Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, các quy hoạch thường phân kỳ vì nguồn lực của Nhà nước, địa phương, nên chưa có tầm nhìn dài hạn 50-100 năm như nhiều nước.
Thông tin này được Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh nêu tại thảo luận tổ ngày 7/11 về dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi). Bộ trưởng Minh cho rằng quy hoạch ở Việt Nam thường mang tính phân kỳ, 10-30 năm bởi nguồn lực của Nhà nước, cũng như địa phương còn có hạn.
Ông ví dụ với hệ thống cảng hàng không, tới 2030 một số sân bay của Việt Nam mới đạt cấp 4C, tức là tiếp nhận được tàu bay cỡ trung như A320, A321 vì thiếu kinh phí. Sau năm 2030, các sân bay này mới đặt mục tiêu nâng cấp lên cấp 4E, 4F để đón các tàu bay thân rộng.
Hiện nay, máy bay từ Trung Quốc – đối tác thương mại lớn nhất của nước ta – chỉ tập trung ở những sân bay lớn khi đến Việt Nam. Bởi vậy, theo Bộ trưởng Xây dựng, phải nâng cấp các sân bay, mới thu hút được máy bay quốc tế, nhất là tàu thân rộng và nặng tới Việt Nam.
Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh phát biểu tại thảo luận tổ, ngày 7/11. Ảnh: Đại biểu Nhân dân
Hiện không ít quốc gia đưa ra quy hoạch với tầm nhìn dài hạn, 50-100 năm. Ở khía cạnh này, Bộ trưởng Trần Hồng Minh thừa nhận cách làm hiện nay khiến quy hoạch có tuổi thọ ngắn. Tình trạng này theo đánh giá của Bộ trưởng Xây dựng, liên quan đến tầm nhìn, tư duy nhiệm kỳ khi lãnh đạo tỉnh nhiệm kỳ sau có thể điều chỉnh lại quy hoạch được duyệt bởi người tiền nhiệm. Ông cho biết sẽ cùng Bộ Tài chính xem xét về vấn đề tuổi thọ quy hoạch quá ngắn.
Góp ý trước đó, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ cho rằng năng lực quy hoạch hiện nay của Việt Nam còn yếu, tầm nhìn ngắn và rập khuôn.
“Sửa Luật Quy hoạch lần này phải ở tầm chiến lược, dài hơi. Quy hoạch trước mắt và lâu dài phải đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ giữa nhiệm kỳ trước và sau”, ông Hạ nói.
Ông Hạ góp ý cần có phương pháp quy hoạch rõ ràng, lấy quy hoạch quốc gia làm trung tâm, sau đó tích hợp của địa phương. Ông cũng nói cần có nhạc trưởng để quy hoạch chung cho địa phương, đảm bảo tính liên thông giữa quy hoạch của các tỉnh. Điều này sẽ giúp tránh “tình trạng vá áo”, mỗi nơi tự quy hoạch một vùng.
Ông Tạ Văn Hạ – Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội tại thảo luận tổ, ngày 7/11. Ảnh: Phạm Thắng
Sự chồng chéo giữa các loại quy hoạch cũng là điểm nghẽn được nhiều đại biểu nêu tại phiên thảo luận. Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Trần Hồng Nguyên cho hay các địa phương đang phải lập 2 loại quy hoạch trùng lặp đáng kể, gồm quy hoạch tỉnh (theo Luật Quy hoạch) và quy hoạch chung thành phố (theo Luật Quy hoạch Đô thị và Nông thôn). Bà Nguyên cho rằng chỉ nên lập một quy hoạch tổng thể duy nhất với các thành phố trực thuộc trung ương, trên cơ sở tích hợp hai quy hoạch trên.
Phó chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Đặng Ngọc Huy cũng đề xuất các nguyên tắc xử lý mâu thuẫn rõ ràng hơn, trong đó định hướng quy hoạch vùng tập trung vào phát huy thế mạnh riêng biệt của từng tỉnh. Việc này nhằm tránh đầu tư dàn trải, kém hiệu quả, nhất là sau khi sáp nhập các địa phương từ 1/7.
“Sau sáp nhập, một số địa phương có 2 sân bay, 2 cảng. Các tỉnh Duyên hải miền Trung cũng gần như đều có cảng, muốn phát triển cảng nước sâu”, ông Huy nói, thêm rằng quy hoạch vùng cần định hướng chọn lợi thế, không nên phân bố dàn trải, khiến nguồn lực đầu tư bị chia sẻ.
Dự kiến Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường dự Luật Quy hoạch (sửa đổi) ngày 28/11, biểu quyết thông qua vào 10/12.
Anh Tú