TP HCMTòa buộc các ngân hàng phải trả lại sổ tại dự án Khu dân cư Hiệp Bình Phước mà chủ đầu tư đã tự ý đem đi thế chấp, để làm thủ tục cấp giấy chứng nhận cho người dân.
Ngày 27/8, TAND TP HCM tuyên phạt bị cáo Lưu Quang Lãm (66 tuổi, cựu chủ tịch HĐQT Công ty Đại Hải) mức án tù chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Ngô Xuân Trường (50 tuổi, cựu chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc Công ty Đại Hải) mức án 14 năm tù về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Theo HĐXX, hành vi của các bị cáo đã xâm phạm trực tiếp đến tài sản, lợi ích của người dân gây ra hậu quả nghiêm trọng, các bị cáo phạm tội hai lần trở lên… nên cần có hình phạt nghiêm khắc.

Bị cáo Ngô Xuân Trường (trước) và bị cáo Lưu Quang Lãm (áo trắng bên phải, được tại ngoại) tại phiên tòa. Ảnh: Bình Nguyên
Về trách nhiệm dân sự, tòa buộc Lãm phải trả lại phần dư nợ cho các ngân hàng. Đối với những người dân đã mua đất từ chủ đầu tư và thực hiện các giao dịch mua lại nhà hợp pháp, sống ổn định lâu dài và đã được UBND TP Thủ Đức cấp số nhà nhưng bị chiếm dụng sổ mang đi thế chấp, tòa buộc ngân hàng phải bàn giao lại giấy chứng nhận cho Công ty Đại Hải. Sau đó, công ty này có trách nhiệm liên hệ với cơ quan có thẩm quyền để làm thủ tục cấp giấy chứng nhận cho người dân.
Trường hợp Công ty Đại Hải không thực hiện thì người dân được quyền liên hệ với cơ quan chức năng để làm thủ tục cấp giấy chứng nhận cho tài sản của mình.
Liên quan đến hoạt động cấp tín dụng của các ngân hàng trong quá trình cho vay, HĐXX kiến nghị tiếp tục điều tra làm rõ trách nhiệm của các cá nhân về hành vi Vi phạm quy định trong hoạt động của các tổ chức tín dụng để xem xét xử lý.

Cư dân theo dõi phiên xử tại tòa. Ảnh: Hải Duyên
Dự án Khu dân cư Hiệp Bình Chánh có diện tích gần 58.000 m2, được cơ quan chức năng giao cho Công ty TNHH Tư vấn đầu tư xây dựng K&N (sau đổi tên thành Công ty Đại Hải) làm chủ đầu tư từ năm 2001. Hai năm sau, công ty ký hợp tác với Chi nhánh Tổng công ty Sông Đà (nay là Công ty cổ phần ANI) để phân lô bán nền. Theo thỏa thuận, Đại Hải được hưởng 180 nền, Sông Đà được 239 nền. Các lô đất sau đó được bán cho khách hàng.
Bản án xác định, quá trình kinh doanh, ông Lãm có vay tiền của một số người và hùn vốn đầu tư. Năm 2012, với tư cách là Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty Đại Hải, ông Lãm dù biết 115 thửa đất nằm trong dự án Khu dân cư Hiệp Bình Chánh đã bán cho dân, vẫn ký 7 hợp đồng thế chấp, bảo lãnh cho 6 công ty khác vay tổng cộng hơn 208 tỷ đồng.
Sau khi sự việc bị phát hiện, bị cáo Lãm cùng một số người liên quan thanh toán các khoản nợ tại ngân hàng và đưa tài sản khác vào hoán đổi các giấy chứng nhận của người dân. Đến nay, các ngân hàng đã nhận được tiền thanh toán nợ và tài sản để cấn trừ nợ và không có yêu cầu liên quan đến số tiền bị cáo đứng ra bảo đảm cho các công ty vay. Riêng Ngân hàng Đông Á có đơn tố cáo Lãm chiếm đoạt tài sản với số tiền nợ gốc là 52 tỷ đồng.
Đối với bị cáo Trường, trong thời gian làm giám đốc Công ty Đại Hải, do nợ hơn 36 tỷ đồng của nhiều người, bị cáo đã mang 17 lô đất trị giá hơn 10,7 tỷ đồng (đã bán cho cư dân) đi thế chấp và sang nhượng cho nhiều chủ nợ để cấn trừ. Các lô đất này tiếp tục bị bán, cầm cố lòng vòng cho nhiều bên. Quá trình điều tra và tại tòa, các bị cáo thừa nhận hành vi sai phạm.
Vụ án khiến hàng trăm hộ dân tại Khu dân cư Hiệp Bình Chánh nhiều năm nay sống trong lo lắng, thấp thỏm. Bởi đất đã mua bị chủ đầu tư đem thế chấp ngân hàng, khiến quyền sở hữu hợp pháp của họ bị xâm phạm. Nhiều người chưa nhận được sổ đỏ dù xây nhà ở lâu năm, không thể thực hiện thủ tục hành chính như xin cấp số nhà hay đăng ký cho con đi học. Có hộ vay tiền để mua đất nhưng đến nay nợ đã nhân lên gấp nhiều lần do không có sổ.
Hải Duyên