Khu “đất vàng” có vị trí đắc địa tại trung tâm TP.HCM – Ảnh: CHÂU TUẤN
Trong vụ án “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Tổng Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood II), Cơ quan An ninh điều tra Công an TP.HCM đã làm việc và xác định nhiều cá nhân, tổ chức liên quan có hành vi sai phạm.
Công chứng viên công chứng cho hợp đồng trái luật
Cơ quan điều tra xác định trong thời gian công tác tại Phòng Công chứng số 7, ông H.M.T. đã trực tiếp công chứng cho “Hợp đồng góp vốn và chuyển nhượng quyền sử dụng đất ngày 23-12-2015 giữa Vinafood II với Công ty Việt Hân Sài Gòn”.
Công chứng viên H.M.T. là người trực tiếp soạn thảo hợp đồng trên cơ sở đề nghị và các thông tin, tài liệu do ông Đinh Trường Chinh (51 tuổi, cựu chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Phát triển và kinh doanh nhà) và ông Huỳnh Thế Năng (66 tuổi, cựu tổng giám đốc Vinafood II) cung cấp.
Hợp đồng do ông T. soạn thảo có nội dung trái với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và vi phạm các quy định tại Luật đất đai 2013, Luật kinh doanh bất động sản năm 2014 và Bộ luật dân sự 2015.
Mặc dù công chứng viên này đã có hành vi công chứng cho hợp đồng có nội dung trái luật, trái chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.
Tuy nhiên Cơ quan điều tra cho rằng cần tiếp tục điều tra, xác minh thu thập thêm thông tin, tài liệu để làm rõ công chứng viên có cấu kết với ông Huỳnh Thế Năng và Đinh Trường Chinh trong quá trình thực hiện công chứng cho hợp đồng nêu trên hay không.
Bên cạnh đó cần làm rõ tại thời điểm thực hiện công chứng, ông T. có biết hợp đồng trên có nội dung sai phạm không. Quá trình thực hiện công chứng, công chứng viên đã thực hiện đầy đủ, đúng trình tự thủ tục được quy định theo Luật Công chứng 2014 hay chưa.
Quá trình điều tra không thu thập được thông tin, tài liệu chứng minh công chứng viên có vụ lợi khi thực hiện công chứng cho hợp đồng trên.
Bên ngoài khu đất 33 Nguyễn Du, phường Sài Gòn, TP.HCM – Ảnh: CHÂU TUẤN
Nhiều cá nhân tại Văn phòng đăng ký đất đai thừa nhận sai phạm
Bên cạnh đó cơ quan điều tra xác định một số cá nhân tại Văn phòng đăng ký đất đai TP.HCM trong quá trình thực hiện cập nhật biến động quyền sử dụng đất và tài sản trên khu “đất vàng” từ Vinafood II sang cho Công ty Việt Hân Sài Gòn đã có sai phạm.
Dù hợp đồng góp vốn và chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa Viņafood II và Công ty Việt Hân Sài Gòn thể hiện việc Vinafood II chuyển nhượng một phần giá trị quyền sử dụng đất trị giá 570 tỉ đồng là trái với chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.
Nhưng khi thực hiện cập nhật biến động chủ quyền sử dụng đất, Văn phòng đăng ký đất đai đã không thực hiện đầy đủ việc kiểm tra, đối chiếu hồ sơ đăng ký với các quy định của pháp luật, các văn bản chỉ đạo của cấp trên nên không phát hiện được các sai phạm, do đó vẫn thực hiện cập nhật biến động sang tên chủ quyền sử dụng đất trái pháp luật cho Công ty Việt Hân Sài Gòn vào ngày 25-3-2016.
Hợp đồng góp vốn và chuyển nhượng quyền sử dụng đất trên thể hiện việc chuyển nhượng một phần giá trị quyền sử dụng đất và góp vốn bằng một phần giá trị quyền sử dụng đất, nhưng thực tế khu đất chưa thực hiện việc đo đạc tách thửa, chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho từng phần.
Do đó việc Văn phòng đăng ký đất đai vẫn thực hiện cập nhật biến động chủ quyền sử dụng đất cho Công ty Việt Hân Sài Gòn là vi phạm các quy định Luật đất đai 2013, Luật kinh doanh bất động sản năm 2014 và các quy định liên quan.
Ngoài ra do hợp đồng góp và chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa Vinafood II và Công ty Việt Hân Sài Gòn có nhiều sai phạm nên có căn cứ để xác định đây là giao dịch dân sự vô hiệu theo các quy định tại Bộ luật dân sự 2015. Vì vậy, việc Văn phòng đăng ký đất TP. HCM cập nhật biến động chủ quyền sử dụng đất dựa trên hợp đồng dân sự vô hiệu là không đảm bảo căn cứ pháp luật.
Tại cơ quan điều tra, 3 cá nhân tại Văn phòng đăng ký đất đai TP.HCM đã thừa nhận toàn bộ hành vi sai phạm.
Những người này khai hành vi sai phạm không có động cơ vụ lợi và không bị áp lực hay chỉ đạo từ ai, mà do tin tưởng hợp đồng là đúng theo quy định của pháp luật, vì đã được Phòng Công chứng số 7 thực hiện công chứng.
Đồng thời do khối lượng công việc nhiều nên đã không kiểm tra, đối chiếu kỹ lưỡng các nội dung của hợp đồng với các quy định của pháp luật, Nghị định, các văn bản chỉ đạo của cấp trên nên không phát hiện được sai phạm.
Cơ quan điều tra đánh giá hành vi sai phạm nêu trên đã dẫn đến việc thúc đẩy giao dịch góp vốn, chuyển nhượng quyền sử dụng đất trái pháp luật được thực hiện trót lọt, gây hậu quả thiệt hại đặc biệt lớn cho tài sản nhà nước với số tiền là 970 tỉ đồng.
Cơ quan An ninh điều tra Công an TP.HCM đã tách hành vi của công chứng viên Phòng Công chứng số 7 và các cá nhân tại Văn phòng đăng ký đất đai TP.HCM để tiếp tục điều tra, xác minh làm rõ.
“Đất vàng” bị thâu tóm thế nào?
Cơ quan điều tra xác định ông Huỳnh Thế Năng và ông Đinh Trường Chinh đã bàn bạc, lấy lý do Vinafood II phải liên kết với Công ty Việt Hân thành lập Công ty Việt Hân Sài Gòn để tiếp tục thực hiện dự án.
Tuy nhiên việc lập Công ty Việt Hân Sài Gòn thực chất là để hợp pháp hóa cho việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại số 33 Nguyễn Du và số 34, 36, 42 Chu Mạnh Trinh, phường Sài Gòn, TP.HCM (phường Bến Nghé, quận 1 cũ).
Cơ quan điều tra cáo buộc, sau khi nhận chuyển nhượng toàn bộ quyền sử dụng đất từ Vinafood II, ông Chinh đã bán 99% vốn góp (thực tế là 99% giá trị khu đất thuộc sở hữu nhà nước) cho Công ty Mùa Đông với giá 1.683 tỉ đồng.
Theo cơ quan điều tra, mặc dù đến nay ông Chinh không thừa nhận việc chuyển nhượng khu đất cho Công ty Mùa Đông thông qua người trung gian, không thừa nhận hưởng lợi nhưng có đủ căn cứ xác định ông Chinh nhận chuyển nhượng khu đất của Vinafood II với giá thấp (730 tỉ đồng), sau đó chuyển nhượng cho Công ty Mùa Đông với giá cao để hưởng chênh lệch 970 tỉ đồng.