Những ngày cuối năm 2024, giữa khuôn viên 1,5 ha của nhà máy Thiên Long (KCN Tân Tạo, quận Tân Bình, TP HCM), văn phòng của nhóm R&D sáng
đèn thâu đêm. Ở khu nhà xưởng, cũng có những chiếc máy hoạt động hết công suất, tự vận hành và liên tục cho ra lò những mẻ vỏ bút, thử nghiệm
ngòi mực… Khung cảnh thường ngày tại tập đoàn nhưng thêm sự tất bật khi các nhóm nỗ lực hoàn thiện cho những chiếc bút Hoshi đầu tiên – dự án
kéo dài suốt hai năm qua, đồng thời đánh dấu hành trình hơn 20 năm bắt tay các đối tác Nhật Bản.
Chiếc bút gel Hoshi ứng dụng công nghệ chuyển giao từ Nhật Bản, kết hợp năng lực tự chủ cơ khí – tự động hóa hơn 40 năm của Thiên Long, gửi kỳ
vọng tiến xa hơn trên thị trường quốc tế của hệ sinh thái văn phòng phẩm “made in Viet Nam”.
Năm 1981, chiếc bút bi “made in Viet Nam” đầu tiên được nhà sáng lập Thiên Long tung ra thị trường. Xuất phát sau thế giới gần 100 năm, nhưng
đến nay Thiên Long nắm giữ những kỹ thuật cơ khí hàng đầu thế giới trong sản xuất bút viết, văn phòng phẩm. Trong đó, hãng có thể tự sản xuất đầu
bút – công nghệ hiện chỉ có tại 20 nước trên thế giới, yêu cầu những điều kiện khắt khe về nguyên liệu, thiết bị gia công.
Để đi sau mà về trước, đơn vị chọn cách bắt tay những người khổng lồ toàn cầu, từ cung cấp nguyên vật liệu đến hệ thống máy móc, công nghệ sản
xuất. Trong đó, các đối tác Nhật Bản giữ vai trò quan trọng, là đơn vị góp phần không nhỏ vào những bước tiến của Thiên Long.
Hành trình bắt đầu từ những năm 2000, khi Thiên Long đặt mục tiêu nâng cao chất lượng sản phẩm. “Chúng tôi nhập nguyên vật liệu từ Nhật Bản,
Đức và Thụy Sĩ”, ông Nguyễn Đình Tâm nói về điểm khởi đầu. Đối tác Nhật Bản rất khắt khe và tỉ mỉ, để được chọn, đội ngũ Việt phải tiến từng
bước, bắt đầu từ xây dựng niềm tin đến trao đổi thông tin, cuối cùng là chuyển giao công nghệ, hợp tác phát triển sản phẩm.
Suốt 10 năm đầu của hành trình hợp tác, phía Nhật chỉ đơn thuần là nhà cung cấp nguyên liệu và thiết bị. Thiên Long cũng chọn cách bước chậm
và chắc: đặt đơn hàng đều đặn, cam kết sản lượng và trao đổi thông tin minh bạch. Ngay cả những lúc khó khăn như phí ngoại tệ tăng khiến giá đầu
vào đội lên vài lần, công ty cũng không đổi nhà cung cấp rẻ hơn vì tin vào uy tín và chất lượng của phía Nhật. Đổi lại, đối tác Nhật sẵn sàng đầu
tư thêm máy móc để đáp ứng đơn hàng gấp của Thiên Long và hỗ trợ giá khi cần.
Sau 10 năm, mối quan hệ chuyển thành đối tác chiến lược. Nhật Bản sẵn lòng chia sẻ quy trình sản xuất và công nghệ mới với tập đoàn Việt. Thậm
chí khi giá nguyên liệu biến động, công ty Nhật sẵn sàng hỗ trợ để Thiên Long đảm bảo doanh số.
Ngoài bắt tay những ông lớn toàn cầu, Thiên Long còn đầu tư dây chuyền sản xuất, tăng tự động hóa, tự chủ kỹ thuật cơ khí – chế tạo máy móc,
thiết bị đạt năng lực sản xuất hàng đầu Đông Nam Á. Hãng tự thiết kế , chế tạo ra các dòng máy lắp ráp sản phẩm đặc thù trong sản xuất văn phòng
phẩm, từ đó nâng cao năng lực sản xuất, tạo giá trị cốt lõi riêng. Các dòng máy của Thiên Long tự thiết kế, chế tạo thực hiện gia công lắp ráp
đạt hiệu suất cao, có thể hoạt động liên tục nhiều ngày, tự vận hành mà không cần người điều khiển, đáp ứng phần lớn sản lượng của nhà máy.
