Hải PhòngNhóm bị cáo là cựu công chức Chi cục Hải quan Cảng 2 khai quy định về tỷ lệ ăn tiền doanh nghiệp đưa lót tay đã có từ lâu ở đơn vị, “không biết do ai đề ra”.
Chiều 6/8, tại phiên sơ thẩm xét xử vụ 22 bị cáo trong vụ án buôn lậu, đưa – nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và lừa đảo, bị cáo Trần Quốc Hưng (51 tuổi, cựu công chức Chi cục Hải quan Cảng 2) khai đã nhận hơn 81 triệu đồng từ đại diện Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Quốc tế Tài Lộc sau khi tạo điều kiện trong khâu kiểm hóa.
“Đây là tiền doanh nghiệp tự nguyện cảm ơn cán bộ làm việc vất vả, nắng nôi. Bị cáo không đòi hỏi”, Hưng nói.
Khi chủ tọa truy vấn “sao cảm ơn nhiều lần, liệu không cảm ơn có thông quan không”, Hưng khẳng định: “Không cảm ơn bị cáo vẫn làm. Nhiều lần thông quan xong, vài ngày sau họ mới tới cảm ơn”.
Quá trình xét hỏi cũng làm rõ từ tháng 1/2021 đến 1/2024, Nguyễn Tài Lộc và Ngô Quang Tuyên đã lập 13 công ty và mượn pháp nhân của 3 công ty khác (gọi chung là nhóm Công ty Tài Lộc) để thực hiện hành vi buôn lậu bằng cách khai báo gian dối, lập hồ sơ khống khối lượng, giá trị để xuất khẩu trái phép 13.376 container gỗ ván bóc (những tấm gỗ mỏng được bóc ra từ khúc gỗ tròn). Tổng giá trị hàng buôn lậu được xác định hơn 1.800 tỷ đồng.
Trong quá trình làm thủ tục hải quan có 92/1.689 tờ khai của nhóm Công ty Tài Lộc được phân luồng đỏ. Để xử lý, bị cáo Nguyễn Quang Long, nhân viên dịch vụ do Tuyên thuê, đã đặt vấn đề với cán bộ kiểm hóa việc hỗ trợ thông quan nhanh.
Nhận lời của Long, Hưng và các bị cáo khác trong đội đã làm trái quy định kiểm hóa, tạo điều kiện cho doanh nghiệp và nhận hơn 277 triệu đồng.
Trong 22 bị cáo có 14 người là cựu cán bộ hải quan tại Hải Phòng. Ảnh: Lê Tân
Số tiền này được cán bộ nhận tiền kiểm hóa như Hưng giữ lại 50% và nộp cho đội phó là các bị cáo Vũ Xuân Trường, Bùi Anh Tiến 50%. Trường nộp hết tiền cho Đội trưởng Thủ tục Đặng Hoàng Lân rồi nhận lại 20%. Bùi Tiến Anh thì giữ lại hết để chi tiêu cá nhân.
Ngoài tiền kiểm hóa, Long còn đề xuất Trịnh Đăng Tài, công chức hải quan bước 2, về việc giúp nhóm Công ty Tài Lộc được kê khai khối lượng gỗ xuất khẩu thấp hơn thực tế, để giảm tiền thuế. Đổi lại, Long sẽ chi ngoài cho hải quan 100.000 đồng/tờ khai và tiền thông quan 800.000 đồng/container. Tháng 5/2023, Tài chuyển công tác, việc hỗ trợ, nhận tiền của Long do Dương đảm nhiệm.
Hai tháng sau, Long gặp Dương đề xuất giảm tiền thông quan xuống còn 600.000 đồng/container do doanh nghiệp gặp khó khăn. Theo VKS, Long đã đưa cho Tài và Dương tổng cộng hơn 8,1 tỷ đồng tiền ”chi ngoài”. Tại tòa, Long, Tài và Dương đều thừa nhận hành vi đưa và nhận hối lộ.
