Công nhân lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mái nhà tại TP.HCM – Ảnh: NGỌC HIỂN
Bộ Công Thương đã công bố bản tổng hợp ý kiến, tiếp thu, giải trình ý kiến góp ý của cơ quan, tổ chức, cá nhân và đối tượng chịu sự tác động từ dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định về chính sách hỗ trợ cho hộ gia đình lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ và hệ thống lưu trữ điện cùng với dự thảo lần ba của quyết định này để lấy ý kiến.
Mỗi hộ được hỗ trợ từ 2-3 triệu đồng
Theo dự thảo mới được Bộ Công Thương đưa ra, sẽ hỗ trợ tiền lắp đặt hệ thống điện mặt trời từ 1 – 1,5 triệu đồng và bổ sung hỗ trợ tiền lắp đặt hệ thống lưu trữ năng lượng BESS kèm theo từ 1 – 1,5 triệu đồng (có điều kiện tối thiểu về công suất lắp đặt).
Ngoài ra là việc hỗ trợ vốn vay đầu tư hệ thống điện mặt trời là 4 triệu/kWp áp dụng cho phần công suất đến 5 kWp và đầu tư BESS tối thiểu là 2 triệu đồng/kWh áp dụng cho phần công suất đến 10 kWh.
Trước đó khi góp ý vào dự thảo lần hai, Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng cần cân nhắc hình thức hỗ trợ cấp tiền đầu tư trực tiếp trong quá trình đầu tư lắp đặt hệ thống điện mặt trời hộ gia đình.
Bởi mức hỗ trợ tiền đầu tư trực tiếp 500.000 đồng/kWp, nếu triển khai trên quy mô lớn (ví dụ: phát triển 50 GWp điện mặt trời tự sản tự tiêu theo định hướng) sẽ đòi hỏi một nguồn ngân sách nhà nước rất lớn, ước tính khoảng 25.000 tỉ đồng.
Khoản chi này đặt ra thách thức lớn về tính khả thi trong cân đối ngân sách và tiềm ẩn rủi ro lãng phí, thất thoát kinh phí trong quá trình quản lý và chi trả.
Cùng đó, bộ này đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc bổ sung chính sách ưu đãi có trọng tâm nhằm phát triển điện mặt trời tại những khu vực có nhu cầu sử dụng điện lớn, thường xuyên thiếu điện, hoặc vùng có vị trí chiến lược để tối ưu hiệu quả và tăng cường an ninh năng lượng.
Thêm tới 16% nguồn điện nếu lắp điện mặt trời
Giải trình thêm, Bộ Công Thương cho hay với số lượng khoảng 28 triệu hộ dân trên cả nước, để đạt được mục tiêu 50% số hộ dân lắp điện mặt trời mái nhà tự sản xuất – tự tiêu thụ theo Quy hoạch điện 8, số tiền hỗ trợ trực tiếp có thể lên đến khoảng 42.000 tỉ đồng.
“Tuy nhiên mức tiền hỗ trợ này là tối đa, còn thực tế phụ thuộc điều kiện ngân sách của địa phương và nhu cầu lắp đặt của hộ gia đình. Quy định này áp dụng chung cho tất cả các hộ dân để đảm bảo tính công bằng. Các hộ dân ở vùng sâu, vùng xa, hải đảo, khu vực có hạ tầng điện yếu đã có những quy định ưu tiên đầu tư, chính sách hỗ trợ khác” – Bộ Công Thương nêu.
Với mức chi như trên, Bộ Công Thương tính toán mỗi năm tổng ngân sách nhà nước sẽ phải chi hỗ trợ khoảng 8.400 tỉ đồng (khoảng 250 tỉ đồng/tỉnh/năm), nên cần được Bộ Tài chính cân đối hằng năm giữa nguồn ngân sách trung ương và địa phương.
Về hiệu quả, bộ cho rằng nếu mỗi hộ dân lắp đặt trung bình khoảng 03 kWp thì điện lượng sản xuất hằng năm có thể lên đến hơn 50 tỉ kWh, tương đương 16% nhu cầu điện của cả nước năm 2024.
Đối với hệ thống điện quốc gia, các nguồn điện phân tán này sẽ giúp giảm chi phí đầu tư và vận hành lưới điện truyền tải; giảm chi phí mua điện từ các nguồn điện giá thành cao hơn; giảm phát thải ròng cho quốc gia;…
Đối với các hộ dân thì sẽ giảm tiền mua điện từ hệ thống điện, đặc biệt những hộ tiêu thụ nhiều điện thuộc bậc thang giá điện cao. Tuy vậy với tổng vốn đầu tư khá lớn (bình quân khoảng 50 triệu đồng/hộ dân), thì còn nhiều hộ dân cần hỗ trợ vay vốn để đầu tư.