Loạt thương hiệu Việt được nhà đầu tư ngoại rót vốn – Ảnh: IT
Cổ phiếu tạm lỗ theo thị giá, cổ tức vẫn đổ về nghìn tỉ đồng
Gần một thập kỷ qua, dòng vốn ngoại đã để lại dấu ấn rõ nét trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Nhiều tập đoàn lớn chọn cách tham gia sâu vào doanh nghiệp Việt Nam thông qua việc mua cổ phần, nắm quyền chi phối hoặc trở thành cổ đông chiến lược.
Một thương vụ đáng chú ý là Công ty TNHH Vietnam Beverage – công ty con của Thai Beverage (ThaiBev) mua gần 53,6% cổ phần của Tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco, mã SAB) vào năm 2017 với tổng giá trị khoảng 110.000 tỉ đồng, tương đương 4,8 tỉ USD thời điểm đó.
Song tính đến tháng 11-2025, SAB giao dịch quanh 47.000 đồng/cổ phiếu, vốn hóa về còn khoảng 60.000 tỉ đồng, thấp hơn 60-65% so với vùng đỉnh gần 130.000 đồng/cổ phiếu (sau điều chỉnh) ở thời điểm cuối năm 2017. Điều này cho thấy ThaiBev hiện vẫn còn cách khá xa điểm hòa vốn, nếu xét theo thị giá.
Thị giá cổ phiếu SAB từ năm 2017 đến nay – Nguồn: TradingView
Dù vậy khoản đầu tư vẫn thu về nguồn cổ tức rất lớn cho ThaiBev trong nhiều năm qua. Mới đây, Sabeco công bố tạm ứng cổ tức 20% bằng tiền cho năm 2025, tổng chi trả khoảng 2.565 tỉ đồng. Riêng Vietnam Beverage sở hữu gần 53,6% vốn, sẽ nhận hơn 1.375 tỉ đồng. Với kế hoạch giữ mức cổ tức 50% cho cả năm 2025, cổ đông còn nhận thêm 30% ở đợt sau.
Theo Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), lũy kế từ năm 2017 đến nay, nếu tính cả khoản dự kiến chi trả vào tháng 2-2026, tiền cổ tức mà ThaiBev đã thu về khoảng 15.400 tỉ đồng, tương đương gần 14% giá trị thương vụ.
Tuy nhiên theo VDSC, lượng cổ tức này vẫn chưa đủ bù đắp chi phí lãi vay. Thương vụ 4,8 tỉ USD của ThaiBev được tài trợ chủ yếu bằng vốn vay lãi suất 2,4-3%/năm, tạo ra gánh nặng tài chính kéo dài đến tận 2028. Đơn vị phân tích nhận định chính áp lực trả nợ là lý do Sabeco duy trì mức cổ tức cao để đảm bảo dòng tiền về công ty mẹ.
Sau khoảng 8 năm đầu tư, ThaiBev đang tạm lỗ khoảng 3,5 tỉ USD theo thị giá (không bao gồm số cổ tức mà nhà đầu tư này đã nhận). Tuy vậy đại gia Thái vẫn coi Sabeco là khoản đầu tư dài hạn nhằm củng cố vị thế tại thị trường bia Việt Nam và mở rộng sang Đông Nam Á.
Ngoài Sabeco, thương vụ rót vốn vào Vinamilk (VNM) của F&N Dairy Investments PTE. Ltd – doanh nghiệp có liên quan đến tỉ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi – cũng là một dấu ấn lớn.
Hiện F&N Dairy Investments sở hữu 369,7 triệu cổ phiếu, tương đương 17,69% vốn Vinamilk, cùng với 2,7% nắm giữ qua F&N Bev Manufacturing, nâng tổng tỉ lệ sở hữu lên khoảng 20,4%, chỉ xếp sau phần vốn nhà nước.
F&N đồng hành với Vinamilk từ khi doanh nghiệp cổ phần hóa năm 2005 và sự hiện diện càng rõ nét sau đợt SCIC thoái vốn năm 2017. Dù giá cổ phiếu hiện quanh 70.000-73.000 đồng, thấp hơn đáng kể so với mức mua vào 144.000-150.000 đồng.
Từ năm 2011 đến nay, Vinamilk đều đặn chi trả cổ tức cao khoảng 40-60% hằng năm. Nhờ đó, kể từ khi gián tiếp sở hữu cổ phần VNM, tỉ phú Thái Lan đã thu về hơn 15.000 tỉ đồng tiền cổ tức.
Những khoản đầu tư lời đậm
Trong khi đó SCG (Siam Cement Group, Thái Lan) lại là trường hợp thành công điển hình khi rót vốn vào Nhựa Bình Minh (BMP).
Thông qua Nawaplastic Industries, SCG bước vào BMP từ năm 2012 với 16,7% vốn và đến tháng 3-2018 đã mua thêm 24,13 triệu cổ phiếu từ SCIC, nâng tỉ lệ sở hữu lên hơn 54% với tổng chi phí ước khoảng 2.800 tỉ đồng.
Tính đến tháng 11-2025, khoản đầu tư đạt giá trị thị trường hơn 7.650 tỉ đồng (thị giá BMP 170.000 đồng/cổ phiếu, sở hữu hơn 45 triệu cổ phiếu), tương ứng mức lãi gấp 2,7 lần so với giá vốn.
Chưa kể SCG còn nhận cổ tức tiền mặt đều đặn hằng năm, ước tính hơn 2.300 tỉ đồng kể từ năm 2012; riêng đợt 1 năm 2025 ước tính nhận hơn 293 tỉ đồng.
Không chỉ Thái Lan, nhóm nhà đầu tư Nhật Bản cũng ghi nhận kết quả khả quan.
Taisho Pharmaceutial Co., Ltd – thuộc Tập đoàn Dược phẩm Taisho Pharmaceutical Holdings – Tokyo nâng tỉ lệ sở hữu tại Dược Hậu Giang (DHG) theo chiến lược dài hạn, tập trung nâng chuẩn sản xuất, mở rộng danh mục sản phẩm.
Năm 2016, Taisho bỏ 100 triệu USD mua 24,44% cổ phần DHG với giá 100.000 đồng/cổ phiếu, cao hơn thị giá 20-30%.
Tập đoàn Nhật Bản liên tục nâng sở hữu và đến giữa năm 2019 đã nắm 51%, hoàn tất thâu tóm DHG với tổng chi phí ước khoảng 7.000 tỉ đồng. Cổ phiếu DHG ít biến động trong nhiều năm qua nhưng doanh nghiệp duy trì tăng trưởng ổn định và chia cổ tức đều đặn, mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư.
Một thương vụ khác là Jardine Cycle & Carriage với CTCP Cơ Điện Lạnh (REE). Thời gian mua gom giai đoạn 2012-2018 với giá 25.000-38.000 đồng/cổ phiếu, đến 2025 REE giao dịch quanh 65.000 đồng, cộng thêm cổ tức cao và mảng năng lượng mở rộng, mang lại lợi nhuận kép.