Phức tạp nhất là dàn máy móc sản xuất đầu bút của Thiên Long, được nhập khẩu từ Thụy Sỹ với độ chính xác ở mức 1/1.000 mm. Sản xuất đầu bút
đòi hỏi năng lực cực cao, qua nhiều công đoạn gia công phức tạp. Bên trong đầu bút nhỏ mà có thể đặt một viên bi có đường kính chỉ 0,5 mm ở phía
trên đỉnh. Viên bi được làm bằng Tungsten Carbide – một kim loại cứng thứ hai chỉ đứng sau kim cương, quý hiếm. Hiện chỉ có 4-5 nước sản xuất
được viên bi trên đầu bút.
Nhờ vậy trong cuộc chạy đua trên thị trường văn phòng phẩm, Thiên Long luôn bắt kịp và ứng dụng những xu thế mới nhất, nâng cao năng lực cạnh
tranh để tự tin đứng ngang hàng những thương hiệu đình đám toàn cầu.
Đánh dấu hai thập niên hợp tác cùng các ông lớn Nhật Bản, cuối năm 2024, tập đoàn Thiên Long ra mắt bộ sưu tập Hoshi. Bộ sản phẩm gồm bút gel,
bút chì bấm, bút lông bảng, bút lông dầu và bút dạ quang với các tính năng nổi bật như: bút gel với mực kháng nước và cơ cấu khóa ngòi tự động
khi cài áo và kẹp giấy – được đăng ký bản quyền sở hữu trí tuệ. Đại diện Thiên Long nhấn mạnh, bộ sản phẩm kế thừa những ưu điểm từ ngành văn
phòng phẩm Nhật Bản: công nghệ hàng đầu và thiết kế tối giản.
Dự án Hoshi khởi động vào năm 2023. Một đội phụ trách dự án được lập ra, gồm những chuyên gia giỏi nhất tại Thiên Long. Họ liên tục bay qua
Nhật Bản để gặp các kỹ sư, cùng thiết kế sản phẩm, thử nghiệm, khảo sát thị trường, sản xuất mẫu rồi cải tiến, dần hoàn thiện để đưa vào dây
chuyền sản xuất… Khó khăn lớn nhất khi phát triển mẫu bút Hoshi là sự khác biệt về tiêu chuẩn chất lượng cùng những yêu cầu khắt khe nhằm tạo “giá trị gia tăng” cho người dùng.
Để giải bài toán này, đội ngũ Thiên Long liên tục phân tích, cải tiến trong mọi chi tiết, từ kỹ thuật sản phẩm, vật liệu, cơ cấu, lắp ráp sản
phẩm, khuôn đến quy trình công nghệ , đánh giá chất lượng… Có thời điểm cả đội dự án mất ngủ, để thử nghiệm tính năng “knock lock” (tự động
khóa ngòi khi cài áo, cài kẹp giấy note, sổ…) trên bút gel Hoshi, tránh vấy bẩn khi người dùng mang theo bút. Thiên Long cho biết, ở mẫu thử
nghiệm đầu tiên, phía đối tác đã xác nhận đạt yêu cầu, nhưng đơn vị đặt tham vọng lớn hơn: khóa chuẩn trên đa số loại vải, giấy từ dày thô đến
mỏng mịn. Qua hàng chục lần thử nghiệm, lỗi kẹt khi dắt vào vải mỏng được khắc phục, nhờ đưa thêm nút chặn và điều chỉnh độ chính xác của các
linh kiện. Cơ cấu bấm bút Gel Hoshi tạo âm thanh êm tai, độ trượt mượt hơn – không có cảm giác kháng lại, mất nhiều lực.
Để khóa ngòi hiệu quả, bộ phận giắt kim loại có tạo hình gia tăng lực kẹp, khiến việc sản xuất tại nhà máy ban đầu gặp nhiều khó khăn trong
kiểm soát chất lượng và lắp ráp. Tỷ lệ lỗi ban đầu cao, đến 20-25% – tức 1/4 lô sản phẩm phải bỏ đi, đội ngũ Thiên long đã đến trực tiếp nhà máy
nhà gia công, nhiều ngày cùng phối hợp, phân tích và đánh giá để cải tiến hoàn thiện giúp giảm tỷ lệ lỗi xuống chỉ ở mức 5-7%. Đơn vị cũng tiếp
tục phối hợp phía NCC nhằm tối ưu tính chính xác, mục tiêu giảm tỷ lệ lỗi xuống dưới 1%, từ đó tối ưu chi phí sản xuất, giá thành.
