Chốt phiên giao dịch 10/10, cổ phiếu hãng chip Nvidia giảm 5% – thuộc nhóm mất giá mạnh nhất trên thị trường chứng khoán Mỹ phiên cuối tuần.
Cổ phiếu Nvidia đi xuống khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo trên mạng xã hội Truth Social rằng từ ngày 1/11 sẽ áp thêm 100% thuế nhập khẩu với hàng hóa từ Trung Quốc, đồng thời kiểm soát xuất khẩu với tất cả phần mềm thiết yếu.
Nvidia, cũng như các gã khổng lồ công nghệ khác, có hiện diện lớn tại Trung Quốc. Họ cần thị trường này cả về sản xuất lẫn tiêu dùng. Tuy nhiên, thành công của Nvidia gần đây đã khiến họ trở thành tâm điểm trong căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Vốn hóa của Nvidia đang tiến gần mốc 5.000 tỷ USD. Vài năm qua, công ty này kinh doanh khởi sắc nhờ thống trị thị trường chip AI, tận dụng được cơn sốt trí tuệ nhân tạo trên toàn cầu. Chip của họ chủ yếu được sử dụng trong các trung tâm dữ liệu quy mô lớn, phục vụ các hãng công nghệ khác như OpenAI, Microsoft, Alphabet…
Tuy nhiên, công nghệ của Nvidia gần đây cũng trở thành công cụ đàm phán của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong căng thẳng thương mại với Trung Quốc. Sự phổ biến của sản phẩm Nvidia cũng khiến công ty vướng vào tranh cãi gay gắt, vì có thể giúp Trung Quốc lách lệnh hạn chế xuất khẩu của Mỹ.
“Nvidia bị kẹt giữa hai việc rất lớn. Một là cuộc tranh chấp thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Và hai, quan trọng hơn, là AI đã trở thành vấn đề an ninh quốc gia”, Gil Luria – Giám đốc Nghiên cứu Công nghệ tại D.A. Davidson cho biết.
Chip Nvidia H20 tại Trịnh Châu (Hà Nam, Trung Quốc). Ảnh: Reuters
Arun Sundararajan – Giáo sư tại Trường Kinh doanh Stern thuộc Đại học New York giải thích về cơ bản, Nvidia đã tạo ra kiến trúc nền tảng cho những người phát triển AI, khiến nhu cầu với công nghệ của hãng tăng vọt.
Những năm gần đây, chính phủ Mỹ tìm cách hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ Mỹ của Trung Quốc, nhằm làm chậm tiến trình phát triển AI của Bắc Kinh và duy trì vị thế dẫn đầu của Washington. Hồi tháng 4, ông Trump thậm chí siết bán chip sang Trung Quốc, trong đó có H20 của Nvidia. Đây là loại chip được thiết kế riêng cho thị trường này nhằm tuân thủ quy định xuất khẩu chip AI từ thời cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden. Trước đó, Nvidia từng cảnh báo việc cấm bán chip sẽ khiến doanh thu của họ giảm 8 tỷ USD trong quý III.
Dù vậy, Nhà Trắng gần đây đã thay đổi lập trường. “Anh cần bán cho các nhà phát triển Trung Quốc đủ nhiều để họ nghiện công nghệ Mỹ”, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick phát biểu hồi tháng 7.
Nguồn tin thân cận của Reuters cho biết CEO Nvidia Jensen Huang đã gặp Tổng thống Trump. Họ cũng nộp đơn lên chính phủ Mỹ hồi tháng 7, xin khôi phục bán chip H20 sang Trung Quốc. Cùng tháng đó, Nvidia khẳng định sản phẩm của hãng “không có cửa hậu” cho phép truy cập hoặc kiểm soát từ xa. Tuyên bố này được đưa ra sau khi Trung Quốc bày tỏ lo ngại về nguy cơ an ninh liên quan đến chip H20.
Đến tháng 8, Mỹ bắt đầu cấp phép bán chip tiên tiến sang Trung Quốc. Theo thỏa thuận với các hãng chip Mỹ, Nvidia và AMD sẽ trích 15% doanh thu từ thị trường này cho chính phủ Mỹ.
Tuy nhiên, những hạn chế trước đó dường như khiến Trung Quốc không hài lòng. Giới chức gần đây thúc giục các doanh nghiệp hạn chế mua chip ngoại. “Tôi không biết những việc này sẽ được giải quyết thế nào. Vì Trung Quốc tin rằng chặn dòng chảy chip Nvidia vào đây sẽ tạo ra lợi thế trong đàm phán với Mỹ”, Luria nói.
New York Times tuần này trích nguồn tin thân cận cho biết Bộ Thương mại Mỹ đang điều tra công ty Megaspeed (Singapore) – một khách hàng của Nvidia, xem liệu họ có đang giúp Trung Quốc lách lệnh hạn chế xuất khẩu để tiếp cận công nghệ Nvidia hay không.
Trả lời CNN, người phát ngôn của Nvidia cho biết họ đang làm việc với chính phủ về vấn đề này. Nvidia đã thực hiện cuộc điều tra riêng và “không phát hiện sản phẩm bị chuyển hướng”. Họ khẳng định “Megaspeed chỉ vận hành một dịch vụ điện toán đám mây quy mô nhỏ, giống như nhiều công ty khác trên thế giới, phù hợp với quy định kiểm soát xuất khẩu của Mỹ”.
Nvidia cũng gặp rắc rối khi chip H20 được cho là đã góp phần phát triển DeepSeek – mô hình AI tiên tiến của Trung Quốc khiến Thung lũng Silicon chấn động khi ra mắt đầu năm nay. DeepSeek từng làm dấy lên lo ngại rằng Trung Quốc đang đi trước Mỹ trong lĩnh vực AI.
Sundararajan còn cho rằng Trung Quốc cũng có thể tiếp cận chip Nvidia qua thị trường chợ đen, nếu các quốc gia khác mua rồi bán lại. “Vấn đề lớn hơn là nếu siết chặt thêm nữa việc tiếp cận chip Nvidia trên toàn cầu, liệu điều đó có phản tác dụng không? Vì nó có thể buộc các quốc gia tăng tốc phát triển công nghệ của riêng họ”, Sundararajan nói.
CEO Nvidia Jensen Huang cũng tỏ ra lo ngại về vấn đề này. Ông cho biết vị thế dẫn đầu của công ty có thể suy giảm nếu không bán hàng cho Trung Quốc. Đối thủ của họ – Huawei Technologies – đang chào mời khách hàng loại chip được sản xuất trong nước.
Hồi tháng 5, Nvidia cho biết chip H20 mang về 4,6 tỷ USD doanh thu trong quý I. Thị trường Trung Quốc đóng góp 12,5% tổng doanh thu trong giai đoạn này.
Hà Thu (theo Reuters, CNN)