Khi HĐXX hỏi tại sao chia tiền theo tỷ lệ đó mà không phải con số khác, các bị cáo đều nói “quy định đã có sẵn nhưng không biết do ai đặt ra, có từ bao giờ”.
Chỉ có bị cáo Tô Thị Thu Hương khẳng định “được anh Khiêm (Đội trưởng Thủ tục) nói nhận tiền từ Tài và Dương, sau đó đưa lại cho đội trưởng theo từng thời kỳ là Khiêm, Tuyến và Lân”.
Sau đó, các đội trưởng sẽ “đưa lại phần của bị cáo”. Tuy nhiên, trong quá trình điều tra, ông Khiêm và ông Tuyến không thừa nhận đã nhận tiền từ Hương. Khi đối chất, các bên cũng giữ nguyên lời khai nên chưa đủ căn cứ kết luận hai đội trưởng này nhận tiền. Hai ông vì thế không bị truy tố và không có mặt tại phiên tòa.
Riêng bị cáo Lân đã thừa nhận đã nhận tiền từ Hương và chấp nhận con số trong cáo trạng, được xác định dựa trên số container thông quan. Lân cũng khai khi đưa tiền cho lãnh đạo, anh ta chỉ nói là “tiền doanh nghiệp cảm ơn” và “trong nội bộ có sự tin tưởng nhau, lãnh đạo chưa bao giờ phàn nàn hay kiểm tra có chia đúng tỷ lệ hay không”.
Trước tòa, cả hai lãnh đạo chi cục là Nguyễn Thị Thu Hiền và Vũ Ngân Châu đều thừa nhận tiền từ Lân nhưng lại không nhớ rõ số lần và tổng số tiền. Ông Châu nói “có lỗi không sâu sát, chấn chỉnh cấp dưới”, trong khi bà Hiền chỉ thừa nhận có cầm “một phong bì khoảng vào dịp Tết”.
Bị cáo Tô Thị Thu Hương, Phó đội trưởng Đội thủ tục hàng hóa xuất nhập khẩu, Chi cục Hải quan Cảng 2 (đeo khẩu trang). Ảnh: Lê Tân
Trong vụ án này, VKSND Tối cao truy tố 8 người về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ là bà Nguyễn Thị Thu Hiền (56 tuổi, cựu Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cảng 2), Vũ Ngân Châu (62 tuổi, cựu Chi cục phó Chi cục Hải quan Cảng 2), cùng các cựu công chức hải quan Nguyễn Anh Đức (39 tuổi), Trần Quốc Hưng (51 tuổi), Bùi Tiến Hậu (37 tuổi), Phạm Văn Định (55 tuổi), Nguyễn Văn Long (56 tuổi), Trương Bình Lộc (39 tuổi). Hành vi của các bị cáo đã gây thiệt hại cho nhà nước hơn 75 triệu đồng.
6 cựu cán bộ hải quan khác bị truy tố về tội Nhận hối lộ gồm: Tô Thị Thu Hương (44 tuổi, Đội phó Thủ tục, Chi cục Hải quan Cảng 2); Trịnh Đăng Tài (46 tuổi), Phạm Tùng Dương (33 tuổi), Đặng Hoàng Lân (41 tuổi), Bùi Anh Tiến (56 tuổi), Vũ Xuân Trường (41 tuổi).
Nguyễn Tài Lộc (34 tuổi, Giám đốc Công ty Tài Lộc) và 4 người bị truy tố về tội Buôn lậu. Ngô Quang Tuyên (36 tuổi, cựu kế toán trưởng Công ty Tài Lộc) và Nguyễn Quang Long (30 tuổi, nhân viên dịch vụ) bị truy tố tội Buôn lậu và tội Đưa hối lộ. Nguyễn Thị Thủy (44 tuổi, lao động tự do) bị truy tố tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Hôm nay phiên toà tiếp tục làm việc ngày thứ hai.
Lê Tân