Về bút chì bấm, cơ cấu bấm bút chì đạt lực bấm nhẹ nhất – giảm khoảng 50% so với bút thông thường. Điều này phụ thuộc lớn từ nguyên vật liệu
Nhật và quy trình sản xuất lắp ráp tuân thủ thứ tự, kiểm soát từng công đoạn.
Một thách thức khác là bề mặt vỏ bút nhám theo phong cách Nhật. Tuy vậy, chất liệu nhám dễ trầy xước khi gia công ép nhựa, công ty phải nghiên
cứu, có giải pháp cho nhựa chống trầy và robot tự động lấy sản phẩm từ khuôn. Công nhân lắp ráp cũng cần mặc đồ gọn gàng, đeo găng tay để tránh
làm hỏng bề mặt. Các bộ phận trên máy móc, đồ gá lắp cũng phải có thiết kế chống trầy – một yêu cầu khó khăn với dòng máy ráp tự động. “Mọi chi
tiết đều phải hoàn hảo”, đại diện Thiên Long nói.
Áp lực thời gian cũng là vấn đề lớn, khi liên tục thử nghiệm – áp dụng công nghệ mới – điều chỉnh mọi quy trình. Cuối cùng, tháng 10/2024,
phiên bản bút gel Hoshi hoàn thiện nhất đã vượt qua mọi bài kiểm nghiệm, chính thức đưa vào sản xuất.
Cầm bộ bút Hoshi trên tay, đội ngũ nghiên cứu và phát triển sản phẩm của Thiên Long tự hào mô tả bút đạt tiêu chuẩn cao nhất về ngoại quan lẫn
chất lượng. Những tiện ích về khóa ngòi, bấm êm, thiết kế được người đứng đầu R&D gọi là tiện ích cộng thêm, còn cốt lõi của một chiếc bút
vẫn nằm ở việc “viết tốt”. Bút gel Hoshi có mực kháng nước, có mực khô nhanh. Bút lông bảng Hoshi WB-025 nét đậm, rõ nét, nhưng dễ xóa; bút lông
dầu Hoshi PM-019/HS & PM 021/HS có độ bám dính cao, viết rõ kể cả trên bề mặt khó như băng keo, bề mặt có dầu. Bút dạ quang Hoshi HL-018/HS
với mực cải tiến hạn chế thấm qua mặt sau, ngay cả trên giấy mỏng.
“Cần xác định giá trị mà khách hàng cần là gì, nếu không họ sẽ nhanh chóng rời bỏ – khi sự hứng thú ban đầu qua đi và họ nhận ra công năng
chính không thể đáp ứng”, đại diện Thiên Long đánh giá.
Doanh nghiệp cũng có những chiếc máy tự động kiểm tra ngòi, bút để đánh giá chất lượng mực, viết nửa chừng có tắc hay không, viết có mượt
không, độ an toàn khi sử dụng… “Đó là bài toán mà mỗi ngày chúng tôi luôn trăn trở”, người đứng đầu đội ngũ R&D nói.
Về tên gọi, đơn vị lý giải Hoshi trong tiếng Việt nghĩa là “ngôi sao”, cũng đồng âm câu nói “tôi muốn cái này”. Sự ra đời của dòng bút Hoshi
còn thể hiện sự chuyển mình của Thiên Long lên phân khúc sản phẩm trung và cao cấp. Sản phẩm đồng thời được kỳ vọng trở thành mặt hàng chủ lực để
tập đoàn Việt tiến vào các thị trường khó tính như Nhật Bản, mở rộng mảng xuất khẩu.
Với 45 năm kinh nghiệm, Thiên Long đặt mục tiêu xa hơn – ứng dụng công nghệ từ Nhật Bản, Đức, Thụy Sĩ, Hàn Quốc để đa dạng hóa sản phẩm. Công
ty hướng tới một hệ sinh thái văn phòng phẩm kết hợp chất lượng quốc tế và nhiều tiện ích gia tăng, tiếp tục bổ sung vào danh sách “một thương
hiệu Việt có thể cạnh tranh toàn cầu”.
Nội dung: Lê Minh | Thiết kế: Thái Hưng