Bộ ba hoa hậu Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục không để ý đến chất lượng, quy trình sản xuất mà chỉ quan tâm việc dùng sự nổi tiếng, hình ảnh cá nhân “đẩy” thương hiệu kẹo Kera.
“Ăn một viên kẹo bằng cả đĩa rau luộc”, câu quảng cáo kẹo Kera từng khiến nhiều người dùng mạng xã hội bất ngờ, đặc biệt với người cần bổ sung chất xơ song lại lười ăn rau. Hình ảnh hoa hậu Thùy Tiên xinh đẹp, Quang Linh Vlogs chất phác cùng Hằng Du Mục năng nổ luôn xuất hiện cùng nhau trong các video quảng cáo khiến hơn 56.300 người tin và đã mua kẹo Kera, ngỡ rằng “cuộc cách mạng” cho thói quen ăn uống đã tới.
Nhưng sau ánh hào quang ấy thực chất là kịch bản được dàn dựng công phu, dẫn đến cáo buộc quảng cáo gian dối, thu lợi bất chính 12,4 tỷ đồng chỉ trong chừng hai tháng lên sóng.
Trước những sai phạm này, đầu tháng 9, Nguyễn Thúc Thùy Tiên (Hoa hậu Hòa bình quốc tế năm 2021) cùng Nguyễn Thị Thái Hằng (tức Hằng Du Mục, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt – CER), Phạm Quang Linh (tức Quang Linh Vlogs, Thành viên HĐQT), Lê Tuấn Linh (Giám đốc, đại diện pháp luật CER) và Lê Thành Công (Thành viên HĐQT) vừa bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C01) đề nghị truy tố về tội Lừa dối khách hàng, theo khoản 2 Điều 198 Bộ luật Hình sự.
Màn khởi đầu rầm rộ
Khởi nguồn của thương vụ bắt đầu từ tháng 7/2024 khi Quang Linh Vlogs cùng ba cộng sự Trần Chí Tâm (trợ lý), Lê Thành Công (bạn), Phạm Thị Nhật Lệ (chị ruột) và Hằng Du Mục ngồi lại bàn ý tưởng góp vốn mở công ty kinh doanh chung. Công là người đầu tiên gợi ý, đưa ra phương án sản xuất kẹo làm từ rau củ quả sạch vì thấy thị trường thực phẩm chức năng ở Việt Nam đang phát triển mạnh, dễ kiếm lời.
Đồng thời, Công muốn hoa hậu Thùy Tiên đồng hành với dự án, bởi “Tiên không thích ăn rau”. Thùy Tiên quen biết từ trước với Quang Linh và Công. Đây cũng không phải lần bắt tay làm ăn chung đầu tiên, khi trước đó ba người từng cùng mở công ty phân phối độc quyền nước hoa.
Hình ảnh bộ ba Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs và hoa hậu Thùy Tiên tại vườn cà rốt đi mượn. Ảnh: Cắt từ video
Thời điểm này, hoa hậu Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục là những người nổi tiếng, có ảnh hưởng trên mạng xã hội. TikTok và Facebook cá nhân của mỗi người đều có tổng trên 6 triệu lượt theo dõi.
Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt (CER) từ đó được ra đời, đăng ký lần đầu vào tháng 12/2024 tại TP HCM, vốn điều lệ 5 tỷ đồng, rồi tăng lên 15 tỷ, với ngành kinh doanh chính là sản xuất phim, quay video và chương trình truyền hình chi tiết, kinh doanh thực phẩm. Trong 6 cổ đông góp vốn, Quang Linh Vlogs giữ 13,67%, Hằng Du Mục 25%.
Theo thỏa thuận ban đầu, Thùy Tiên hưởng 25% lợi nhuận từ kinh doanh kẹo Kera, 6 cổ đông CER nhận phần còn lại. Cả nhóm đồng ý, giao Công tìm nhà máy sản xuất, Lê Tuấn Linh (bạn của Hằng Du Mục) làm giám đốc với nhiệm vụ thực hiện các thủ tục pháp lý và vận hành công ty.
Bộ ba KOL là Thùy Tiên, Quang Linh và Hằng Du Mục chịu trách nhiệm quay video, livestream giới thiệu sản phẩm trên mạng xã hội – điều vốn quá quen thuộc với họ. Cá nhân hoa hậu Thùy Tiên nhận thêm phần việc đại diện hình ảnh cho hãng và tham gia sự kiện, hoạt động thiện nguyện của công ty – công việc quen thuộc với một hoa hậu.
