Cục phó Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử cho rằng cần có chế tài quản lý và xử lý nghiêm sai phạm của các KOL, thậm chí áp dụng biện pháp hạn chế biểu diễn, xuất hiện trên truyền thông.
Sáng 18/8, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia và Cục an ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Bộ Công an phối hợp tổ chức hội nghị “KOL với kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”. Hơn 300 KOL – những người có sức ảnh hưởng trên không gian mạng – được mời tham dự.
Thiếu tướng Lê Xuân Minh, Cục trưởng An ninh mạng Bộ Công an, đánh giá trong kỷ nguyên số, KOL đã và đang trở thành lực lượng đặc biệt góp phần định hình nhận thức xã hội, dẫn dắt xu hướng, thúc đẩy sáng tạo và quảng bá, lan tỏa bản sắc giá trị Việt Nam ra thế giới. Đây sẽ là những “đại sứ số”, góp phần xây dựng Việt Nam và thực hiện bộ tứ trụ cột kiến tạo kỷ nguyên mới.
Các đại biểu ấn nút ra mắt Liên minh “niềm tin số”. Ảnh: Phạm Dự
Theo ông Minh, Đảng, Nhà nước luôn dành sự quan tâm đặc biệt và ban hành nhiều chủ trương, chính sách tạo môi trường phát triển lành mạnh cho KOL. Với sự ảnh hưởng lớn, mỗi KOL cần ý thức sâu sắc về tác động của mình trong từng phát ngôn, hình ảnh, hành động. Các cơ quan quản lý, nền tảng công nghệ chung tay định hướng, hỗ trợ cùng kiến tạo môi trường lành mạnh để KOL nêu cao lòng yêu nước, phát huy sức ảnh hưởng tích cực, thúc đẩy kinh tế, văn hóa, xã hội ngày càng phát triển.
Hôm nay, Liên minh “niềm tin số” được ra mắt, sẽ tập hợp các KOL cùng cơ quan quản lý, nền tảng, doanh nghiệp và báo chí. Từ đó, tất cả chung tay chống lại tin giả, lừa đảo trực tuyến, quảng cáo kém minh bạch và lan tỏa giá trị tích cực, nhân văn trong cộng đồng.
Chương trình “Tín nhiệm người có ảnh hưởng” cũng được khởi động, hướng đến việc thiết lập hệ thống đánh giá uy tín và trách nhiệm xã hội của KOL/KOC. Đây là công cụ quan trọng giúp công chúng, doanh nghiệp và các nền tảng có cơ sở nhận diện, hợp tác với những cá nhân thực sự lan tỏa giá trị tích cực và đáng tin cậy.’
Nhiều KOL dùng uy tín cá nhân để bán hàng giả
Hội nghị hôm nay đã tổ chức tọa đàm “niềm tin và kỳ vọng” để chia sẻ về niềm tin của KOL với công chúng và ngược lại – niềm tin của người dân với thời đại công nghệ số.
Dưới góc độ nhà quản lý, ông Hoàng Ninh, Cục phó Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương, cho hay thương mại điện tử ngày càng phát triển, trong đó vai trò, đóng góp của KOL là không nhỏ.
Tuy nhiên, gần đây nhiều KOL lợi dụng uy tín cá nhân để bán sản phẩm là hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Một số KOL cung cấp thông tin không minh bạch dẫn đến ảnh hưởng đến doanh nghiệp, nhãn hàng và mất niềm tin với nhân dân.
Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Đỗ Quang Vinh, Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng SHB, nhận định KOL là những người dẫn dắt quan điểm. Họ có thể là nhà quản lý, chuyên gia, doanh nhân, nhà giáo, bác sĩ, nhà báo tới các bạn trẻ sáng tạo nội dung. KOL là cá nhân hay tổ chức, nếu được định hướng đúng sẽ tạo thêm độ lan tỏa cho khát vọng phát triển của dân tộc.
Chế tài nào cho KOL có vi phạm?
Tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Cục phó Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, cho biết hiện chưa có các quy định cụ thể về quản lý KOL sao cho hiệu quả, trong khi nhiều KOL vi phạm pháp luật, đạo đức, trái thuần phong mỹ tục.
Theo bà, cần có chế tài quản lý và xử lý nghiêm sai phạm của các KOL. Thậm chí áp dụng biện pháp hạn chế biểu diễn và hạn chế sự xuất hiện trên truyền thông với người có vi phạm, gây tác động xấu đến xã hội.
“Cần có quy tắc về việc người nổi tiếng tự do sáng tạo nội dung như thế nào, cái gì được phép, cái gì không được”, bà Huyền nêu quan điểm và cho rằng có thể Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch sẽ xây dựng quy chế về việc hạn chế sự xuất hiện của người vi phạm. Để triển khai được biện pháp này cần có thời gian tuyên truyền, hướng dẫn và có sự phối hợp của các bộ ngành liên quan.
Thông điệp bà Nguyễn Thị Thanh Huyền gửi đi tại hội nghị. Ảnh: Phạm Dự
Viện dẫn kinh nghiệm từ Trung Quốc, bà Huyền cho hay nước bạn coi KOL là biểu tượng về các giá trị văn hóa, xã hội và là lối sống cho giới trẻ. Trung Quốc coi việc quản lý KOL là trọng tâm của nền quản trị văn hóa tư tưởng và cần “quản đúng và dùng đúng”.
Ở Trung Quốc, KOL không được có các hành vi trái pháp luật hoặc vi phạm đạo đức, văn hóa. Khi tham gia quảng cáo, KOL phải minh bạch trong hoạt động, không được lẫn lộn giữa quảng cáo và đánh giá của cá nhân. Người vi phạm sẽ bị xử phạt rất nghiêm, từ phạt hành chính đến phạt tù hoặc là phong sát – một biện pháp nghiêm khắc rất hiệu quả.
Thực tế, nhiều KOL ở Trung Quốc đã bị áp dụng biện pháp phong sát kéo dài một vài năm hoặc vĩnh viễn. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến sự nghiệp của họ, có thể “là mất trắng”. Ba cơ quan được quyền xử phạt là Tổng cục phát thanh truyền hình, Cục Quản lý không gian mạng và Ban Tuyên giáo.
Nêu ví dụ tại Hàn Quốc, bà Huyền cho hay người nổi tiếng “rất dễ bị khán giả quay lưng” bởi được coi là tấm gương để khán giả noi theo. Hàn Quốc rất quan trọng các KOL không vi phạm pháp luật, không có hành vi lệch chuẩn đạo đức.
Nhưng khác với Trung Quốc, Hàn Quốc không phải cơ quan nhà nước quản lý mà các cơ quan truyền thông, đài truyền hình sẽ đưa ra quy định để “tẩy chay” KOL. 15 năm qua, nhiều người nổi tiếng ở Hàn Quốc đã bị “tẩy chay” từ một vài năm đến vĩnh viễn.
Các khách mời tại tọa đàm. Ảnh: Phạm Dự
Nhìn lại thực trạng ở Việt Nam, vị Cục phó khuyến nghị các công ty quảng cáo và nhãn hàng cần cân nhắc kỹ lưỡng khi lựa chọn KOL ký hợp đồng quảng cáo sản phẩm. Việc này nhằm đảm bảo an toàn thương hiệu, nhãn hàng cũng thể hiện được rõ nguồn gốc.
Bên cạnh đó, KOL cũng cần tham gia truyền thông chính sách, sáng tạo nội dung số tích cực, giữ gìn văn hóa. Từ đó, KOL “trở thành đại sứ văn hóa”, đưa văn hóa Việt Nam ra thế giới.
Phạm Dự