy ra, ông đã nộp lại toàn bộ.
Phiên tòa có 29 bị cáo song một người xin xét xử vắng mặt. Ảnh: Danh Lam
Không giống cấp trên vẫn để tiền một chỗ, bị cáo Thạo khai đã hưởng lợi tới 8 tỷ đồng từ Thuận An, nhưng đã tiêu vào rất nhiều việc. Ông khai ngoài dùng vào việc riêng, còn ủng hộ tiền cho đồng nghiệp cùng cơ quan đi chữa ung thư ở Singapore, ủng hộ quỹ chống dịch Covid, xây dựng nhà văn hóa, tình nghĩa…, nhưng bị HĐXX yêu cầu “đừng kể nữa”.
Ông Thạo nói nhận thức Thuận An là doanh nghiệp “các bác trên trung ương giới thiệu về”, lại được lãnh đạo tỉnh đốc thúc nên đã tạo điều kiện bằng việc cung cấp dự thảo Hồ sơ thiết kế kỹ thuật, dự toán để nghiên cứu, tham gia ý kiến để đơn vị tư vấn điều chỉnh theo ý mình. Tập đoàn này cũng được cung cấp dự thảo hồ sơ mời thầu để xem và sau đó thậm chí đề nghị thay đổi tiêu chí mời thầu để “khớp” với năng lực của mình.
Trúng gói thầu hơn 1.100 tỷ đồng, Thuận An sau đó quay lại nói chuyện với ông Thạo, nói sẽ chia cho Ban quản lý 3% giá trị thanh toán trước thuế. Ông Thạo thừa nhận nội dung này, khai nghĩ đó là tiền trích lại để “bồi dưỡng anh em”. Ông cầm 11 tỷ đồng, đưa ông Pích 3 tỷ.
Ngày mai, phiên tòa tiếp tục làm việc, dự kiến kéo dài nhiều ngày.
Thanh Lam