‘Cơn sốt’ kẹo Kera
Tháng 8/2024, CER hợp tác với Công ty Asia Life của Nguyễn Phong tại Đăk Lăk, một doanh nghiệp chuyên sản xuất sản phẩm bảo vệ sức khỏe. Mọi vấn đề về chọn nguyên liệu, thành phần, giá cả đều do Công và Phong chốt để “cạnh tranh với thị trường”. Slogan hướng tới là “hai viên kẹo tương ứng với một đĩa rau xanh luộc và đầy đủ vitamin cần thiết, dành cho người không ăn được nhiều rau”.
Đúng hai tháng sau, Asia Life chốt thành phần của kẹo gồm 29 nguyên liệu nhưng hàm lượng của 10 loại bột rau củ quả dưới dạng “chiết xuất” chỉ chiếm 0,747% và bắt đầu vào sản xuất từ 5/12/2024. Cùng lúc, Asia Life chuẩn bị hồ sơ pháp lý công bố sản phẩm.
Theo cơ quan điều tra, xuyên suốt quá trình nghiên cứu, thử nghiệm, sản xuất, Thùy Tiên và nhóm Chị Em Rọt dù là chủ sở hữu song không quan tâm đến chất lượng, thành phần. Nhóm này chỉ để tâm đến hình thức, mẫu mã của kẹo Kera để tập trung cho việc quảng cáo trên không gian mạng. Nhóm CER đưa ra yêu cầu trong 20 ngày phải có hàng để phục vụ cho phiên livestream đầu tiên vì “cuối năm có nhiều chương trình”.
Sản phẩm kẹo Kera.
Ngày 12/12/2024, buổi livestream đầu tiên của bộ ba bùng nổ: hơn 2.800 đơn hàng, 400 triệu đồng doanh thu chỉ trong vài giờ. Một cơn sốt trên thị trường thực phẩm chức năng mang tên kẹo rau củ Kera bắt đầu bùng nổ.
Nhận thấy có mức tiêu thụ tốt, lợi nhuận cao, nhóm CER mới dốc sức “đưa kẹo lên mây”. Họ bị cáo buộc biết rõ hàm lượng chất xơ chỉ đạt 0,935%/viên song chẳng quan tâm đến công dụng, thành phần và quy trình sản xuất mà chỉ tập trung vào việc lên kịch bản quay video quảng bá. Hình ảnh và danh tiếng cá nhân của bộ ba KOL được ưu tiên số 1. Riêng Thùy Tiên đòi tăng lợi nhuận 5-10% và được đồng ý cho sở hữu 30% (nâng 5% so với thỏa thuận ban đầu).
Trên các kênh Tiktok cá nhân của Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục đã diễn ra 6 buổi livestream quảng cáo, giới thiệu công dụng và bán sản phẩm, từ 12/12/2024 đến 16/1/2025. Trong đó, hoa hậu Thùy Tiên góp mặt ở 3 phiên.
Tại các buổi livestream, Tiên, Linh, Hằng liên tục giới thiệu, quảng bá về công dụng sai sự thật về kẹo Kera. Quang Linh nói “một viên kẹo sẽ tương ứng với một đĩa rau luộc của mọi người vì cái phần rau củ quả bổ sung chất xơ”; “không có rau thì đã có sản phẩm rất là dễ ăn như thế này”.
Hoa hậu Thùy Tiên chia sẻ: “Kera là một loại kẹo bổ sung chất xơ, dinh dưỡng cho tất cả mọi người chứ không chỉ dành riêng cho người không ăn rau giống mình. Trong mỗi viên kẹo có 10 loại rau củ quả khác nhau cùng với các loại vitamin”.
Mặt trái của hào quang
Nhằm thuyết phục và tạo ấn tượng hơn với khách hàng, bộ ba KOL trực tiếp bỏ công đến nông trại ở Đăk Lăk để quay video về quy trình khép kín và tự nhiên của “rau củ sạch”. Các đạo cụ được chuẩn bị sẵn như mũ, áo dài tay, găng tay, ủng cùng các xe công nông, máy cày, rổ đựng củ quả.
