Phó chánh án tòa tối cao: Nhiều doanh nghiệp ‘chết không chôn được’ vì chi phí phá sản

Chiều 12-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Phá sản (sửa đổi). Trong đó, chi phí phá sản và các thủ tục liên quan là nội dung được nhiều đại biểu quan tâm.

Có vụ phá sản kéo dài 10 năm, 16 năm đến nay vẫn đang thi hành

Nêu ý kiến tại đây, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn yêu cầu cơ quan soạn thảo cần đánh giá kỹ lưỡng tác động của việc dùng ngân sách nhà nước để đảm bảo chi phí phá sản trong trường hợp doanh nghiệp không còn khả năng chi trả, đảm bảo đồng bộ với Luật Ngân sách nhà nước.

Theo Chủ tịch Quốc hội, làm sao để thủ tục phục hồi và thủ tục phá sản có các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện để doanh nghiệp, hợp tác xã có thể hoạt động.

Ông nói phải rà soát, rút ngắn thời gian tiến hành các thủ tục giải quyết phá sản. Bởi đã phá sản rồi mà kéo dài nữa rất “phiền hà”. Các thủ tục làm sao phải rút gọn, cải cách thủ tục hành chính cho nhanh.

Cần nghiên cứu đơn giản hóa thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh, tăng cường sự phối hợp giữa tòa án với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản.

Chủ tịch Quốc hội nói thêm, theo báo cáo tổng kết thi hành luật, thời gian từ khi bắt đầu thụ lý đến giải quyết vụ việc thường kéo dài phụ thuộc vào tính chất, mức độ phức tạp của vụ việc.

“Có vụ phá sản kéo dài 10 năm, 16 năm đến nay vẫn đang thi hành, chúng ta cần xem lại thời gian này”, ông nêu ví dụ.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị hoàn thiện các quy định về mất khả năng thanh toán và báo cáo tài chính.

Vấn đề này phải nghiên cứu, sửa đổi làm sao khái niệm là doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán theo hướng tăng thời hạn từ 3 tháng lên 6 tháng hoặc 1 năm, tránh lạm dụng bảo vệ doanh nghiệp khỏi phá sản.

Giải trình tại phiên họp, Phó chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến nêu rõ chi phí phá sản chính là một vướng mắc lớn.

Đây là nguyên nhân khiến nhiều doanh nghiệp “chết không chôn được vì không có tiền nộp chi phí”.

Theo ông Tiến, quan điểm của Chính phủ là miễn loại phí này. Tuy nhiên, để quy trình được vận hành, đặc biệt là chi trả cho quản tài viên, cần có một nguồn tài chính.

“Chúng tôi kính đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho phép thành lập một quỹ hoặc sử dụng ngân sách nhà nước cho mục đích này. Nếu không có cơ chế này, việc tháo gỡ sẽ rất khó khăn”, ông Tiến nêu.

Đề xuất trường hợp không áp dụng biện pháp cấm đảm nhiệm chức vụ sau khi doanh nghiệp phá sản

Trước đó, trình bày tờ trình, Phó chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến cho biết dự thảo luật bổ sung khái niệm “doanh nghiệp có nguy cơ mất khả năng thanh toán”.

Sửa đổi khái niệm “doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán”; quy định về lệ phí phục hồi; tạm ứng chi phí phục hồi, phá sản, chi phí phục hồi, phá sản…

Đồng thời, bổ sung trường hợp không áp dụng biện pháp cấm đảm nhiệm chức vụ sau khi doanh nghiệp, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản.

Cụ thể như doanh nghiệp, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản vì lý do khách quan hoặc sự kiện bất khả kháng.

Doanh nghiệp bị phá sản mà nguyên nhân dẫn đến phá sản không xuất phát từ hoạt động quản lý, điều hành, kiểm soát của người giữ chức vụ chủ tịch, tổng giám đốc, giám đốc, thành viên hội đồng quản trị của doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; người đại diện phần vốn góp của Nhà nước ở doanh nghiệp có vốn nhà nước được cử, chỉ định, bổ nhiệm.

Đối với quy định cấm đảm nhiệm chức vụ trên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Ngân sách Phan Văn Mãi đề nghị cân nhắc bổ sung quy định thời hạn đối với những đối tượng bị cấm đảm nhiệm chức vụ sau khi doanh nghiệp, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản.

Việc này là để họ có cơ hội sửa sai, rút kinh nghiệm từ thực tiễn quản lý điều hành, đóng góp vào phát triển nền kinh tế, bảo đảm phù hợp với chủ trương, chính sách của Nhà nước đối với những cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.