Lũ miền Tây ‘nghèo’ đi thế nào

Theo chuyên gia, các giải pháp quản lý nước cần được thiết kế đồng thời ở hai quy mô – nội vùng và xuyên quốc gia.

Đối với kết nối theo chiều dọc (thượng lưu – hạ lưu), ông phân tích Mekong là hệ thống xuyên quốc gia, vì vậy, cần có sự hợp tác khu vực giữa các nước thượng và hạ nguồn. Việc xây đập hoặc khai thác cát ở thượng nguồn thiếu điều phối chung có thể gây hệ lụy cho khu vực hạ lưu.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Phú Quỳnh, Phó viện trưởng Viện Khoa học Thuỷ lợi miền Nam, cho rằng để tăng cường hợp tác, cần có cơ chế chia sẻ thông tin, đặc biệt về thuỷ văn và vận hành hồ chứa thượng nguồn giữa các quốc gia trong lưu vực, nhằm tạo cơ sở khoa học cho việc quản lý bền vững tài nguyên nước.

Song song đó, ông Marc Goichot nhấn mạnh các giải pháp trong phạm vi quốc gia cần được ưu tiên, vì dễ triển khai và thuộc thẩm quyền của chính quyền trong nước. Trong đó, việc giảm khai thác cát được xem là bước đi cấp thiết nhằm khôi phục cân bằng trầm tích và giảm thiểu sạt lở.

Về giải pháp công trình, đại diện Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam cho rằng cần chủ động quản lý nguồn nước cho các vùng sản xuất dựa trên điều kiện sinh thái tự nhiên, với ba nhóm chính: thủy sản mặn – lợ ven biển, cây ăn trái và lúa gạo. Riêng vùng ngập lũ, với xu thế lũ suy giảm, cần xây dựng các mô hình sản xuất đa dạng, thích ứng và linh hoạt với thị trường.

PGS.TS Lê Anh Tuấn, Đại học Cần Thơ, đề xuất xem xét lại mô hình sản xuất tại các vùng đê bao khép kín trong bối cảnh lũ và phù sa giảm, đất dễ bạc màu, sâu bệnh tăng và nông dân phải phụ thuộc nhiều hơn vào thuốc trừ sâu.

“Các giải pháp thích nghi cần được phát triển dựa trên tư duy coi trọng mọi dạng nước, vì đây là tài nguyên cốt lõi quyết định sự phát triển bền vững của Đồng bằng sông Cửu Long”, ông nói.

Nội dung: Phùng Tiên

Đồ họa: Tâm Thảo – Minh Thu – Khánh Hoàng – Thanh Hạ

Bài 2: Thập kỷ ‘lũ nghèo’ miền Tây