Kiến nghị rút ngắn thời gian xây Sân bay Gia Bình

Sáng 19/11, Quốc hội thảo luận tổ về chủ trương đầu tư Sân bay Gia Bình đặt tại Bắc Ninh. Đại biểu Tạ Văn Hạ, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Xã hội, bày tỏ sự đồng tình cao với chủ trương đầu tư, cho rằng việc phát triển hạ tầng hàng không theo quy mô quốc tế sẽ tạo động lực mới cho vùng Thủ đô, trong đó có Bắc Ninh, đồng thời chia sẻ gánh nặng với sân bay Nội Bài đang quá tải nhiều năm. Phương án huy động vốn tư nhân là bước tiến quan trọng, mở ra một thị trường hàng không năng động hơn.

Tuy vậy, đại biểu Hạ cho rằng thời gian thực hiện dự án từ 2026 đến 2050 là “hơi dài”. Giai đoạn một dự kiến triển khai 2026-2030 để đạt công suất 30 triệu hành khách và 1,6 triệu tấn hàng hóa mỗi năm là phù hợp, song giai đoạn hai không nhất thiết kéo dài đến 2050. Ông đề nghị Chính phủ thúc đẩy tiến độ nhanh hơn, triển khai tập trung và quyết liệt hơn để rút ngắn thời gian hoàn thành hạ tầng quan trọng này.

Ông cũng nhấn mạnh yêu cầu tính toán kết nối giao thông giữa sân bay với hệ thống cao tốc và đường sắt đô thị nhằm đảm bảo vận hành hiệu quả nhất. Bên cạnh đó, khu vực quy hoạch sân bay nằm trên địa bàn có nhiều làng xóm, chứa đựng các giá trị văn hóa – lịch sử lâu đời nên cần có chính sách hỗ trợ, đền bù thỏa đáng để người dân không bị thiệt thòi khi nhường đất phát triển hạ tầng quốc gia.

Với 25 di tích phải di dời, ông đề nghị Chính phủ làm rõ cơ chế đối với di tích cấp quốc gia, cũng như cách thức công nhận lại sau khi dịch chuyển. “Địa danh gắn với nền đất qua nghìn đời. Di chuyển cả cái đình sang chỗ khác thì còn được gọi là di tích lịch sử cấp quốc gia nữa không?”, ông đặt vấn đề.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam) đánh giá Nội Bài – cửa ngõ hàng không lớn nhất vùng Thủ đô – đã tăng trưởng hành khách trung bình 11,8%/năm suốt hơn một thập kỷ và hiện khai thác vượt công suất. Phương án mở rộng Nội Bài về phía Nam gặp khó khăn do phải di dời dân cư lớn và chi phí giải phóng mặt bằng quá cao. Vì vậy, việc xây dựng Sân bay Gia Bình là bước đi chiến lược, có tính đột phá, góp phần tái cấu trúc mạng lưới hàng không vùng Thủ đô, tạo cực tăng trưởng mới và thúc đẩy các ngành như logistics, thương mại điện tử, du lịch và dịch vụ.

Tuy nhiên bà Lan cũng băn khoăn về tiến độ giải phóng mặt bằng cho 7.100 hộ dân, cho rằng nếu không làm khéo, không có chính sách sinh kế phù hợp thì rất dễ chậm toàn bộ dự án. Bà đề nghị bổ sung cơ chế hỗ trợ người dân khi thu hồi đất, đồng thời yêu cầu chủ đầu tư đánh giá kỹ tác động môi trường về tiếng ồn, dòng chảy, thoát nước và xử lý chất thải.

Đại biểu Trương Thị Ngọc Ánh (đoàn Cần Thơ) đồng tình với chủ trương đầu tư nhưng đề nghị Chính phủ phân tích sâu hơn hiệu quả khai thác. Khoảng cách giữa Nội Bài và Gia Bình khoảng 40 km nên cần tính toán kỹ ảnh hưởng tới công suất của sân bay hiện hữu khi Gia Bình được đưa vào khai thác trong 5 năm tới.

Theo quy hoạch, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình đặt tại các xã Gia Bình, Lương Tài, Nhân Thắng và Lâm Thao (Bắc Ninh); xây dựng theo tiêu chuẩn 4F của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO). Giai đoạn một, sân bay hướng tới phục vụ 30 triệu hành khách và 1,6 triệu tấn hàng hóa mỗi năm vào 2030; giai đoạn hai đạt 50 triệu hành khách và 2,5 triệu tấn hàng vào 2050.

Tổng mức đầu tư dự án khoảng 196.370 tỷ đồng, trong đó giai đoạn một 141.230 tỷ và giai đoạn hai 55.140 tỷ, sử dụng vốn của nhà đầu tư gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp.

Quốc hội dự kiến thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư dự án vào ngày 5/12 và xem xét thông qua vào 11/12.

Sơn Hà – Anh Tú