Do không có vùng nguyên liệu thật, nhóm này đã mượn vườn cà rốt của nông dân địa phương để giả làm “trang trại rộng 300 ha”. Cà rốt, rau má cùng 10 loại rau củ quả khác đang trái vụ nên họ mua sẵn từ bên ngoài, mang vào vườn cho Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs và hoa hậu Thùy Tiên “diễn”.
Hoa hậu Thùy Tiên trong trang phục làm vườn màu xanh còn cầm củ cà rốt tươi, nguyên rễ để ăn sống nhằm “thuyết phục khách hàng”. Các video sau đó được dàn dựng, ghép nhạc, chỉnh sửa công phu để đăng tải lên mạng xã hội.
Hằng Du Mục, Lê Tuấn Linh và Quang Linh Vlog (từ trái sang) cúi đầu xin lỗi tại cuộc gặp báo chí hồi tháng 3 sau khi bị phản ánh về chất lượng kẹo. Ảnh: Lê Nga
Sau các quảng cáo phóng đại, trong chừng hai tháng từ ngày lên sóng đầu tiên 12/12/2024 đến khi bị phản ánh về chất lượng hồi giữa tháng 2/2025, CER đã bán được 129.617 hộp kẹo Kera cho 56.385 khách hàng, thu về 17,5 tỷ đồng. Trừ đi khoản tiền đã thanh toán cho đơn vị sản xuất, nhóm này bị cơ quan điều tra cáo buộc thu lợi bất chính 12,4 tỷ đồng.
Bị dư luận chỉ trích, đầu tháng 3, hoa hậu Thùy Tiên đăng bài xin lỗi, nói đã “không kiểm chứng kỹ thông tin khi tham gia quảng cáo” song không thừa nhận kẹo Kera là sản phẩm của mình và cộng sự. Giữa tháng đó, Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục tổ chức họp báo cùng công ty CER, cúi đầu xin lỗi người dùng và thừa nhận sai sót trong việc truyền thông sản phẩm.
Ngoài số tiền thu lợi bất chính bị cáo buộc chung, cá nhân Hằng Du Mục được CER trả tiền hoa hồng liên kết qua Tiktok là 177 triệu đồng, Quang Linh Vlogs được trả 182 triệu đồng. “Cá nhân Tiên được Công ty CER trả tiền hoa hồng bằng phương thức tiếp thị liên kết qua Tiktok 6,8 triệu đồng do bán được 11.724 sản phẩm tại các phiên livestream”, kết luận điều tra nêu.
Hiện, các bị can và những người liên quan đã nộp lại tổng 14,8 tỷ đồng để khắc phục hậu quả vụ án. Trong đó hoa hậu Thùy Tiên được đánh giá thành khẩn khai báo, tự nguyện nộp lại 3,2 tỷ đồng; Quang Linh Vlogs nộp lại 1,2 tỷ đồng; Hằng Du Mục nộp 2,1 tỷ đồng.
Liên quan đến hành vi Sản xuất hàng giả là thực phẩm của Nguyễn Phong và một số bị can khác, cơ quan điều tra còn phát hiện các dấu hiệu tội phạm khác trong việc tiêu thụ, quảng bá sản phẩm. Do tính chất phức tạp và để thuận lợi cho việc xử lý, một phần hành vi đã được tách thành vụ án khác “nhằm bảo đảm điều tra triệt để”.
Để xảy ra các sai phạm trên, C01 cho rằng do hệ thống pháp luật về quảng cáo còn nhiều lỗ hổng. Quy định hiện hành đã cấm hành vi quảng cáo gian dối, gây hiểu lầm về sản phẩm, đặc biệt là sử dụng người nổi tiếng để xác nhận công dụng khi chưa được kiểm chứng khoa học. Quảng cáo phải thể hiện rõ là quảng cáo, minh bạch mối quan hệ tài trợ.
Trên thực tế, quảng cáo trực tuyến của người nổi tiếng thường “biến tướng” dưới dạng giới thiệu sản phẩm như trải nghiệm cá nhân, không gắn nhãn quảng cáo, không tiết lộ được trả tiền. Điều này khiến người xem nhầm tưởng đó là khuyến nghị thật. Đến nay chưa có cơ chế kiểm duyệt nội dung quảng cáo trên không gian mạng, trong khi bất kỳ cá nhân nào cũng có thể quảng bá thực phẩm trên mạng xã hội mà nhà chức trách khó phát hiện, kiểm tra, giám sát.
Phạm Dự