Hà NộiTrong vụ án hậu quả đặc biệt lớn, VKS đánh giá nhiều bị cáo đã “suy thoái”, vụ lợi và bị doanh nghiệp thao túng, do vậy cựu bí thư Lan phải nhận án đề nghị cao nhất trong 9 người nhận hối lộ.
Sáng 27/6, bản luận tội đối với 41 người trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn và nhiều tỉnh thành được đại diện VKSND Hà Nội công bố sau 3 ngày xét hỏi.
Theo đó, Nguyễn Văn Hậu (tức Hậu “Pháo”, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Phúc Sơn) bị VKS đề nghị 17-18 năm tù về tội Đưa hối lộ, 11-12 năm do Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng và 15-16 năm tù về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Tổng hợp mức án 30 năm tù.
Cựu Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Thị Thúy Lan bị đề nghị 14-15 năm tù; cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lê Duy Thành 9-10 năm tù, đều về tội Nhận hối lộ.
Cùng tội Nhận hối lộ, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Cao Khoa cùng ông Lê Viết Chữ (cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh, cựu Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi) và Đặng Văn Minh (cựu Giám đốc Sở Giao thông Vận tải, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi) mỗi người 7-8 năm tù.
Cựu bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan. Ảnh: Ngọc Thành
Với tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Phạm Văn Vọng, cựu Chủ tịch tỉnh Phùng Quang Hùng và cựu Phó chủ tịch tỉnh Hà Hòa Bình cùng bị đề nghị 4 năm đến 4 năm 6 tháng tù.
Hình phạt tù treo được VKS đề nghị áp dụng với cựu Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ Ngô Đức Vượng, án 24-30 tháng và Nguyễn Doãn Khánh (cựu Chủ tịch UBND tỉnh, cựu Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ) 24-30 tháng.
>> Chi tiết mức án của 41 bị cáo
Về dân sự, VKS đề nghị buộc Hậu nộp 1.164 tỷ đồng hưởng lợi vào ngân sách Nhà nước. Trong đó ghi nhận đã tự bồi thường 84,1 tỷ đồng và việc Hậu cùng Tập đoàn Phúc Sơn xin tự nguyện khắc phục toàn bộ thiệt hại trong vụ án.
VKS cũng đề nghị tịch thu sung công quỹ Nhà nước toàn bộ tiền nhận hối lộ trong vụ án cùng tiền do hưởng lợi mà có và tiền của những người liên quan nộp lại. Bị cáo nào chưa nộp tiền cần tiếp tục truy thu.
Bị cáo Hậu “Pháo”. Ảnh: Ngọc Thành
Dùng tiền để tạo mối quan hệ
VKS xác định từ năm 2008-2023, Nguyễn Văn Hậu, trong quá trình thực hiện 14 dự án, gói thầu tại Vĩnh Phúc, Quảng Ngãi, Phú Thọ, đã trực tiếp thực hiện, chỉ đạo nhân viên cấp dưới hoặc cấu kết với các đơn vị khác thực hiện các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về đấu thầu, kế toán.
Hành vi sai phạm của Hậu và các đồng phạm gây hậu quả thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước, với tổng số tiền hơn 1.160 tỷ đồng.
Trong đó, hậu quả thiệt hại từ hành vi vi phạm quy định về kế toán là 504,5 tỷ đồng. Sai phạm của Hậu còn dẫn đến hàng loạt cán bộ địa phương bị xử lý hình sự, kỷ luật, làm giảm niềm tin của nhân dân, gây bức xúc dư luận.
Ngoài ra, Hậu “Pháo” còn lợi dụng mối quan hệ, dùng tiền, lợi ích vật chất để móc nối, câu kết với các cá nhân có chức vụ, quyền hạn trong các cơ quan quản lý Nhà nước tại các địa phương, hoặc thuộc các đơn vị tư vấn, để những cá nhân này thực hiện hành vi trái pháp luật theo yêu cầu, đề nghị của Hậu, tạo điều kiện cho các Công ty thuộc Hệ sinh thái Phúc Sơn trúng thầu, hưởng lợi bất hợp pháp, gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản Nhà nước.
“Hậu đã đưa tiền cho lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND, các sở ngành tỉnh Vĩnh Phúc, Quảng Ngãi với tổng số tiền 132 tỷ đồng, để những người này lợi dụng chức vụ, quyền hạn, thực hiện công việc theo đề nghị của Hậu, giúp Tập đoàn Phúc Sơn trúng thầu”, đại diện VKS cụ thể hóa.
