Chuyển đổi sang xăng E10 từ năm 2026: Chất lượng xăng đã được bảo chứng?

Theo ông Đỗ Văn Tuấn – chủ tịch Hiệp hội Nhiên liệu sinh học Việt Nam, cần hiểu rõ đúng bản chất xăng sinh học là loại xăng được pha trộn với một tỉ lệ nhất định của nhiên liệu sinh học như ethanol (E100) với xăng khoáng.

Ví dụ, xăng sinh học E10 là sự phối trộn giữa 10% E100 với 90% xăng khoáng truyền thống, có thể là xăng RON92, RON95, RON97.

Xăng sinh học phải đáp ứng quy chuẩn

Trên thực tế, chất lượng xăng sinh học đã được “bảo chứng” bởi quy chuẩn quốc gia Việt Nam về xăng, nhiên liệu diesel và nhiên liệu sinh học do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành vào năm 2023.

Trong đó, xăng E5 được xem là hỗn hợp của xăng không chì và ethanol nhiên liệu, có hàm lượng ethanol từ 4 – 5% theo thể tích; còn xăng E10 là hỗn hợp của xăng không chì và ethanol nhiên liệu với hàm lượng từ 9 – 10%.

Quy chuẩn quốc gia Việt Nam về nhiên liệu sinh học cũng quy định rõ các chỉ tiêu kỹ thuật cơ bản và phương pháp thử tương ứng của xăng E10, gồm trị số octan (RON) – tức là loại xăng nền được dùng pha chế là xăng khoáng không được nhỏ hơn xăng RON92, RON95 và RON97.

Các hàm lượng chì đáp ứng theo các TCVN liên quan, hàm lượng lưu huỳnh, benzen, Hydrocacbon thơm, olefin, ethanol, các kim loại phải đáp ứng các tiêu chuẩn liên quan…

“Tất cả các mặt hàng xăng sinh học E5 hay E10 đều phải đáp ứng quy chuẩn Việt Nam và các tiêu chuẩn tương đương mới được lưu hành trên thị trường. Trên thực tế, xăng sinh học đã được sử dụng và áp dụng thành công ở nhiều nước như Bắc Mỹ, Nam Mỹ, châu Âu, Ấn Độ, Trung Đông, Philippines”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Trong khi đó, ông Đặng Thanh Tùng, trưởng Phòng Quản lý hàng hóa của PVOIL Đình Vũ – đơn vị thực hiện phối trộn và lưu trữ xăng dầu cho PVOIL, cho hay việc phối trộn xăng sinh học E5 trước đây và E10 hiện nay hoàn toàn được thực hiện tự động trong bồn bể.

Trước khi được lưu hành, sản phẩm sẽ được lấy mẫu theo lô và được thực hiện kiểm định chất lượng bởi Ủy ban Tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ). “Khi các sản phẩm đáp ứng đủ các tiêu chí về trị số octan, hàm lượng chì, các hàm lượng khác… mới được lưu hành trên thị trường”, ông Tùng khẳng định.

Cũng theo ông Tùng, doanh nghiệp này đã đầu tư phòng hóa nghiệm và được công nhận đạt tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017, có chức năng thử nghiệm tương đương với phòng hóa nghiệm của Nhà nước. Việc đầu tư phòng hóa nghiệm này nhằm đảm bảo chất lượng xăng dầu thường xuyên khi đưa ra thị trường.

“Đơn cử với xăng sinh học E10, từ thời điểm thí điểm triển khai tại Hà Nội và Hải Phòng, PVOIl thực hiện lấy mẫu 5 ngày/lần với các chỉ tiêu như hàm lượng ethanol, hàm lượng nước, kiểm tra ngoại quan, phân lớp để xác định sau khi xăng được pha chế có bị phân lớp hay không…”, ông Tùng cho biết.

Cần tham vấn ý kiến nhà sản xuất

TS Phạm Hữu Tuyến, Trung tâm nghiên cứu các nguồn động lực và phương tiện tự hành (Trường Cơ khí, Đại học Bách khoa Hà Nội), chỉ ra qua các kết quả nghiên cứu cho thấy khi sử dụng xăng sinh học E5 hay E10, tính năng kỹ thuật của phương tiện được cải thiện tương đương với xăng khoáng truyền thống.

Bởi theo ông Tuyến, xăng E5 và E10 có thông số rất quan trọng là RON – trị số octan. Vì vậy, khi sử dụng phương tiện, cần lưu ý tới khuyến cáo của nhà sản xuất về việc sử dụng loại xăng RON95 hay RON97 cho phù hợp với động cơ xe. Do trước đây chỉ có xăng E5 pha với RON92, mà RON92 không phù hợp với nhiều dòng xe được yêu cầu RON95.

“Vì vậy, cần lựa chọn chỉ số RON phù hợp với từng dòng xe. Qua nghiên cứu chỉ ra, khi cồn sinh học phối trộn với RON95, RON97 và được sử dụng trên các phương tiện, các tính năng kỹ thuật, khả năng khởi động gia tốc tương đương và không có gì khác biệt với xăng khoáng. Trong khi đó, thành phần phát thải như HC, CO giảm đi rất nhiều”, ông Tuyến nói.

Theo ông Tuyến, trong thành phần xăng sinh học sẽ gồm nhiều chỉ tiêu khác nhau, tùy loại xăng được phối trộn với E100. Ví dụ như xăng E5RON92 là phối trộn giữa 5% ethanol với xăng khoáng RON92; E10RON95-3 là phối trộn giữa 10% ethanol với xăng khoáng RON95 mức 3.

Tương tự, ethanol có thể phối trộn với các loại xăng khoáng khác nhau ở các chỉ tiêu Euro khác nhau về tiêu chuẩn khí thải. Vì vậy, người sử dụng phương tiện cần lưu ý đến khuyến cáo của nhà sản xuất để lựa chọn loại xăng phù hợp dòng xe đang sử dụng, đáp ứng về tiêu chuẩn khí thải.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cũng cho rằng cần lưu ý đến khả năng “ngậm nước” của xăng sinh học, đặc biệt với các dòng xe cũ và không thường xuyên sử dụng. Về vấn đề này, ông Tuyến cho rằng trên thị trường có nhiều mẫu xe, nên cần phải có tham vấn kỹ lưỡng từ nhà sản xuất để thay thế và bảo dưỡng các dòng xe cho phù hợp khi chuyển đổi sang sử dụng xăng sinh học.

“Trong mỗi phương tiện đều có hướng dẫn sử dụng xăng dầu phù hợp với từng dòng xe, người tiêu dùng nên lưu ý đọc thêm thông tin này và tham vấn thêm từ khuyến cáo của nhà sản xuất”, ông Tuyến khuyến nghị.

TS Đào Duy Anh, phó cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo – Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương), cũng khẳng định những khảo sát tại Mỹ cho thấy xe sang sử dụng xăng RON95, RON97, tức là chỉ số octan đến 95, 97 trong khi ethanol có chỉ số octan từ 107 – 110 nên khi phối trộn, tất cả các loại xe sang đều hoạt động tốt.

“Do đó, khi thực hiện phối trộn ethanol với các loại xăng khoáng khác nhau sẽ đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiêu dùng của người sử dụng các phương tiện và độ tương thích cho các dòng xe”, ông Duy Anh khẳng định.