Xin hỏi trường hợp của tôi xin nghỉ việc hưởng lương hưu được không và cần những thủ tục gì?
– Luật sư Nguyễn Quốc (Đoàn luật sư TP.HCM) trả lời:
Luật sư Nguyễn Quốc – Ảnh: T.L
Trường hợp của anh/chị – sinh tháng 10-1973 (51 tuổi 6 tháng), đã tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) từ tháng 4-1998 đến nay – hoàn toàn có thể xem xét điều kiện nghỉ hưu trước tuổi nếu bị suy giảm khả năng lao động, theo đúng quy định pháp luật hiện hành.
Hiện nay, điều 55 Luật BHXH 2014 quy định về điều kiện nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động vẫn có hiệu lực đến ngày 30-6-2024.
Từ ngày 1-7-2025, Luật BHXH 2024 chính thức có hiệu lực và thay thế toàn bộ quy định cũ, trong đó điều 65 của Luật BHXH 2024 mới quy định rõ ràng hơn về quyền nghỉ hưu sớm nếu người lao động bị suy giảm khả năng lao động.
Cụ thể, người lao động thuộc các nhóm như anh/chị (người làm việc theo hợp đồng, viên chức, công chức…) nếu có tối thiểu 20 năm đóng BHXH sẽ được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với nghỉ đúng tuổi nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
1. Có tuổi thấp hơn tối đa 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu được quy định Bộ luật Lao động và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%.
2. Có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu, nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
3. Có đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, theo danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
Về tuổi nghỉ hưu, theo khoản 2 điều 4 nghị định 135/2020/NĐ-CP, lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu được quy định như sau: trong năm 2025, tuổi nghỉ hưu của nam là 61 tuổi 3 tháng, nữ là 56 tuổi 8 tháng.
Như vậy, nếu anh/chị là nam 52 tuổi thì có thể nghỉ hưu trước tuổi trong năm 2025 nếu:
1. Có kết luận giám định suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, vì anh/chị thấp hơn 9 tuổi 9 tháng so với tuổi nghỉ hưu theo lộ trình (61 tuổi 3 tháng).
2. Hoặc anh/chị đã có đủ 15 năm làm nghề đặc biệt nặng nhọc, độc hại và bị suy giảm từ 61% trở lên.
Trường hợp anh/chị là nữ 51 tuổi 6 tháng thì sẽ được nghỉ hưu sớm vào ngày 28-6-2025 khi đủ 51 tuổi 8 tháng nếu kết quả giám định xác nhận bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên, do nữ được nghỉ hưu sớm hơn nam theo quy định.
Hồ sơ nghỉ hưu sớm do suy giảm khả năng lao động cần được chuẩn bị như sau:
Trước ngày 1-7-2025, hồ sơ áp dụng theo điều 6 quyết định số 166/QĐ-BHXH hướng dẫn cho điều 108 Luật BHXH 2014, bao gồm:
1. Sổ BHXH đã chốt thời gian đóng.
2. Quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí, theo mẫu ban hành kèm theo nghị định số 46/2010/NĐ-CP hoặc mẫu số 12-HSB (trong trường hợp đơn vị chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động).
3. Biên bản giám định y khoa xác định mức suy giảm khả năng lao động từ Hội đồng giám định y khoa (bản chính). Trường hợp người lao động đã từng giám định để hưởng các chính sách khác trước đó thì có thể sử dụng bản sao hợp lệ.
Từ ngày 1-7-2025, áp dụng theo điều 77 Luật BHXH 2024, hồ sơ gồm:
1. Sổ BHXH.
2. Bản chính hoặc bản sao quyết định nghỉ việc hoặc chấm dứt hợp đồng.
3. Biên bản giám định khả năng lao động của Hội đồng giám định y khoa hoặc giấy xác nhận khuyết tật nặng/đặc biệt nặng có ghi rõ tỉ lệ phần trăm suy giảm.
Hồ sơ xin giám định y khoa để nghỉ hưu sớm được thực hiện như sau:
Căn cứ khoản 3 điều 5 thông tư 56/2017/TT-BYT có quy định việc giám định mức suy giảm khả năng lao động của người lao động tham gia BHXH bắt buộc.
Theo đó, để được hưởng chế độ lương hưu trước tuổi, anh/chị phải gửi hồ sơ yêu cầu giám định tới Hội đồng giám định y khoa các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
Cụ thể, hồ sơ giám định bao gồm:
1. Giấy giới thiệu đề nghị giám định của người sử dụng lao động theo mẫu quy định tại phụ lục 1 ban hành kèm theo thông tư 56/2017/TT-BYT.
2. Bản chính hoặc bản sao hợp lệ của một trong các giấy tờ như sau: Tóm tắt hồ sơ bệnh án, giấy xác nhận khuyết tật, giấy ra viện, sổ khám bệnh, phiếu khám bệnh, phiếu kết quả cận lâm sàng, đơn thuốc của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, hồ sơ bệnh nghề nghiệp, biên bản giám định y khoa lần gần nhất đối với người đã được khám giám định.
3. Một trong các giấy tờ có ảnh như CMND/CCCD/hộ chiếu còn hiệu lực.
Trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ khi tiếp nhận hồ sơ hợp lệ, Hội đồng giám định y khoa có trách nhiệm tổ chức khám và ban hành kết luận bằng văn bản (biên bản giám định), là căn cứ pháp lý quan trọng để hưởng chế độ hưu trí.
Cuối cùng, sau khi chuẩn đầy đủ hồ sơ hợp lệ, anh/chị gửi toàn bộ hồ sơ đến cơ quan BHXH cấp quận/huyện hoặc tại Trung tâm phục vụ hành chính công tùy thuộc vào bố trí tại địa phương (nộp trực tiếp hoặc qua cổng hành chính công), cơ quan có thẩm quyền sẽ giải quyết hồ sơ lương hưu trong thời hạn không quá 12 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.
Mời bạn đọc gửi câu hỏi để được luật sư tư vấn
Đăng ký Tuổi Trẻ Sao TẠI ĐÂY
Với đội ngũ các luật sư và chuyên gia pháp lý dày dạn kinh nghiệm trên tất cả các lĩnh vực như hôn nhân – gia đình, kinh doanh – thương mại, mua bán đất đai, sở hữu trí tuệ, lao động, hộ tịch, thừa kế…, chuyên mục Tư vấn pháp luật trên Tuổi Trẻ Sao sẽ giải đáp thắc mắc của bạn một cách nhiệt tình, nhanh chóng, chính xác, hiệu quả.
Bạn đọc vui lòng gửi câu hỏi (gõ bằng tiếng Việt có dấu, font chữ UNICODE) về Tuổi Trẻ Sao qua địa chỉ tuvanphapluat@tuoitre.com.vn.