Tại vụ án này, Vĩnh Phúc có nhiều cán bộ bị xét xử nhất với 15 người, trong đó có hai cựu Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Thị Thúy Lan, Phạm Văn Vọng; cựu Phó bí thư thường trực Phạm Hoàng Anh, hai cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lê Duy Thành, Phùng Quang Hùng.
Bà Lan và ông Thành bị cáo buộc nhận hối lộ nhiều nhất, lần lượt 47,9 tỷ đồng và 49,8 tỷ đồng.
Bị cáo Lê Duy Thành trả lời xét hỏi. Ảnh: Ngọc Thành
Lợi ích nhóm, bị doanh nghiệp thao túng
Về nguyên nhân, điều kiện dẫn đến hành vi phạm tội của các bị cáo, đại diện VKS chỉ ra rằng, còn có sơ hở, thiếu sót trong một số văn bản quy định pháp luật trong công tác quản lý Nhà nước về xây dựng, đấu thầu, thuế, định giá tài sản; còn các cán bộ địa phương “suy thoái về phẩm chất, vì động cơ vụ lợi đã câu kết doanh nghiệp, tạo nên nhóm lợi ích và lợi ích nhóm, bị doanh nghiệp thao túng”.
“Hành vi của các bị cáo đặc biệt nghiêm trọng, cần xét xử nghiêm mới có tính răn đe, phòng ngừa chung”, VKS nêu quan điểm, đề nghị HĐXX nghiêm trị các bị cáo chủ mưu, thao túng; các bị cáo có chức vụ, quyền hạn, nhận hối lộ để chỉ đạo cấp dưới thực hành hành vi trái pháp luật, hướng lợi ích cho Hậu. Bởi những chỉ đạo của cán bộ này có tính chất quyết định, là nguyên nhân quan trọng gây ra hậu quả thiệt hại của vụ án.
Tuy nhiên, VKS cũng đề nghị HĐXX xem xét các tình tiết giảm nhẹ của các bị cáo. Đối với người có vai trò không đáng kể, thực hiện hành vi theo chỉ đạo cấp trên, VKS đề nghị tòa khoan hồng, giảm nhẹ.
VKS ghi nhận Hậu đã nộp tiền mặt 84 tỷ đồng, bị thu giữ 28 tỷ đồng, 285 tỷ đồng trong tài khoản ngân hàng bị phong tỏa, hơn 300.000 USD tiền mặt 501 cây vàng, hơn 1.400 thửa đất bị kê biên và 884 thửa bị ngăn chặn giao dịch… Bị cáo có nguyện vọng dùng khắc phục hậu quả.
Các cựu quan chức đã nộp đủ và thừa tiền hưởng lợi: cựu Bí thư Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan nhận 49,7 tỷ đồng đã nộp đủ; cựu chủ tịch Lê Duy Thành nhận 20 tỷ đồng và 1,3 triệu USD, đã nộp 31 tỷ đồng và 830.000 USD; cựu phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Phạm Hoàng Anh nhận hối lộ hơn 800 triệu đồng nhưng khắc phục 18 tỷ đồng…
Các bị cáo thừa nhận hành vi
Các kiểm sát viên VKSND Hà Nội thực hành quyền công tố tại tòa. Ảnh: Danh Lam
Trước đó, quá trình xét xử, các cựu cán bộ nhận hối lộ và người đưa hối lộ hầu như đều khóc khi trình bày hoàn cảnh phạm tội và sự ân hận khi nhận ra sai phạm.
Các cựu cán bộ khai “ngỡ ngàng” khi được Hậu cho nhiều tiền. Họ nhận để làm từ thiện, chữa bệnh cho vợ, để dưỡng già, mua ôtô, mua đất và đều xác định là tiền cảm ơn, không vòi vĩnh.
Hậu khai đưa tiền vì thương cán bộ nhà nghèo, già yếu, hoàn cảnh khó khăn, biết ơn vì tạo điều kiện. Hậu trình bày điều kiện kinh tế, đảm bảo khắc phục được hậu quả trong 4 ngày.
Đại diện địa phương nói nhiều công trình Phúc Sơn đã 10-15 năm vẫn dùng tốt, khai mở bộ mặt đô thị và phát triển kinh tế địa phương. Họ xin tòa xét công lao, giảm án cho các cựu lãnh đạo.
Phiên tòa dự kiến diễn ra 11 ngày, hiện ở ngày thứ tư với phần bào chữa của các luật sư.
Phạm Dự – Thanh Lam